Πιο ανθεκτική πλέον η οικονομία σας
Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, μιλάει στην «Κ» για το μείγμα πολιτικών στη μετά COVID εποχή
ΒΑΣΙΛΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ Τόσο η Αθήνα όσο και το Βερολίνο θα πρέπει να προβούν σε μια «κανονικοποίηση» των δημόσιων οικονομικών, χωρίς «κατάχρηση» της ρήτρας διαφυγής, τονίζει σε αποκλειστική συνέντευξη στην «Κ» ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, διευκρινίζοντας ότι το μείγμα δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων αλλά επανεξέταση των δαπανών και επιστροφή των πρόσθετων κρατικών εσόδων που προέκυψαν από το άλμα στον πληθωρισμό.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αναγνωρίζει ότι η μετα-πανδημική ανάκαμψη στην Ελλάδα είναι καλύτερη απ’ ό,τι σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη και εφιστά την προσοχή στην ψηφιοποίηση Δημόσιας Διοίκησης και Δικαιοσύνης για περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας. Χαρακτηρίζει δε κοινή πρόκληση για τις δύο χώρες την επέκταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αποτελεί πεδίο για διμερή οικονομική συνεργασία.
Σημειωτέον, ο κ. Λίντνερ παραδέχεται ότι ήταν λάθος της Γερμανίας η μονομερής εξάρτηση από τα ρωσικά αποθέματα ενέργειας. «Η αύξηση του ορίου του χρέους θα κινούνταν προς τη λάθος κατεύθυνση», σχολιάζει ενόψει της συζήτησης για τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης, οι οποίοι «έχουν αποδείξει ότι είναι ευέλικτοι». Αλλωστε, εμφανίζεται κάθετα αντίθετος σε μια εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς υπολογισμούς.
– Εξαιτίας των οικονομικών επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγήθηκε παράταση της ευελιξίας στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών-μελών και το 2023. Εσείς εκφράσατε κάποιες επιφυλάξεις, προτρέποντας για σύσφιγξη της δημοσιονομικής πολιτικής, παρά τη σύσταση της Κομισιόν. Θα θέλατε να διευκρινίσετε τι σημαίνει αυτό στην πράξη για την περίπτωση της Ελλάδας; Θα πρέπει κατά τη γνώμη σας, παρά τις έκτακτες συνθήκες, να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα το ελληνικό κράτος; Σε τι ύψος;
– Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την παράταση ισχύος της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Τα τρέχοντα δημοσιονομικά δεδομένα θα επέτρεπαν και μια άλλη ανάγνωση, ωστόσο, για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθοριστικός παράγοντας υπήρξε η μεγάλη αβεβαιότητα. Σημαντικό είναι τώρα τα κράτημέλη να μην κάνουν κατάχρηση της ρήτρας. Θα πρέπει όλοι μας να εξετάσουμε επακριβώς ποιες δαπάνες είναι πραγματικά απαραίτητες και ποιες προτεραιότητες θα πρέπει να τεθούν. Η οικονομία της Ελλάδας έχει ανακάμψει ικανοποιητικά μετά την πανδημία του κορωνοϊού, καλύτερα απ’ ό,τι σε πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
– Η Γερμανία θα αυστηροποιήσει επίσης τη δημοσιονομική της πολιτική; Ή θα αξιοποιήσει
την πλεονεκτική της θέση να διαθέτει χαμηλότερο δημόσιο χρέος σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης;
– Θα μιλούσα μάλλον για μια κανονικοποίηση, παρά για μια αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής. Μετά τις υψηλές πρόσθετες δαπάνες των δύο
τελευταίων ετών, θα ήθελα να επιστρέψω σε μια ουδέτερη δημοσιονομική πολιτική. Το κράτος δεν θα πρέπει να αναζωπυρώνει τον πληθωρισμό. Στη Γερμανία το φρένο χρέους, που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο, μας υποχρεώνει να τηρήσουμε και πάλι τις διατάξεις για
το δημόσιο χρέος. Αυτό ενισχύει την αξιοπιστία των θεσμών μας και μας επιτρέπει τη δημιουργία ενός δημοσιονομικού αποθέματος, ώστε να είμαστε θωρακισμένοι για μελλοντικές κρίσεις.
– Δημοσιονομική πειθαρχία σημαίνει υψηλοί φόροι για αυξημένα έσοδα ή χαμηλές δαπάνες για μειωμένα έξοδα;
– Οι γερμανικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά επιβαρύνονται ήδη σημαντικά από τις μεγάλες αυξήσεις τιμών, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμένα να επιστρέψουμε τα πρόσθετα έσοδα, που εισρέουν στο κράτος λόγω του υψηλού πληθωρισμού, στους πολίτες και κυρίως στις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί περισσότερο. Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, έχει υπάρξει συνεννόηση εντός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης οι προτεραιότητες να τίθενται με συνέπεια και να ελέγχεται η αποτελεσματικότητά τους. Οι
αυξήσεις φόρων θα ήταν αντιπαραγωγικές.
– Σε κάθε περίπτωση, εκκρεμεί η συζήτηση για το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο της Ευρωζώνης. Πότε θα γίνει αυτή η διαβούλευση και τι αλλαγές θα μπορούσαμε να δούμε; Παρεμπιπτόντως, πώς ακούτε το σενάριο εργασίας του ESM για διατήρηση του ελλείμματος έως 3% του ΑΕΠ, αλλά ανώτατο όριο χρέους στο 100% του ΑΕΠ από 60% που είναι σήμερα;
– Χρειαζόμαστε εθνικές οικονομίες που αναπτύσσονται και παρουσιάζουν δημοσιονομική σταθερότητα. Οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες αποτελούν σημαντική προϋπόθεση ώστε αυτό να διασφαλιστεί. Στις κρίσεις που περάσαμε, το συγκεκριμένο σύστημα κανόνων απέδειξε ότι είναι ευέλικτο. Τους τελευταίους μήνες έχουν υπάρξει πολλές συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με την επανεξέταση του πλαισίου αυτού. Θα χρειαστούμε και μελλοντικά ένα συνεπές σύστημα για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Η αύξηση του ορίου του χρέους θα κινούνταν προς τη λάθος κατεύθυνση. Ειδικά η χώρα σας έχει πικρή εμπειρία από το υψηλό δημόσιο χρέος. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα υπολόγιζα σε μια τέτοια πρόταση ούτε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σημαντικό είναι τώρα τα κράτη-μέλη να μην κάνουν κατάχρηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας.
Οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες ισχύουν φυσικά και για τις αμυντικές δαπάνες. Θα πρέπει να επιμείνουμε σε αυτό.
– Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές γεωπολιτικές εξελίξεις, που αναπόφευκτα δημιουργούν την τάση για αύξηση των αμυντικών δαπανών. Η Γερμανία ανήκει στις χώρες που θα επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ελλάδα, αντιμέτωπη με την τουρκική επιθετικότητα, δαπανά ήδη για την άμυνα αξιοσημείωτο ποσοστό του ΑΕΠ της. Στο πλαίσιο αυτό, πώς ακούτε προτάσεις όπως η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς υπολογισμούς;
– Οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες ισχύουν φυσικά και για τις αμυντικές δαπάνες. Θα πρέπει να επιμείνουμε σε αυτό.