Ο κλάδος καυσίμων στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Οι υψηλές τιμές των καυσίμων υποχρεώνουν την κυβέρνηση να παρατείνει –εκτός από τις επιδοτήσεις μέσω του «fuel pass 2»– και το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους εταιρειών και πρατηρίων, που έληγε χθες, έως τα τέλη του έτους. Το μέτρο που επιβλήθηκε με νομοθετική ρύθμιση τον Μάρτιο, με στόχο να αποτρέψει φαινόμενα κερδοσκοπίας, ορίζει ανώτατο όριο περιθωρίου κέρδους το ποσοστό του Σεπτεμβρίου 2021 και προβλέπει αυστηρά χρηματικά πρόστιμα για τους παραβάτες.
Την ίδια στιγμή που οι τιμές της αντλίας εξακολουθούν να σοκάρουν τους καταναλωτές, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που εμπειρικά γνωρίζουν όλοι: όταν οι διεθνείς τιμές αυξάνονται η προσαρμογή στην αντλία γίνεται άμεσα, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο όταν μειώνονται. Είναι ένα από τα «πολύ πρώιμα ευρήματα» της μελέτης χαρτογράφησης του κλάδου πετρελαιοειδών, η οποία ολοκληρώνεται τον Ιούλιο. Η χαρτογράφηση καλύπτει επιλεκτικά την αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων, το πετρέλαιο κίνησης και το πετρέλαιο θέρμανσης και εξετάζει τη μετακύλιση τιμών στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής. Συγκεκριμένα εξετάζεται το φαινόμενο της ασυμμετρικής προσαρμογής των τιμών των καυσίμων σε σχέση με το κόστος, αναφερόμενο και ως φαινόμενο της «ρουκέτας και του φτερού» (Rockets & Feathers).
Ειδικότερα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εξετάζει το κατά πόσο υπάρχει ασυμμετρία στην προσαρμογή των τιμών από το ένα στάδιο στο άλλο, δηλαδή μεταξύ διύλισης, χονδρικής εμπορίας και λιανικής (πρατήρια). Ασυμμετρία στις προσαρμογές των τιμών συμβαίνει όταν οι τιμές στην αγορά της επόμενης βαθμίδας προ
σαρμόζονται διαφορετικά σε μεταβολές των τιμών σε αγορές του προηγούμενου σταδίου. Το δείγμα της μελέτης αποτελείται από ημερήσιες τιμές καυσίμων ανά στάδιο (τιμές διυλιστηρίου, χονδρικής και λιανικής) και καλύπτει σε αυτή τη φάση το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου 2019 - Απριλίου 2022.
Στο πλαίσιο της μελέτης η επιτροπή θα εξετάσει την ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων παραγόντων που συνδέονται με την ύπαρξη του φαινομένου που απαντάται σε μεγάλο βαθμό στην αγορά των καυσίμων σε ορισμένες χώρες, όπως για παράδειγμα η πιθανή ύπαρξη καρτέλ, οι αποθηκευτικές δυνατότητες των επιχειρήσεων,
αλλά και η σιωπηρή συμπαιγνία μεταξύ λιανοπωλητών ή εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε άλλο στάδιο της αλυσίδας.
Από τα μέχρι στιγμής πολύ πρώιμα ευρήματα της μελέτης, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της επιτροπής, «υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις για την ύπαρξη του φαινομένου ασυμμετρικής προσαρμογής στις τιμές στην ελληνική αγορά στο στάδιο της λιανικής εμπορίας (πρατήρια υγρών καυσίμων), καθώς σύμφωνα με προκαταρκτική ανάλυση των δημοσιευμένων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εβδομαδιαίων τιμών των καυσίμων επιβεβαιώνεται η ύπαρξη ασυμμετρίας στη μετακύλιση των τιμών των καυσίμων στην Ελλάδα, η οποία οδηγεί σε απώλεια μέρους του πλεονάσματος του καταναλωτή, καθώς ο καταναλωτής πληρώνει παραπάνω από το ποσό που πραγματικά θα πλήρωνε απουσία του εν λόγω φαινομένου». Η μελέτη ολοκληρώνεται τον Ιούλιο και βάσει των συμπερασμάτων η επιτροπή θα προτείνει μέτρα προς την κυβέρνηση για την άρση ρυθμιστικών εμποδίων, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, θυμίζοντας ότι σειρά μέτρων στην ίδια κατεύθυνση έχει προτείνει από το 2012 και δεν έχουν ακόμα υιοθετηθεί. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι βρίσκεται σε εξέλιξη και αυτεπάγγελτη έρευνα που ξεκίνησε η επιτροπή σε 15 εταιρείες του κλάδου (διύλιση, χονδρική και λιανική).
Χθες κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία για το «fuel pass 2». Το κατά πόσον οι νέες επιδοτήσεις θα προσφέρουν πραγματική ανακούφιση στους καταναλωτές θα εξαρτηθεί από την πορεία των τιμών. Η μέση τιμή της αμόλυβδης διαμορφώθηκε χθες στα 2,399 ευρώ το λίτρο από τα 2,430 ευρώ την περασμένη εβδομάδα.
ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ
Παρατείνεται έως το τέλος του έτους το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους εταιρειών, πρατηρίων.