Ακριβά τα τρόφιμα και πριν από την εκτίναξη του πληθωρισμού
ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
Ακριβότερα σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες και μάλιστα πριν από την εμφάνιση των πληθωριστικών πιέσεων των τελευταίων μηνών, πλήρωναν οι καταναλωτές στην Ελλάδα τα τρόφιμα και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα τις τηλεπικοινωνίες και τα αλκοολούχα ποτά. Ακόμη και όταν η χώρα ήταν σε περιβάλλον αρνητικού πληθωρισμού, το επίπεδο τιμών σε ορισμένες βασικές κατηγορίες παρέμενε υψηλό και το κυριότερο δεν συμβάδιζε με το επίπεδο των εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών στην Ελλάδα. Τι προκύπτει μάλιστα από την εξέταση διαχρονικά των στοιχείων για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ενωση; Σε περιβάλλον γενικευμένου πληθωρισμού, οι τιμές στην Ελλάδα αφενός ανεβαίνουν πολύ περισσότερο σε σύγκριση με άλλες χώρες, και ακόμη και αν υπάρξει αποκλιμάκωση δεν επιστρέφουν ή επιστρέφουν πολύ δύσκολα στα προ των ανατιμήσεων επίπεδα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Eurostat για το επίπεδο τιμών το 2021, οι τιμές καταναλωτή στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στο 87,4% του μέσου όρου της Ε.Ε., υπολείπονταν δηλαδή αυτού κατά 12,6%. Σε κάποιες ωστόσο κατηγορίες προϊόντων οι τιμές διαμορφώθηκαν σε επίπεδα υψηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου. Οι κατηγορίες αυτές είναι τα τρόφιμα, με τα νοικοκυριά στην Ελλάδα να τα πληρώνουν 4,8% ακριβότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Την ίδια ώρα, η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση σε μονάδες αγοραστικής δύναμης διαμορφώθηκε στην Ελλάδα στο 76% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 65% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, στοιχείο που κατατάσσει την Ελλάδα στην προτελευταία θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. με τελευταία τη Βουλγαρία. Στη Γερμανία, όπου η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση είναι 20% πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, πληρώνουν τα τρόφιμα μόλις κατά 5,4% ακριβότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ στην Ολλανδία που η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση είναι 17% πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, τα τρόφιμα είναι φθηνότερα κατά 4,3% από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο κατά 1,1% πληρώνουν οι Ελληνες τα αλκοολούχα ποτά και τα προϊόντα καπνού, κάτι που σχετίζεται σε σημαντικό βαθμό και με τους υψηλούς ειδικούς
Το υψηλό επίπεδο των τιµών είναι διαχρονικό φαινόµενο στην Ελλάδα.
φόρους κατανάλωσης, ειδικά στα αλκοολούχα ποτά. «Πρωταθλήτρια» της ακρίβειας για μια ακόμη χρονιά αναδείχθηκε η Ελλάδα στην κατηγορία των τηλεπικοινωνιών, τις οποίες πληρώνουμε ακριβότερα κατά 69,4% από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για τα είδη ένδυσης και υπόδησης πληρώνουμε κατά 5,9% χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, για έπιπλα και χαλιά μόλις 1,9% χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, για αυτοκίνητα και εν γένει για τα ιδιωτικής χρήσης μέσα μεταφοράς πληρώνουμε 7,3% λιγότερα, ενώ αρκετά πιο φθηνές, στο 76,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου είναι οι χρεώσεις των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια είναι φθηνότερα κατά 15,2% από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και οι δραστηριότητες ψυχαγωγίας και διασκέδασης στο 86,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Το κόστος στέγασης, λόγω κυρίως χαμηλών ενοικίων συγκριτικά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, διαμορφώθηκε το 2021 στο 68,3% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Το υψηλό επίπεδο τιμών είναι διαχρονικό φαινόμενο, εμφανές ακόμη και κατά τη δεκαετή οικονομική κρίση, όταν η ζήτηση ήταν μειωμένη. Το 2011 και το 2012, χρονιές μεγάλης ύφεσης, το επίπεδο τιμών στην Ελλάδα βρισκόταν αντιστοίχως στο 97,6% και στο 96,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είχε διαμορφωθεί το 2011 στο 75% του ευρωπαϊκού μέσου όρου και το 2012 στο 71%.