«Η Ε.Ε. δεν επιτρέπεται να συζητάει για εδαφικές παραχωρήσεις»
Στις 23-24 Ιουνίου θα αποφασίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – Τέλος του 2022 η αξιολόγηση προόδου και η εκπλήρωση όρων.
ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ Την έντονη αντίδρασή του στις αναφορές στον ευρωπαϊκό δημόσιο διάλογο περί ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας σε αυτή τη φάση εκφράζει στην «Κ» ο πρέσβης της Ουκρανίας στην Ε.Ε., Βσέβολοντ Τσέντσοφ. «Δεν είναι η θέση των κρατών-μελών της Ε.Ε. να συζητήσουν για εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας. Δεν πρόκειται για δικό τους έδαφος», δηλώνει σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ» ο κ. Τσέντσοφ. «Ο δικός μας λαός είναι που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή». Ο Τσέντσοφ χαρακτηρίζει «πολλαπλά σημαντική» την επίσκεψη των ηγετών των τριών μεγαλύτερων χωρών της Ε.Ε. στο Κίεβο προχθές. «Eδειξε εμπιστοσύνη προς την Ουκρανία ότι μπορεί να αντέξει την πίεση του Ρώσου εισβολέα – και ότι θα λάβει τη στήριξη για να το πετύχει αυτό», λέει. «Είναι πολύ σημαντικό να μεταβαίνουν οι ηγέτες στην ίδια την Ουκρανία, να βλέπουν την κατάσταση με τα μάτια τους, να νιώθουν το πνεύμα που διαπνέει τους Ουκρανούς». «Ο κόσμος έχει επιτέλους καταλάβει ότι είμαστε ικανοί να αντισταθούμε και να αντεπιτεθούμε», σημειώνει, μνημονεύοντας τις αρχικές προβλέψεις που μιλούσαν για ήττα της χώρας σε ώρες ή μέρες. Δεν πρέπει να τίθεται πλέον το ερώτημα
αν αξίζει να στηριχθεί η Ουκρανία. «Εμείς δίνουμε μια δίκαιη μάχη», συνεχίζει, εξηγώντας γιατί αποδείχθηκαν τόσο άστοχες οι αρχικές προβλέψεις περί ταχείας επικράτησης της Ρωσίας. «Οι Ρώσοι διεξάγουν έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Οι περισσότεροι στρατιώτες τους δεν ξέρουν γιατί είναι εκεί. Αυτό κάνει τεράστια διαφορά όσον αφορά το ηθικό των δύο πλευρών».
Πόσο σημαντική είναι η χορήγηση του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας από την Ε.Ε. για την τόνωση του ηθικού των Ουκρανών; «Κατ’ αρχάς είναι πολύ σημαντικό από πολιτικής άποψης, να δείξουμε ότι η Ουκρανία ανήκει στην Ευρώπη, ανεπιστρεπτί. Αλλά η σημασία είναι ευρύτερη και βαθύτερη, αγγίζει την κοινωνία. Με έχει εκπλήξει ο βαθμός που το ζήτημα απασχολεί τους απλούς πολίτες. Ξέρω περιπτώσεις στρατιωτών που πολεμούν στην πρώτη γραμμή, που τηλεφωνούν στις γυναίκες τους και ρωτάνε τι γίνεται με την υποψηφιότητα για ένταξη!». Για τον φόβο περί «ψευδών προσδοκιών» που έχουν εκφράσει ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες σχετικά με τη χορήγηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας, ο Ουκρανός πρέσβης απαντά: «Πρέπει να πηγαίνουμε βήμα βήμα. Καταλαβαίνουμε τις αναφορές διαφόρων κρατών-μελών στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Χρειαζόμαστε αυτήν την προσοχή και τη βοήθεια. Είμαστε ανοιχτοί σε σχετικές συστάσεις και γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, κατ’ αρχάς για εμάς, όχι απλά ως προϋπόθεση για την ένταξη. Και αυτά τα κράτη-μέλη που δίνουν τη μεγαλύτερη έμφαση στο κράτος δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς θα πρέπει να σπεύσουν πρώτα να μας βοηθήσουν». Οπως τονίζει, δε, οι όποιοι σχετικοί όροι θα πρέπει να αφορούν το επόμενο στάδιο της διαδικασίας
– το ξεκίνημα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Παράλληλα, συνεχίζεται με αμείωτη ένταση ο πόλεμος στο Ντονμπάς. Είναι πιο αισιόδοξος ότι, μετά τη συνάντηση της ομάδας επαφής για την άμυνα της Ουκρανίας (απαρτίζεται από σχεδόν 50 χώρες) στις Βρυξέλλες την Τετάρτη, θα επιταχυνθεί η αποστολή αναγκαίου βαρέος οπλισμού προς τον ουκρανικό στρατό; «Υπάρχει αυτή η ελπίδα, ναι. Χρειάζεται καλύτερος συντονισμός μεταξύ των συμμάχων, εντός της Ε.Ε. και πέραν αυτής». Η Ε.Ε πάντως «κάνει πολλά» για την Ουκρανία, λέει, αναφέροντας το γεγονός ότι σχεδόν ο μισός προϋπολογισμός του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης (EPF) έχει δεσμευθεί για τη χρηματοδότηση στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. «Πρόκειται περί επαναστατικού βήματος», σημειώνει. «Δείχνει ότι μπορεί να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά όταν κρίνεται αναγκαίο. Πρέπει η Ε.Ε. να επιδείξει θάρρος, να μη φοβάται τη Ρωσία ή τους λαϊκιστές».
Σχετικά με τη δυνατότητα εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, ο κ. Τσέντσοφ, αφού χαρακτηρίζει «έως τώρα απόντα» τον ΟΗΕ, δηλώνει: «Η Τουρκία (που ελέγχει τα Στενά του Βοσπόρου) είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Θα μπορούσε να υπάρξει μία λύση που θα επιτρέψει σε άλλα μέλη, όπως τις ΗΠΑ ή τη Βρετανία, να εγγυηθούν την ασφάλεια
των φορτηγών πλοίων – αλλά και την ασφάλεια της Ουκρανίας από μια πιθανή ρωσική απόβαση στην Οδησσό. Δεν έχουν νόημα πάντως οι προσπάθειες να πειστεί η Ρωσία να είναι μέρος της λύσης».
Μήνυμα προς την Ελλάδα
Σχετικά με την Ελλάδα, ο Ουκρανός πρέσβης ζητεί πολιτική στήριξη ενόψει της Συνόδου Κορυφής (23-24 Ιουνίου) και της χορήγησης καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Ζητεί επίσης υποστήριξη στην εφαρμογή των υφιστάμενων κυρώσεων και στην επεξεργασία ενός έβδομου πακέτου. «Κάποια μέτρα είναι δύσκολα για ορισμένες χώρες – για παράδειγμα οι θαλάσσιες μεταφορές για την Ελλάδα», σημειώνει. «Αλλά είναι απαραίτητο όλοι να κάνουν κάποιες θυσίες ώστε να μπορέσει πραγματικά η Ουκρανία να επικρατήσει. Η Ρωσία μάς δοκιμάζει όλους. Αν στραφούμε στον κατευνασμό, μας περιμένουν χειρότερα». Η Ρωσία, προσθέτει, επιχειρεί εδώ και χρόνια, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα, να αυξήσει την επιρροή της χρηματοδοτώντας ακροδεξιά και ακροαριστερά κόμματα. «Εκμεταλλεύονται για παράδειγμα την Ορθόδοξη Εκκλησία, για να ενισχύσουν τη θέση και να χρησιμοποιήσουν τη χώρα σας για να διασπάσουν την ενότητα της Ευρώπης. Πρέπει να επαγρυπνούμε έναντι αυτών των προσπαθειών».
O πρέσβης της Ουκρανίας στην Ε.Ε., Βσέβολοντ Τσέντσοφ, μιλάει στην «Κ».