Ελαιώνας, ιδανικός για πράσινος πνεύμονας
– Ποιες άλλες προκλήσεις αντιμετωπίζει η ελληνική πρωτεύουσα;
– Θα σας υποδείξω δύο ακόμα. Η μία είναι σίγουρα οι μετακινήσεις. Το ποσοστό των ανθρώπων που επιλέγουν «ενεργή κινητικότητα», δηλαδή περπάτημα και ποδήλατο στην Αθήνα, είναι πολύ μικρό, μόλις 11% τη στιγμή που στο Λονδίνο είναι 27% και στη Βαρκελώνη 36%. Αυτό που μας έκανε τεράστια εντύπωση στην Αθήνα είναι η ιδιοκτησία αυτοκινήτου: 779 στους 1.000 κατοίκους, το υψηλότερο σε όλη την Ευρώπη! Μπορεί να μην τα χρησιμοποιούν όλοι καθημερινά, αλλά αυτό μας λέει κάτι για την κουλτούρα της πόλης και τις επενδύσεις που (δεν) έγιναν στις δημόσιες συγκοινωνίες.
– Πώς μπορεί ο πολεοδόμος να αυξήσει τη βιώσιμη κινητικότητα υπό αυτές τις συνθήκες;
– Πρέπει να ξεκινήσεις με ένα πολιτικό όραμα και τη διάθεση για αλλαγή. Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να «ταϊστεί με το ζόρι» στους πολίτες. Πρέπει να γίνει κοινό κτήμα ότι με λιγότερο αυτοκίνητο οι κάτοικοι θα ζουν καλύτερα και περισσότερο. Από τη στιγμή που θα συμβεί αυτό, υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις. Για παράδειγμα το Λονδίνο εισήγαγε
τα αστικά διόδια παράλληλα με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις σε πολύ κεντρικές περιοχές. Για να πάρει την άδεια να το κάνει, έπρεπε να αποδείξει πρώτα ότι η αποτελεσματικότητα των συγκοινωνιών έχει βελτιωθεί κατά 20%. Προ ημερών εγκαινιάστηκε στο Λονδίνο μια πολύ μεγάλη γραμμή μετρό, που θα αλλάξει τη ζωή πολύ εκτεταμένων περιοχών...
– Ναι, αλλά τα έργα μετρό χρειάζονται 20 έτη για να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν. Μέχρι τότε;
– Στο Λονδίνο χρειάστηκε 30 χρόνια για τη συγκεκριμένη γραμμή! Ομως το Παρίσι μέσα σε λίγα χρόνια έφτιαξε ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων, το ίδιο και το Μιλάνο, εκμεταλλευόμενο την πανδημία.
– Στην Ελλάδα δόθηκε αυτή η δυνατότητα στους δήμους, αλλά
σχεδόν κανείς δεν την εκμεταλλεύτηκε.
– Για να συμβεί αυτό χρειάζεσαι όραμα και μια διαδικασία διαβούλευσης με τους ψηφοφόρους. Νομίζω ότι η Αθήνα τώρα ξεκινάει αυτό το ταξίδι.
– Και η τελευταία πρόκληση για την πόλη;
– Η έλλειψη πρασίνου, πάρκων και ανοιχτών χώρων, η οποία παίζει τεράστιο ρόλο στη δημιουργία του φαινομένου της θερμικής νησίδας. Η Αθήνα έχει το πλεονέκτημα της γειτνίασης με τα βουνά, το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί βελτιώνοντας την πρόσβαση σε αυτά. Επίσης οι πρώην βιομηχανικές περιοχές έχουν προοπτική, όχι μόνο ως περιοχές κατοικίας αλλά και ως πράσινοι πνεύμονες της Αθήνας. Περιοχές όπως ο Ελαιώνας είναι ιδανικές γι' αυτόν τον ρόλο.
– Τι σας έδειξε η ανάλυσή σας σχετικά με την τουριστικοποίηση του κέντρου;
– Θα σας μεταφέρω την αίσθησή μου και όχι κάτι που αποδεικνύεται επιστημονικά. Δεν θα έλεγα ότι η Αθήνα έχει γίνει Ντίσνεϊλαντ για τουρίστες. Είναι μια πραγματική, αυθεντική πόλη. Φυσικά ανά σημεία υπάρχουν μεγάλες συγκεντρώσεις τουριστών, αλλά δεν νομίζω
ότι η Αθήνα έχει απολέσει τον αστικό της χαρακτήρα.
– Ενα ζήτημα που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα να συζητείται είναι πώς θα επηρεάσει το κέντρο της Αθήνας η δημιουργία μιας πόλης 10.000 κατοίκων στο Ελληνικό. Τι μας δείχνει η διεθνής εμπειρία;
– Προσωπικά είμαι υπέρ της εξέλιξης. Οι πόλεις πρέπει να αλλάζουν συνεχώς, αν μένουν στάσιμες τότε πεθαίνουν. Υπάρχουν ωστόσο κάποια πράγματα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τώρα. Επενδύσεις σαν αυτή δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «αυτόνομες». Η πολεοδομική προσέγγιση και ο ρόλος της τοπικής διακυβέρνησης μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο ώστε οι μεγάλες αναπτύξεις να αφήσουν στην πόλη θετική κληρονομιά, λ.χ. πάρκα, εκπαιδευτικές υποδομές και να προσθέτουν κάτι νέο. Πρέπει επίσης να διασφαλιστεί η εξυπηρέτηση της νέας περιοχής από δημόσιες συγκοινωνίες.
Πρέπει να γίνει κοινό κτήμα ότι με λιγότερο αυτοκίνητο οι κάτοικοι θα ζουν καλύτερα και περισσότερο.
– Τελικά, μετά από αυτή τη διετή εμπειρία, πώς θα περιγράφατε την Αθήνα;
– Είναι μια πόλη πυκνή τόσο πολεοδομικά, όσο και σε εμπειρίες. Πόλη με ισχυρό χαρακτήρα, όχι πάντα όμορφη, αλλά με μια αστική ποιότητα. Νιώθεις τον ρυθμό της. Η αφίσα