Η Λαγκάρντ έσβησε νωρίς τη φωτιά
Σε ένα υπόγειο ξενοδοχείου στο Λονδίνο η Κριστίν Λαγκάρντ σχεδίασε τη μέθοδο για να αντιμετωπίσει την πιο ανησυχητική αναταραχή σε επίπεδο κρατικών ομολόγων στην Ευρωζώνη από τότε που την έπληξε ο κορωνοϊός. Η θερμοκρασία ήταν αυτή ενός μίνι καύσωνα. Οπλισμένη με τον καφέ της και τα συνηθισμένα της iPad, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χρειάστηκε δυόμισι ώρες για να κινητοποιήσει τους συναδέλφους του διοικητικού συμβουλίου κατά τη διάρκεια έκτακτης βιντεοκλήσης στις 15 Ιουνίου. Η απάντησή τους με μια διττή δέσμευση για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας της αγοράς αποδείχθηκε επαρκής να καταστείλει στην αρχή της μια κρίση στα ιταλικά ομόλογα, χωρίς να δαπανηθεί ούτε ένα ευρώ.
Οι διεργασίες είχαν ξεκινήσει στο Αμστερνταμ την Τετάρτη 8 Ιουνίου κατά την πρώτη από το 2019 συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ εκτός Φρανκφούρτης. Αν και επί μήνες εξέταζαν τα μέλη του τους κινδύνους και εννέα ημέρες νωρίτερα τους είχε προειδοποιήσει σχετικά ο διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας, Ιγνάσιο Βίσκο, οι αξιωματούχοι ήταν αισιόδοξοι ως προς την προοπτική των πιέσεων στις αγορές χρέους των ασθενέστερων μελών του ευρώ, ενώ ολοκλήρωναν το σχέδιό τους για αύξηση των επιτοκίων. Η διήμερη συνάντησή τους επικεντρώθηκε περισσότερο στην ταχύτητα της σύσφιγξης. Οι επενδυτές είχαν εικάσει πως θα ανακοινωθεί από την Κριστίν Λαγκάρντ ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των εντάσεων στην ομολογιακή αγορά, αλλά απογοητεύτηκαν. Η αρνητική αντίδραση της αγοράς δεν προκαλούσε ακόμη ανησυχία. Μέσα σε 24 ώρες η εικόνα, όμως, άλλαξε αισθητά. Το υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού των τελευταίων 40 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες πυροδότησε τη φημολογία για υπερμεγέθη αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Η γενικευμένη αναταραχή ώθησε ανοδικά και τις αποδόσεις των δεκαετών ιταλικών ομολόγων, οι οποίες υπερέβησαν το 4% πρώτη φορά από το 2014. Η επόμενη μέρα ήταν Τρίτη, όταν το εξαμελές Δ.Σ. συγκεντρώνεται για εβδομαδιαία συνεδρίαση το πρωί. Η Κριστίν Λαγκάρντ, γνωρίζοντας πως είχε προγραμματιστεί μια διάσκεψη στο Μιλάνο με επτά αξιωματούχους της ΕΚΤ αργότερα μέσα στην εβδομάδα, συνειδητοποίησε ότι τα πρωτοσέλιδα για την Ιταλία δεν θα έπαυαν.
Με το επιχείρημα ότι οι πιέσεις της αγοράς δυνητικά θα οξύνονταν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έπεισε τα μέλη του διοικητικού της συμβουλίου πως έφθασε πλέον ο καιρός να εξετάσουν την κατάρτιση εκ νέου ενός εγχειριδίου διαχείρισης κρίσης και να συγκληθεί μια ad-hoc συνεδρίαση – κι αυτό ακόμα κι αν σήμαινε πως θα προεξοφλούσε την απόφαση της Fed. Εκδόθηκαν αμέσως προσκλήσεις για την τηλεδιάσκεψη της επόμενης ημέρας και η κ. Λαγκάρντ κατευθύνθηκε στο Λονδίνο. Ξημέρωσε Τετάρτη 15 Ιουνίου και οι προσδοκίες πως θα υλοποιηθεί η έκτακτη συνεδρίαση ενισχύθηκαν, μετά σχετική διαρροή στην Corriere della Sera.
Οταν η βιντεοκλήση ξεκίνησε στις 10 π.μ. ώρα Λονδίνου, η Λαγκάρντ φαινόταν να διευθύνει τη συζήτηση από μια μάλλον κενή αίθουσα. Οι αξιωματούχοι έμαθαν αργότερα ότι είχε επιλέξει να το κάνει από μια γωνιά του υπογείου του ξενοδοχείου της, παρά από το μάλλον άθλιο δωμάτιο που είχε κλείσει. Ούτε ο πανικός ούτε μια αίσθηση συναγερμού χρωμάτισαν τη συζήτηση. Αν και ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιοακίμ Νάγκε, ήταν μεταξύ εκείνων που είχαν επιφυλάξεις, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ ενήργησαν βασιζόμενοι σε προηγούμενα διδάγματα που έδειξαν ότι τα μακροχρόνια προβλήματα μπορεί να γίνουν σαρωτικά πολύ γρήγορα.
Η απάντηση της ΕΚΤ αποδείχθηκε επαρκής για να καταστείλει μια ενδεχόμενη κρίση στα ιταλικά ομόλογα.