Υπολογίσιμοι σε αντιπάλους, φίλους και συμμάχους
ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΤΡΙΝΗ*
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε για να ανατρέψει πλήρως, για άλλη μία φορά τα τελευταία χρόνια, την ιδέα της ευθύγραμμης εξέλιξης των γεγονότων και της σιγουριάς των δεδομένων πολιτικών. Στην Ευρώπη και τη Δύση, μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ το '89, ο χρόνος που διανύθηκε αποδείχθηκε μια σχετικά μικρή ανάπαυλα στην καταιγίδα των ιστορικών γεγονότων που παρακολουθούμε σήμερα στην ήπειρό μας.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, πριν καν ξεμπερδέψουμε επί της ουσίας με τα μνημόνια και τις δεσμεύσεις τους, καλωσορίσαμε την πανδημία και πριν τελειώσει η πανδημία ξεκίνησε ο πόλεμος και οι επιπτώσεις του που ζούμε κάθε μέρα. Επιπλέον, σε όλα αυτά ήρθαν να προστεθούν οι πρωτοφανείς –σε βαθμό παράκρουσης– τουρκικές προκλήσεις και οι άνευ προηγουμένου διεκδικήσεις τους, όλα υπό το πρίσμα ενός ανησυχητικού σχεδιασμού έντασης και κλιμάκωσης αυτής.
Σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία, η οποία είναι ή μπορεί στο μέλλον να αποδειχθεί ιστορική, η χώρα βαδίζει σε μια μικρή ή και λίγο μεγαλύτερη προεκλογική περίοδο.
Αυτήν ακριβώς την περίοδο που η άμεση επικοινωνία και η συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα θα έπρεπε να είναι συνεχής και οι θέσεις τους αλληλοσυμπληρούμενες, παρακολουθούμε τη θλιβερή προσήλωση και τον απογοητευτικό εγκλωβισμό των δύο μεγάλων κομμάτων στους θεσμικούς ρόλους της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για το «κέρδος του εγκληματία», για να απαντήσουμε στο αστυνομικό ερώτημα για το «ποιος ωφελείται από το έγκλημα».
Οι στρατηγικές τους απευθύνονται, κυρίως, σε αυτό που στον νου τους έχει σχηματοποιηθεί ως εκλογικό ακροατήριο και όχι στους πολίτες, στις ανάγκες της κοινωνίας, στις προτεραιότητες της χώρας.
Τα παραδείγματα πολλά και εύγλωττα:
• Μιλώντας σε συνέδριο ο πρωθυπουργός είπε, αναφερόμενος στις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά: «Είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη αυτή, γιατί εγώ είχα την εντύπωση μετά τη συνάντηση με τον
πρόεδρο Ερντογάν (σ.σ. στην Κωνσταντινούπολη) ότι είχαμε βρει πλαίσιο συνεννόησης».
• Το ελληνικό Κοινοβούλιο μαζί με τους Ελληνες πολίτες πληροφορούνται από τον Γερμανό καγκελάριο ότι συμφωνήσαμε σε νέα αποστολή όπλων στην Ουκρανία και ανταλλαγή όπλων με άλλα γερμανικά.
• Μετά την παράταση της πανδημίας, τις τεράστιες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και την ανάγκη ενεργειακής αυτονομίας της χώρας, οι προτεραιότητες της κυβέρνησης για τη στόχευση και την κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης δεν έχουν αλλάξει.
• Οι περιπέτειες με τις φουσκωμένες τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ταλαιπωρούν ολόκληρη τη χώρα και μόλις προχθές το υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε στον εαυτό του παράταση 12 μηνών όχι για το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ, αλλά για τη μελέτη αναθεώρησής του...
Η χώρα βαδίζει σε εκλογές, τα μεγάλα προβλήματα, όμως, δεν είναι προεκλογικά ή μετεκλογικά. Είναι προβλήματα σημαντικά και επείγοντα που η επίλυσή τους περνάει μέσα από μεγάλες συναινέσεις, με σχεδιασμό, διαβούλευση, πρόγραμμα, ακόμη και μέσα από συγκρούσεις, όταν και εφόσον χρειάζεται. Η ανάγκη αλλαγής πορείας της χώρας μοιάζει επιβεβλημένη και αναπόφευκτη.
Οι παγκόσμιες κρίσεις και οι τοπικές
ανισορροπίες ήρθαν για να μείνουν. Η χώρα μπορεί και πρέπει να είναι με το μέρος αυτών που προσπαθούν να οικοδομήσουν θεσμούς συνεννόησης λαών και κρατών, μαζί με αυτούς που επιδιώκουν την ειρηνική και δίκαιη διευθέτηση των διαφορών. Με αυτούς που βρίσκονται στην πλευρά της δημοκρατικής λήψης αποφάσεων.
Σε αυτές τις ημέρες που ζούμε και μετά από τόσες κρίσεις οφείλουμε να έχουμε διδαχθεί όλοι –πολίτες και κυρίως πολιτικοί– ότι η σχέση μεταξύ κοινωνικής, οικονομικής εσωτερικής πολιτικής και εξωτερικής πολιτικής είναι δυναμική, αλληλοεξαρτώμενη και αλληλοσυμπληρούμενη.
Η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, η δημιουργία ωφέλιμων υποδομών, η οικονομική ανάπτυξη και η δίκαιη κατανομή της, η παιδεία, η υγεία, η περιβαλλοντική προστασία, η γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης είναι πυλώνες εθνικής ασφάλειας και αυτοπεποίθησης.
Γι' αυτούς τους στόχους οφείλουμε να αγωνιστούμε και να συνεννοηθούμε. Μόνο έτσι μπορούμε να είμαστε υπολογίσιμοι και σε εχθρούς και σε φίλους και σε συμμάχους.