Οι απομιμήσεις και η πειρατεία «ανθούν» στην Ε.Ε.
ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ Η πανδημία... δεν σκότωσε την πειρατεία, ενώ εκτόξευσε και τις αγορές προϊόντων απομίμησης. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUIPO), περισσότεροι από τους μισούς (52%) Ευρωπαίους, ηλικίας 15-24 ετών, αγόρασαν τουλάχιστον ένα προϊόν απομίμησης στο Διαδίκτυο κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, ενώ το 33% απέκτησε πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο από παράνομες πηγές.
Χαρακτηριστικό του ρόλου που διαδραμάτισε η πανδημία είναι ότι ενώ στην προηγούμενη έκθεση, το 2019, το ποσοστό των εσκεμμένων αγορών προϊόντων απομίμησης δεν ξεπερνούσε το 14%, σήμερα το 37% των Ευρωπαίων νέων δηλώνουν ότι προχώρησαν σε αυτές τις αγορές εκ προθέσεως, γνωρίζοντας δηλαδή ότι τα προϊόντα στο καλάθι αγορών τους δεν ήταν αυθεντικά! Μάλιστα, το υψηλότερο ποσοστό –και με διαφορά– εσκεμμένων αγορών διατηρεί η Ελλάδα, με το 62% να παραδέχεται ότι επρόκειτο για συνειδητή πράξη (ακολουθεί η Κύπρος με 53%). Η Ελλάδα διατηρεί το υψηλότερο ποσοστό και της εσκεμμένης χρήσης πειρατικού περιεχομένου (25% έναντι 21% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος).
«Τα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με τις αγορές πλαστών προϊόντων είναι ανησυχητικά και είναι πιθανό να αντικατοπτρίζουν τη μεγάλη αύξηση των ονλάιν αγορών κατά τη διάρκεια της πανδημίας», σχολιάζει στην «Κ» ο Χούλιο Λαπόρτα, επικεφαλής Επικοινωνίας του EUIPO.
«Θα πρέπει να σημειώσουμε
Τι δείχνει η έκθεση του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τα ευρήματα για την Ελλάδα.
ότι μολονότι το κόστος παραμένει το μεγαλύτερο κίνητρο για την αγορά ενός προϊόντος απομίμησης, παρατηρούμε ότι οι κοινωνικές επιρροές κερδίζουν έδαφος. Εχουν αυξηθεί όσοι απαντούν ότι “το ίδιο κάνουν φίλοι ή γνωστοί”. Και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον ρόλο των σόσιαλ μίντια, όπου ινφλουένσερς και άλλα δημόσια πρόσωπα προωθούν ανοιχτά προϊόντα, τα οποία οι νεαροί καταναλωτές δεν μπορούν να αγοράσουν – και άρα τους ωθούν έμμεσα στην αγορά απομιμήσεων. Σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουμε δει ινφλουένσερς να προωθούν οι ίδιοι πλαστά προϊόντα ή και παράνομο περιεχόμενο». Πράγματι, ένας στους δέκα ερωτηθέντες ανέφερε ότι έκανε την αγορά κατόπιν «σύστασης από ινφλουένσερς ή διασήμους».
Τα προϊόντα απομίμησης που αγοράζουν εσκεμμένα με μεγαλύτερη συχνότητα οι νεαροί καταναλωτές είναι ενδύματα και αξεσουάρ ένδυσης (17%), υποδήματα (14%), ηλεκτρονικές συσκευές (13%) και προϊόντα υγιεινής, καλλυντικά, είδη προσωπικής φροντίδας και αρώματα (12%). Την περίοδο της πανδημίας υπήρξε ευρεία κατανάλωση ψεύτικων φαρμάκων, από αντιβιοτικά μέχρι παυσίπονα, όπως και προστατευτικών ειδών, όπως μάσκες, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη δημόσια υγεία.
Την ίδια στιγμή, παρά τη διαθεσιμότητα ψηφιακού περιεχομένου
από νόμιμες πηγές και τη μεγάλη ανάπτυξη υπηρεσιών streaming, η πειρατεία καλά κρατεί. Οπως λέει ο κ. Λαπόρτα, το 21% των ερωτώμενων παραδέχεται ότι έχει εν γνώσει του καταναλώσει πειρατικό περιεχόμενο τους τελευταίους 12 μήνες (κυρίως ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, μουσική και ζωντανές αθλητικές αναμετρήσεις).
«Η έρευνα μάς δείχνει επίσης ότι το ένα τρίτο των νέων καταναλωτών βρίσκει δύσκολο να ξεχωρίσει ανάμεσα στο νόμιμο και το παράνομο περιεχόμενο ή έστω δεν το νοιάζει η διαφορά. Είναι λοιπόν κρίσιμο να συνεχίσουμε να ευαισθητοποιούμε τους καταναλωτές για τη σημασία της διανοητικής ιδιοκτησίας, τη συνεισφορά της στην οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, όσο και για τις επιπτώσεις της παραβίασής της. Η γνώση θα φέρει αλλαγή των συμπεριφορών και θα οδηγήσει σε πιο ενημερωμένες επιλογές».