Το παρασκήνιο της απόφασης για τον μαύρο χρυσό
ΑΛΕΞ ΛΌΛΕΡ ΜΑΧΑ ΕΛ ΝΤΑΧΑΝ / REUTERS
Oι πιέσεις της Σαουδικής Αραβίας για ταχύτερες αυξήσεις στην παραγωγή πετρελαίου από τον ΟΠΕΚ+, που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο, σχετίζονταν με διπλωματικές κινήσεις στο παρασκήνιο για τη διασφάλιση στήριξης εκ μέρους της Ρωσίας. Είχαν προηγηθεί οι εκκλήσεις της Ουάσιγκτον προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ τα στοιχεία έδωσαν καλά πληροφορημένες πηγές. Ο ΟΠΕΚ+ αποφάσισε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής, όταν οι υπουργοί των κρατώνμελών του συνεδρίασαν στις 2 Ιουνίου. Την πρωτοβουλία αυτή χαιρέτισε η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Η διπλωματία του παρασκηνίου, που περιγράφεται από τις προαναφερθείσες πηγές στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, υποδηλώνει την εξισορροπητική προσέγγιση, την οποία αποπειράται το Ριάντ. Αφενός επιθυμεί να αμβλύνει τις τεταμένες
διμερείς σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αφετέρου τάσσεται υπέρ μιας πετρελαϊκής συμμαχίας με τη Ρωσία. «Οι ΗΠΑ ασκούσαν πιέσεις να έχουμε αυτό το αποτέλεσμα», είπε μία από τις πηγές, που όπως και άλλες ζήτησε να μην κατονομαστεί. Αναφερόταν στις επιταχυνόμενες αυξήσεις της παραγωγής του ΟΠΕΚ+, που συμφωνήθηκαν στη συνάντηση του Ιουνίου. «Στη συνέχεια, οι Σαουδάραβες έπρεπε να επικοινωνήσουν με τη Ρωσία, η οποία και συγκατένευσε». Μια δεύτερη πηγή στον ΟΠΕΚ+ είπε επίσης στο Reuters ότι το Ριάντ είχε διαβουλευτεί προσεκτικά με τη Μόσχα, η οποία υπόκειται σε ασφυκτικές πιέσεις από τις ΗΠΑ και τις δυτικές χώρες εν γένει εξαιτίας της εισβολής της στην Ουκρανία.
Από πλευράς του ο Μπάιντεν, του οποίου η περιοδεία στη Μέση Ανατολή στις 13-16 Ιουλίου περιλαμβάνει και τη Σαουδική Αραβία, δέχεται πιέσεις από
τους Δημοκρατικούς να θέσει τη Ρωσία εκτός ΟΠΕΚ+. Αυτός συναπαρτίζεται από τον Οργανισμό Πετρελαιοπαραγωγικών Χωρών, τη Ρωσία και τους συμμάχους τους. Oμως κάτι τέτοιο ουσιαστικά θα μεταφραζόταν σε ακύρωση των πολυετών προσπαθειών της Σαουδικής Αραβίας να παρασύρει τη Ρωσία σε μια συμφωνία για τη ρύθμιση της παραγωγής «μαύρου χρυσού». Ο ΟΠΕΚ+ συγκροτήθηκε μεν το 2016, αλλά το Ριάντ προσπαθούσε να συνάψει συμμαχία με τη Ρωσία πολύ καιρό πριν. «Εχει εξέχουσα σημασία να μην απομακρυνθεί η Ρωσία από τον ΟΠΕΚ+», είπε εκπρόσωπός του στο Reuters, επαναλαμβάνοντας σχόλια αναλυτών που λένε ότι η Σαουδική Αραβία θέλει την παραμονή της για να αυξήσει τη μόχλευση στην αγορά πετρελαίου και όχι για οποιονδήποτε άλλον πολιτικό λόγο. Πηγή εξοικειωμένη με την προσέγγιση της Μόσχας επισημαίνει πως η χώρα ωφελήθηκε, ως μέλος του ΟΠΕΚ+, ειδικά σε μια εποχή που η Δύση θέλει να την απομονώσει. «Οι Σαουδάραβες απολαμβάνουν υψηλές τιμές στο πετρέλαιο, ενώ οι Ρώσοι χρειάζονται εγγυημένη υποστήριξη από τον ΟΠΕΚ+ υπό τις παρούσες συνθήκες», είπε η πηγή. «Κανείς δεν ενδιαφέρεται να δει την κατάρρευση της αγοράς».
Σε επίσκεψή του σε ρωσικό οικονομικό φόρουμ τον Ιούνιο ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν περιέγραψε τις σχέσεις Ρωσίας - Σαουδικής Αραβίας «τόσο καλές όσο ο καιρός στο Ριάντ». Αναφέρεται πως οι προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας να συνενώσει τη Ρωσία με τον ΟΠΕΚ χρονολογούνται από το 2001, αν και μόλις δημιουργήθηκε ο ΟΠΕΚ+ το 2016 άρχισαν τη συνεργασία τους και συμφώνησαν σε περιορισμούς της παραγωγής, στοχεύοντας στην τόνωση των εξασθενημένων τιμών του πετρελαίου λίγο καιρό μετά. Ο συνασπισμός προέβη σε μείωση και πάλι της παραγωγής-ρεκόρ το 2020, όταν η πανδημία έπληξε τη ζήτηση και καταβύθισε τις τιμές. Αυτές οι περικοπές θα αποκατασταθούν έως φέτος τον Αύγουστο, αν και η παραγωγή της Ρωσίας μειώνεται λόγω κυρώσεων, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη μορφή της μελλοντικής συνεργασίας.
Οι προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας να συνενώσει τη Ρωσία με τον ΟΠΕΚ χρονολογούνται από το 2001.