Τα άλματα και η φθορά

Στην Ελλάδα, όπου ως γνωστόν έχουμε καταστρατηγήσει όλους τους νόμους, δεν θα μπορούσε να γλιτώσει ούτε ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Τι λέει αυτός ο νόμος; Το αυτονόητο: όταν αυξάνονται οι τιμές μειώνεται η ζήτηση. Κι όμως, στη χώρα όπου όλοι γκρινιάζουν για τη μεγάλη ακρίβεια, το πρώτο τρίμηνο του 2022 η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021.

Μυστήριο; Oχι και τόσο αν δούμε την πρωτιά που μας επιφύλαξε το –γνωστό από τις εποχές του μνημονίου– Ινστιτούτο Bruegel. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα είναι «πρωταθλήτρια» στη στήριξη των πολιτών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Εχουμε δαπανήσει μέχρι τώρα σε μέτρα στήριξης παραπάνω από το 3,5% του ΑΕΠ, με το κόστος να προσεγγίζει τα 40 δισ. ευρώ. Και να ήταν μόνο η ενεργειακή κρίση; Είχαμε και προηγούμενες κρατικές δαπάνες για την υγειονομική κρίση και μπροστά μας είναι οι δαπάνες για την επερχόμενη επισιτιστική κρίση. Κάποιοι έχουν ξεχάσει σε πόσους δικτυακούς τόπους στήριξης έχουν καταθέσει τα στοιχεία τους και απλώς σιγοτραγουδούν «από πλατφόρμα σε πλατφόρμα θα πετάω...».

Η κατανάλωση (όπως τελευταίοι πληροφορηθήκαμε στον κόσμο το 2009) αυξάνει το ονομαστικό ΑΕΠ. Ετσι το πρώτο τρίμηνο του 2022 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,3% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Χαράς ευαγγέλια διότι την ίδια περίοδο οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 3,7%; Οχι και τόσο διότι καραδοκεί ένα άλλο νούμερο που

διαρκώς ξεχνάμε: το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Οι εισαγωγές πάλι αυξάνονται ταχύτερα από τις εξαγωγές: «στο πρώτο τρίμηνο του 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υπερδιπλασιάστηκε ή διευρύνθηκε κατά 3,8 δισ. ευρώ· από 2,6 δισ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2021 σε 6,4 δισ. ευρώ» («Καθημερινή», 21.5.2022).

Nτεζά βου, λοιπόν, από την επίχρυση δεκαετία των δύο μηδενικών; Εύκολα μπορεί να μπει κάποιος σε αυτόν τον πειρασμό, ειδικώς αν ακούει τις δηλώσεις κυβερνητικών. Κουίζ: ποιος είπε ότι «η ελληνική οικονομία έχει αποκτήσει μια ισχυρή δυναμική, παρά τις αυξημένες αβεβαιότητες στη διεθνή οικονομία. Η δυναμική αυτή δημιουργεί τις συνθήκες για σημαντική ανάπτυξη φέτος και τα επόμενα χρόνια με ρυθμούς που είναι από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη»; Οσοι απάντησαν Γιώργος Αλογοσκούφης έπεσαν μέσα (7.2.2008). Οσοι απάντησαν Χρήστος Σταϊκούρας έπεσαν κοντά: «Η ανάπτυξη υπερβαίνει σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αποδεικνύει ότι η ελληνική οικονομία, παρά τις εντεινόμενες πιέσεις που υφίσταται από την ενεργειακή κρίση και τα κύματα ακρίβειας τα οποία αυτή προκαλεί, διατηρεί ισχυρή δυναμική» (7.6.2022).

Βεβαίως δεν είμαστε στο 2008. Τη δύσκολη δεκαετία του 2010 έγιναν πολλές μεταρρυθμίσεις που αύξησαν την παραγωγική δυναμική της χώρας. Το ερώτημα όμως είναι αν εκείνο το άλμα είναι μεγαλύτερο από τη φθορά των απανωτών κρίσεων και του εφησυχασμού. Και θα είναι μέγα κρίμα αν αυτό το ερώτημα απαντηθεί με τον ίδιο τρόπο που απαντήθηκε το 2009.