Βραβεία αριστείας στις νέες μεγαλοφυΐες
Με μια λαμπρή τελετή στο Ζάππειο, το Ιδρυμα Μποδοσάκη βράβευσε τους Ελληνες επιστήμονες που διαπρέπουν διεθνώς
Η διπλή γιορτή άνοιξε με Μπετόβεν από τρίο εγχόρδων όταν όλοι κάθισαν στις θέσεις τους στο περιστύλιο του Ζαππείου, και έκλεισε με Ερνο Ντονάνι από το ίδιο τρίο. Μεσολάβησαν δύο ώρες περιήγησης σε πέντε δεκαετίες κοινωφελούς έργου, έξι συναρπαστικούς επιστημονικούς κόσμους και πολλές στιγμές εθνικής περηφάνειας. Διότι στο επιβλητικό κυκλικό αίθριο του Ζαππείου, την Πέμπτη το βράδυ, απομενήθηκαν τα επιστημονικά βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη στους λαμπρότερους νέους (έως 40 ετών) Ελληνες επιστήμονες με διεθνή επιρροή. Σε εκείνο το φωτεινό αντιπροσωπευτικό κομμάτι από τον μεγάλο αληθινό πλούτο της Ελλάδας, τις νέες μεγαλοφυΐες της.
Τα βραβεία αφορούσαν το έτος 2021, ωστόσο λόγω της πανδημίας η απονομή πραγματοποιήθηκε προχθές, ημερομηνία που συνέπεσε με τα 50 χρόνια μεγάλων εμβληματικών δωρεών και προσφοράς του Ιδρύματος Μποδοσάκη στην κοινωνία, με την «προαγωγή της παιδείας, την αναβάθμιση της υγείας, την προστασία του περιβάλλοντος, την ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών», όπως ανέφερε η πρόεδρος του ιδρύματος κ. Αθηνά Δεσύπρη, η ίδια υπότροφός του, που με μεγάλη θέρμη και πάθος αγωνίζεται για την ευόδωση των υψηλών στόχων. «Ειδικά τα τελευταία 10-15 έτη, υπό την προεδρία του κ. Δημήτρη Βλαστού, το ίδρυμα έχει μεταμορφωθεί από ένα κλασικό ίδρυμα που χρηματοδοτεί τους σκοπούς του, σε ένα ίδρυμα ανοιχτό στην κοινωνία, λειτουργώντας και ως δίαυλος
κοινωφελούς προσφοράς τρίτων», σημείωσε η κ. Δεσύπρη. Προβλήθηκε βίντεο με την πορεία του Προδρόμου Μποδοσάκη Αθανασιάδη που κληροδότησε στο ίδρυμα το σύνολο της περιουσίας του και τις πάμπολλες δράσεις του ιδρύματος. Ακολούθησαν οι παρουσιάσεις των βραβευμένων από μέλη της Επιτροπής Επιστημονικών Βραβείων, οι περιγραφές των επιτευγμάτων από τους ίδιους και η απονομή των βραβείων από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Ο κ. Θεόδωρος Θεοδώρου, αντιπρόεδρος του ιδρύματος και καθηγητής στο ΕΜΠ, προλόγισε τους δύο βραβευμένους στον τομέα των Βασικών Επιστημών στον κλάδο των Μαθηματικών, τον κ. Στέφανο Αρετάκη, αναπληρωτή καθηγητή Θεωρητικών Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, και τον κ. Θεμιστοκλή Σαψή, καθηγητή Μηχανολογίας και Επιστήμης των Ωκεανών στο ΜΙΤ.
Ο κ. Αρετάκης, παγκοσμίως γνωστός για το έργο του στα καθαρά Μαθηματικά, στη Μαθηματική Φυσική και την επιρροή του στη Θεωρία της Σχετικότητας, απέδειξε την ύπαρξη μιας αστάθειας των ακραίων μελανών οπών, που κρύβουν πολλά μυστικά για τον κόσμο μας. Οι δύο πιο σημαντικές ανακαλύψεις του κ. Αρετάκη για τις μαύρες τρύπες, η «αστάθεια Αρετάκη» και το «φορτίο Αρετάκη» όπως ονομάστηκαν, οδήγησαν «σε απροσδόκητα αποτελέσματα που αλλάζουν το τοπίο της επιστήμης του σήμερα». Ο κ. Σαψής έχει διακριθεί για την πρόβλεψη ακραίων συμβάντων και τον σχεδιασμό λύσεων με στόχο τη μείωση των καταστροφικών επιπτώσεων. Με εξαιρετικά πολύπλοκες υπολογιστικές μεθόδους που έχει αναπτύξει, μπορεί να εντοπίσει από πολύ νωρίς επικίνδυνες θαλασσοταραχές και γιγαντιαία κύματα, ισχυρούς καύσωνες και έντονες βροχοπτώσεις, συμβάντα ρύπανσης σε μεγάλη κλίμακα, απρόβλεπτη εξαφάνιση ειδών. Ετσι, πολιτική
προστασία και ασφαλιστικοί οργανισμοί μπορούν να σχεδιάσουν εξαρχής πλοία, αεροσκάφη, εγκαταστάσεις ώστε να αντέξουν στο ακραίο συμβάν.
Τους βραβευμένους στον τομέα των Βιοεπιστημών, κ. Χρήστο Κυρατσού, αντιπρόεδρο της Regeneron, και κ. Θαλή Παπαγιαννακόπουλο, αναπληρωτή καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, προλόγισε ο κ. Γιώργος Κόλλιας, μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μποδοσάκη, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, ερευνητής του «Αλέξανδρος Φλέμιγκ». Ο κ. Κυρατσούς διευθύνει δύο ομάδες, με στόχο την ανάπτυξη θεραπειών για ιογενείς ασθένειες. Ανέπτυξε εξαιρετικά αποτελεσματικά κοκτέιλ αντισωμάτων για την καταπολέμηση της νόσου Εμπολα και πρόσφατα της πανδημικής νόσου COVID-19. Σήμερα αναπτύσσει στοχευμένες γονιδιακές θεραπείες κατά μόνο των πασχόντων κυττάρων. Ο κ. Παπαγιαννακόπουλος πρωτοπορεί στον εντοπισμό εκείνων των μεταβολών και μεταλλάξεων που οδηγούν στην καρκινογένεση. Χαρακτηρίζεται ηγέτης στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίον οι μεταλλάξεις οδηγούν σε αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα. Αξιοποιεί τα ευρήματα για την ανάπτυξη νέων εξατομικευμένων θεραπειών, οι οποίες τώρα δοκιμάζονται σε κλινικές δοκιμές σε ασθενείς, συνδέοντας τη βιολογία του καρκίνου με την ανοσολογία.
Τον βραβευμένο στον τομέα των Εφαρμοσμένων Επιστημών/ Τεχνολογίας κ. Αντώνη Παπαβασιλείου, ο οποίος εγκατέλειψε τη θέση του αναπληρωτή καθηγητή στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λουβέν στο Βέλγιο για να επιστρέψει στην Ελλάδα ως επίκουρος καθηγητής στο ΕΜΠ, προλόγισε ο κ. Μιχάλης Τριανταφύλλου, μέλος της Επιτροπής Επιστημονικών Βραβείων, καθηγητής Θαλάσσιας Επιστήμης και Τεχνολογίας του MIT. Ο κ. Παπαβασιλείου ασχολείται με την τόσο πολύτιμη λόγω της ενεργειακής κρίσης και της προσπάθειας απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα ασφαλή υψηλή διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα συστήματα ηλεκτρισμού, καθώς η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι ασταθείς. Με αλγόριθμους που ανέπτυξε βελτιστοποιεί την παραγωγή και την τιμολόγηση, και κάνει τον πολίτη μέρος της λύσης του προβλήματος με την ευέλικτη κατανάλωση ηλεκτρισμού.
Τη βραβευμένη στον τομέα των Κοινωνικών Επιστημών κ. Μυρτώ Καλουπτσίδη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικονομικών στο Χάρβαρντ, προλόγισε ο κ. Νίκος Βέττας, μέλος της Επιτροπής Επιστημονικών Βραβείων, καθηγητής στο ΟΠΑ και γενικός διευθυντής στο ΙΟΒΕ. Η κ. Καλουπτσίδη εξετάζει με μαθηματικά μοντέλα και δορυφορικά δεδομένα το πώς οι μεταφορές, ιδίως η ναυτιλία, επηρεάζουν το διεθνές εμπόριο και γιατί μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες διαταραχές. Και δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με την επίδραση των μεγάλων αλλαγών (άνοιγμα της Βόρειας Αρκτικής, κατασκευή νέων λιμανιών) στα κόστη των εξαγωγών και στις εμπορικές ροές.
Η ημερομηνία βράβευσης συνέπεσε με τα 50 χρόνια μεγάλων εμβληματικών δωρεών και προσφοράς του ιδρύματος στην κοινωνία.