Το μυστήριο της μαρμάρινης κεφαλής
ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
Στα εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων θα μεταφερθούν τα αρχαιολογικά ευρήματα της πρόσφατης ανασκαφικής έρευνας στο ναυάγιο των Αντικυθήρων για εργασίες καθαρισμού και συντήρησης και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης θα σταλούν τα ανθρώπινα δόντια που βρέθηκαν επίσης για να προσδιοριστούν τα γενετικά χαρακτηριστικά του ατόμου στο οποίο ανήκαν. Ειδικά για τη μαρμάρινη ανδρική κεφαλή που βρέθηκε στην αποστολή θα πρέπει να μελετηθεί και να μετρηθούν οι διαστάσεις της προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αρχική εκτίμηση της εφορείας ότι ταυτίζεται με τον ημίθεο Ηρακλή τύπου Farnese και κατά πόσον ταιριάζει στο ακέφαλο άγαλμα που ανέλκυσαν
σφουγγαράδες του νησιού το 1900. Το συγκεκριμένο ρωμαϊκό αντίγραφο του λεγόμενου «Ηρακλή των Αντικυθήρων» φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και παρουσιάζεται στο αίθριό του. «Αν η κεφαλή ταιριάζει θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του μαρμάρινου αγάλματος», όπως μας είπε η υπεύθυνη της έρευνας και προϊσταμένη της ΕΦΑ Ευβοίας Αγγελική Σίμωσι. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μια μαρμάρινη βάση αγάλματος που βρέθηκε, όπως και αντικείμενα
από τα εξαρτήματα του πλοίου. Η υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα διεξήχθη από 23 Μαΐου έως 15 Ιουνίου στο πλαίσιο του πενταετούς
ερευνητικού προγράμματος 2021-2025, με τη συμμετοχή της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής και του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Λόρενζ Μπάουερ. Ο κ. Μπάουερ σημείωσε στην «Κ» πως κάθε εύρημα του ναυαγίου «συμπληρώνει τη γνώση μας», όχι μόνο για τα ίδια τα ευρήματα αλλά και για το περιβάλλον μέσα στο οποίο ανακαλύπτονται. «Μέρος του ναυαγίου έχει καλυφθεί από βράχους που έπεσαν ετεροχρονισμένα στο σημείο, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβή ημερομηνία. Αυτή τη χρονιά έχουμε καθαρίσει μια πρώτη, μικρή ζώνη αυτών των βράχων, που μας έδωσε πρόσβαση σε σημαντικά ευρήματα και επέτρεψε την αρχαιολογική ανασκαφή σε μια αδιατάρακτη περιοχή», τόνισε.
Η ανέλκυση των ογκωδών βράχων βάρους πολλών τόνων έγινε με ειδικούς σάκους και ιμάντες αλλά και με ένα καινοτόμο σύστημα πλήρωσης αέρα από το σκάφος που ανέπτυξε η συνεργαζόμενη ομάδα της εταιρείας Hublot. Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι να κατανοήσουμε το ίδιο το ναυάγιο, την πορεία του, το φορτίο και τον τρόπο που βυθίστηκε. Για να αποκτήσουν οι επιστήμονες πλήρη εικόνα του ναυαγίου, όλα τα δεδομένα και οι θέσεις των ευρημάτων, μας λέει ο κ. Μπάουερ, θα ενσωματωθούν σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο του υποβρύχιου χώρου που αναπτύσσεται από τον Οκτώβριο του 2022 και θα επιτρέψει την τεκμηρίωση και τη μελέτη του ναυαγίου στις τρεις διαστάσεις. Στο καταδυτικό έργο συνέδραμε το πλοίο Typhoon του Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη.
Νέα αρχαιολογικά ευρήματα από την πρόσφατη ανασκαφική έρευνα στο ναυάγιο των Αντικυθήρων.