«Καμπανάκι» για σεισμό στην οικονομία και τις αγορές στον απόηχο των εκλογών
Για τον κίνδυνο μακροοικονομικής αστάθειας στην Τουρκία και την απειλή σοβαρής νομισματικής κρίσης με ισχυρούς τριγμούς στις τράπεζες και στα ομόλογα της χώρας προειδοποιούν οι αναλυτές, έπειτα από τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής.
Οι επενδυτές «υποδέχθηκαν» την ετυμηγορία της κάλπης, η οποία δίνει προβάδισμα στον Ερντογάν στον δεύτερο γύρο, με βουτιά στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης και στις τιμές των τουρκικών ομολόγων, πιέσεις στη λίρα παρά την παρέμβαση των κρατικών τραπεζών και εκτόξευση του κόστους ασφάλισης έναντι χρεοκοπίας της Τουρκίας. Οι προσδοκίες των αγορών για νίκη της αντιπολίτευσης, οι οποίες και είχαν στείλει σε ράλι τις τουρκικές μετοχές την προηγούμενη εβδομάδα, εξανεμίστηκαν απότομα και πλέον οι επενδυτές είναι αντιμέτωποι με τουλάχιστον δύο εβδομάδες έντονης αβεβαιότητας και μεταβλητότητας, με τον κίνδυνο συνέχισης της «εποχής Ερντογάν» –αυτό που για τις αγορές ήταν και το χειρότερο σενάριο– να είναι υψηλός.
Το πρωί της Δευτέρας ανεστάλησαν για λίγη ώρα οι συναλλαγές στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έπειτα από τη βουτιά 6,38% που κατέγραφε ο δείκτης BIST 100 προσυνεδριακά, με τον τραπεζικό κλάδο να καταγράφει πτώση 9,54%. Η επανεκκίνηση της αγοράς δεν αντέστρεψε το αρνητικό κλίμα, με τις πιέσεις να συνεχίζονται και τον BIST 100 να κλείνει τελικά στο -6,14%. Τα κρατικά ομόλογα σε δολάρια υποχώρησαν απότομα κατά περισσότερο από 7 σεντς, ενώ τo spread στα CDS της χώρας, δηλαδή το κόστος της ασφάλισης έναντι χρεοκοπίας της Τουρκίας σε διάστημα πέντε ετών, εκτινάχθηκε κατά 114 μονάδες βάσης στις 606 μ.β. και στα υψηλότερα επίπεδα από τον Νοέμβριο του 2022. Η τουρκική λίρα έφθασε κοντά στα ιστορικά χαμηλά που σημειώθηκαν τον Μάρτιο μετά τους σεισμούς στη χώρα, με την ισοτιμία δολαρίου/λίρας (που είναι η «επίσημη» ισοτιμία) να αγγίζει το 19,70 (ενώ η ισοτιμία λίρας/δολαρίου υποχώρησε στο 0,0508), με τις κρατικές τράπεζες να παρεμβαίνουν στη συνέχεια, καταφέρνοντας ωστόσο να περιορίσουν ελάχιστα τις πιέσεις και να «κρατήσουν» τελικά τη συναλλαγματική ισοτιμία γύρω στο 19,65.
Αναλυτές της JPMorgan και της HSBC αναμένουν πως η λίρα θα υποτιμηθεί στο 24-25 έναντι του δολαρίου, ενώ η Citigroup διατηρεί τις αρνητικές θέσεις της στο τουρκικό νόμισμα έπειτα και από τα αποτελέσματα της Κυριακής, επισημαίνοντας πως είναι ευρέως αποδεκτό πλέον ότι ο Ερντογάν βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση για να εξασφαλίσει την επανεκλογή του.
Eμμεση προειδοποίηση για την αξιολόγηση της τουρκικής οικονομίας έστειλε από την πλευρά του ο οίκος Moody's. «Μια νέα θητεία Ερντογάν πιθανότατα θα συνεπαγόταν τη συνέχιση των τρεχουσών ανορθόδοξων και μη βιώσιμων πολιτικών, με αυξημένο κίνδυνο επίμονα πολύ υψηλού πληθωρισμού και σοβαρών νομισματικών πιέσεων», τόνισε ο οίκος. «Αντίθετα, μια νίκη του Κιλιτσντάρογλου θα βελτίωνε τις προοπτικές για επιστροφή στις ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές, οι οποίες –αν εφαρμοστούν αποτελεσματικά– θα ήταν θετικές για το πιστωτικό προφίλ της Τουρκίας μακροπρόθεσμα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αστάθεια και κρίση
Η Τουρκία κινδυνεύει με εκτόξευση της μακροοικονομικής αβεβαιότητας, με την απειλή μιας σοβαρής νομισματικής κρίσης και ισχυρών πιέσεων στις τράπεζες και στα ομόλογα να ακολουθεί στη συνέχεια, προειδοποιεί και ο οικονομολόγος της Capital Economics, Λίαμ Πιτς. Oπως επισημαίνει, μια νίκη της αντιπολίτευσης και του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι πλέον λιγότερο πιθανή και αυτό θα απογοητεύσει τους επενδυτές, που ελπίζουν σε επιστροφή στην ορθόδοξη οικονομική πολιτική και σε μια πιο αξιόπιστη δέσμευση για την αντιμετώπιση του προβλήματος του πληθωρισμού της Τουρκίας. Μια νίκη του Ερντογάν, που τώρα φαίνεται να αποτελεί το βασικό σενάριο δεδομένου ότι είναι πιθανό να εξασφαλίσει ένα μεγάλο μέρος των ψήφων που συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο ο υπερεθνικιστής Σινάν Ογκάν, θα ήταν αρνητική για τη σταθερότητα της οικονομίας και τις χρηματοπιστωτικές αγορές της Τουρκίας, κατά τον Πιτς. «Πιστεύουμε ότι η συνέχιση της τρέχουσας νομισματικής πολιτικής, των περιορισμών στα ξένα νομίσματα και ο υψηλός πληθωρισμός θα μπορούσαν να αυξήσουν την απειλή μιας σοβαρής νομισματικής κρίσης στην Τουρκία, που θα συνοδεύεται από σοβαρές τραπεζικές πιέσεις και ανησυχίες για τη θέση του δημόσιου χρέους», προειδοποιεί ο οικονομολόγος.