Τα δημαγωγικά οικονομικά τρικ Ερντογάν
Με πληθωρισμό 73,5% και τη λίρα να καταρρέει, λαμβάνει πυροσβεστικά μέτρα με το βλέμμα στις κάλπες
ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠΑΘΗ «Η τουρκική κυβέρνηση θα πρέπει να βγάλει κι άλλο λαγό από το καπέλο της για να στηρίξει τη λίρα και την οικονομία της χώρας». Η καυστική δήλωση ανήκει στον Περ Χάμερλουντ, οικονομολόγο και αναλυτή της SEB AB στη Στοκχόλμη, και ειπώθηκε σε ένα από τα τελευταία επεισόδια κατάρρευσης της τουρκικής λίρας και των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Τουρκίας. Αποτελούσε, όμως, έμμεση αναφορά στην ευρύτερη τακτική της κυβέρνησης Ερντογάν, που επιχειρεί με «μαγικά κόλπα» και κάθε είδους ανορθόδοξες μεθόδους να αντιμετωπίσει και συχνότερα να συγκαλύψει τις παθογένειες της τουρκικής οικονομίας. Πρόκειται για πυροσβεστικά μέτρα, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο δημαγωγικού περιεχομένου,
που στην καλύτερη περίπτωση επιφέρουν μια προσωρινή και επιδερμική βελτίωση της εικόνας. Και κυρίως αφήνουν τα προβλήματα να ταλαιπωρούν τον τουρκικό λαό, ο οποίος βλέπει το βιοτικό του επίπεδο να κατακρημνίζεται από την ακρίβεια, τον δυσθεώρητο πληθωρισμό και το σχεδόν απαξιωμένο πλέον νόμισμα της χώρας.
Το τελευταίο πυροσβεστικό μέτρο ανακοινώθηκε μέσα στην εβδομάδα και είναι η παρέμβαση της κυβέρνησης στο καυτό ζήτημα των ενοικίων και των διαστημικών αυξήσεών τους στην Κωνσταντινούπολη. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μπεγκίρ Μποζντάγκ, ανακοίνωσε πως θα επιβληθεί όριο 25% ετήσιας αύξησης στα ενοίκια και το μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιούλιο. Ακόμη κι αν επιφέρει κάποια άμβλυνση του προβλήματος, το μέτρο είναι άκρως δημαγωγικό και ψηφοθηρικό καθώς θα ισχύσει, όλως τυχαίως, επί 12 μήνες. Δηλαδή ακριβώς μέχρι τις εκλογές που έχουν προγραμματισθεί για τις αρχές του καλοκαιριού του επόμενου έτους, ενώ το ακανθώδες θέμα απασχολεί χρόνια την τουρκική κοινωνία. Πήρε μάλιστα διαστάσεις στις αρχές του έτους, όταν τα τουρκικά ΜΜΕ ανέφεραν πως τα ενοίκια έχουν αυξηθεί σχεδόν 100% στην Κωνσταντινούπολη όπου ζουν 16 εκατ. άνθρωποι και ανάμεσά τους δεκάδες χιλιάδες φοιτητές. Σχετικό ρεπορτάζ της Hurriyet ανέφερε πως οι ιδιοκτήτες ζητούν από τους φοιτητές αστρονομικά ποσά για μικροσκοπικά διαμερίσματα που βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Κάποιοι αποδίδουν το πρόβλημα σε κερδοσκοπία και άλλοι στην ανεπάρκεια στέγης στην ιστορική πόλη.
Και βέβαια, εξίσου πυροσβεστικό αλλά και αναμφίβολα δημαγωγικό μέτρο ήταν η αύξηση των μισθών του δημοσίου κατά 50% που εξήγγειλε η κυβέρνηση Ερντογάν στα τέλη του περασμένου έτους και έχει τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο. Εντυπωσιακό το ποσοστό της αύξησης, αλλά όταν ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στο 73,5% και οι μισθοί αυξάνονται κατά 50%, οι εργαζόμενοι μόνον απώλειες έχουν να μετρήσουν και οι έμποροι καταγράφουν τη ραγδαία μείωση στις αγορές των καταναλωτών. Το βάθος της πτώσης που γνωρίζει το βιοτικό επίπεδο των Τούρκων σχετίζεται, άλλωστε, και με τον ρυθμό επιτάχυνσης του πληθωρισμού, που το φθινόπωρο βρισκόταν μόλις στο 20%.
Το αμέσως προηγούμενο «αυγό του Κολόμβου» που επινόησε η κυβέρνηση Ερντογάν ήταν η αναπλήρωση όσων καταθέσεων διατηρούνται σε τουρκικές λίρες με το ποσό που χάνεται εξαιτίας της διολίσθησης του νομίσματος. Εν ολίγοις, η κυβέρνηση χρηματοδοτεί με χρήματα των φορολογουμένων όσους έχουν την πολυτέλεια να διατηρούν τις αποταμιεύσεις τους σε τουρκικές λίρες. Γιατί η πλειονότητα των τουρκικών νοικοκυριών διατηρεί τις αποταμιεύσεις της σε σκληρό νόμισμα προκειμένου να τις προστατεύσει από την πτώση του νομίσματος.
Επιβάλλει πλαφόν στις αυξήσεις ενοικίων, ενίσχυσε τους μισθούς στο δημόσιο, «προστατεύει» τις καταθέσεις στο τουρκικό νόμισμα.