Δύο γενιές στην ίδια πόλη
Ζωγραφικά και φωτογραφικά έργα των Ανδρέα και Ειρήνης Βουρλούμη στο ΕΜΣΤ
Ενα από τα δίπτυχα ΜΑΡΩΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ «Η έκθεση είναι ένας φόρος τιμής στον παππού μου Ανδρέα Βουρλούμη, και την αφιερώνω στον πατέρα μου Παναγή Βουρλούμη, που με τόση αγάπη φροντίζει το έργο εκείνου», λέει η Ειρήνη Βουρλούμη.
Είναι η πρώτη της κουβέντα, μια τρυφερή φράση που υπογραμμίζει το προσωπικό στοιχείο της έκθεσης με τίτλο «Στον ίδιο χώρο», η οποία εγκαινιάζεται μεθαύριο στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Τα έργα, 32 ζεύγη φωτογραφιών και ζωγραφικών έργων, παρουσιάζονται στον τρίτο όροφο του μουσείου, σε μια αίθουσα με μεγάλα παράθυρα από τα οποία η θέα της Αθήνας γεμίζει τον χώρο.
«Η έκθεση είναι δεμένη με την Αθήνα», μας λέει ο επιμελητής Σταμάτης Σχιζάκης, εξηγώντας μας πώς η πόλη, ο ρυθμός και η καθημερινότητά της υπήρξαν πηγή έμπνευσης τόσο για τον ζωγράφο Ανδρέα Βουρλούμη (19101999), όσο και για τη φωτογράφο Ειρήνη Βουρλούμη. Ετσι, η έκθεση, αυτός ο καλλιτεχνικός διάλογος που ανοίγει η εγγονή με τον παππού αλλά και η φωτογραφία με τη ζωγραφική, δημιουργεί γέφυρες όχι μόνον ανάμεσα σε δυο γενιές καλλιτεχνών της ίδιας οικογένειας, ούτε μόνον μεταξύ διαφορετικών Η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη, εγγονή του ζωγράφου.
καλλιτεχνικών εκφραστικών μέσων, αλλά επίσης ανάμεσα στην Αθήνα του παρελθόντος κι εκείνη του παρόντος.
Η Ειρήνη Βουρλούμη είναι φωτορεπόρτερ, και περισσότερο από μία δεκαετία συνεργάζεται με τους New York Times. «Η φωτοδημοσιογραφία είναι μια συνθήκη
υπό πίεση· δεν σου αφήνει χρόνο να σκεφτείς», σχολιάζει στη συζήτησή της με τον Σταμάτη Σχιζάκη – συνέντευξη που έγινε για τις ανάγκες του καταλόγου της έκθεσης. Ομως η εικαστική της δουλειά βρίσκεται στον αντίποδα αυτής της πιεστικής εργασίας: εδώ οι ρυθμοί επιβραδύνονται και αλλάζει ο τρόπος με τον όποιο βιώνεται ο χρόνος, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.
Η φωτογράφος, σε μια παράλληλη διαδρομή με τον παππού της, ο οποίος καθημερινά περπατούσε από το σπίτι του στο Κολωνάκι προς το ατελιέ του που βρισκόταν στο Παγκράτι και σταματούσε για να σκιτσάρει σκηνές δρόμου, ανθρώπους και γωνιές της πόλης, περιπλανήθηκε,
αφέθηκε στο τυχαίο και με το κινητό της τηλέφωνο εξερεύνησε την Αθήνα με το δικό της βλέμμα.
Η αντιπαραβολή των φωτογραφιών με τα ζωγραφικά έργα επικεντρώνεται θεματικά στην καταγραφή της πόλης και της καθημερινότητάς της, αλλά περιλαμβάνει και τη σύνδεση συναισθηματικών καταστάσεων με χρωματικές και μορφολογικές λεπτομέρειες σε τοπία και εσωτερικούς χώρους. Μέσα από τον συσχετισμό των εικόνων η φωτογράφος συνδέει τη μεταπολεμική Αθήνα, όπως την αποτύπωσε στα γρήγορα σχέδιά του ο Βουρλούμης –ένας ιστορικής σημασίας ζωγράφος που ονόμαζε τον εαυτό του «συλλέκτη εντυπώσεων»–, με την ίδια πόλη σήμερα. Από τις εικόνες αυτές αναδύεται ο διαχρονικός χαρακτήρας της Αθήνας, από την αρχιτεκτονική και το τοπίο ώς τη ζωή των κατοίκων της, αλλά και μια εναλλακτική γενεαλογία απεικόνισης του αστικού τοπίου.
«Είναι μια έκθεση ήρεμη και στοχαστική, που τοποθετεί τον θεατή στο περιβάλλον των δύο δημιουργών και παράλληλα τον ωθεί να σκεφτεί πάνω στα οπτικά ζευγάρια που εκτίθενται, και να ξεκλειδώσει τις σχέσεις τους», σχολιάζει ο κ. Σχιζάκης.
Η έκθεση είναι ένας καλλιτεχνικός διάλογος που ανοίγει η εγγονή με τον παππού, αλλά και ανάμεσα στην Αθήνα του παρελθόντος κι εκείνη του παρόντος.