Η αντοχή του ερντογανισμού

Δεν πέρασε αβρόχοις ποσί τον εκλογικό ποταμό ο Ερντογάν. Είναι ωστόσο ο νικητής και των βουλευτικών εκλογών και των προεδρικών. Οι ραγισματιές στο καθεστώς του δεν ήταν βαθιές. Το κόμμα του έχασε αρκετές μονάδες, απέσπασε όμως ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, χάρη και στο γαλαντόμο υπέρ αυτού σύστημα κατανομής των εδρών. Από την άλλη, τον εγωισμό του θα τον ικανοποιούσε μόνο η εκλογή του από την πρώτη Κυριακή. Και μάλιστα με ποσοστό 60% και πάνω. Ενας πολιτικός που, έπειτα από μια εικοσαετία διακυβέρνησης η οποία κατέληξε απολυταρχική, νιώθει και φέρεται σαν «στοργικός πατέρας του λαού του» και σαν «ηγέτης των πιστών» παγκοσμίως, αδυνατεί να δει τον εαυτό του κρινόμενο και αξιολογούμενο με τους όρους που κρίνονται και αξιολογούνται όλοι οι υπόλοιποι πολιτικοί. Το θεωρεί προσβολή. Απολύτως βέβαιος ότι οδήγησε το έθνος του στη Γη της Επαγγελίας, απαιτεί την ενθουσιώδη πάνδημη ευγνωμοσύνη. Οτιδήποτε λιγότερο είναι αχαριστία.

Το 49,5% του πρώτου γύρου, έναντι του 45% του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δεν συνιστά ποσοστό αποθέωσης του Ερντογάν, κατά πάσαν πιθανότητα όμως του εξασφαλίζει την τελική νίκη. Η ετερόκλητη, μονοθεματική συμμαχία των έξι κομμάτων, που μάλλον υπονόμευσε τις ίδιες τις φιλοδοξίες της μην επιλέγοντας ως προεδρικό υποψήφιο τον Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, ή τον Μανσούρ Γιαβάς, δήμαρχο της Αγκυρας, δύο πρόσωπα πολύ υψηλότερης δημοτικότητας από τον άνευρο και δίχως καμία προσωπική λάμψη ή γοητεία Κιλιτσντάρογλου, δεν κατόρθωσε να διεισδύσει στη «βαθιά Τουρκία», σαγηνευμένη από το ερντογανικό αφήγημα της Μεγάλης Πατρίδας που την εχθρεύονται οι συνωμότες Δυτικοί ή χριστιανοί.

Με την τελική επίδοσή της η Συμμαχία απογοήτευσε τους δημοκράτες Τούρκους, που προσδοκούσαν πως η πατρίδα τους θα επανέλθει σε έναν μη ποδηγετημένο κοινοβουλευτισμό, και ιδιαίτερα όσους είχαν αποφασίσει να ψηφίσουν με βαριά καρδιά έναν υποψήφιο που τα κύρια πολιτικά του γνωρίσματα τους ήταν ξένα ή και απεχθή. Δευτερεύουσα πλην όχι ασήμαντη πτυχή, η αποτυχία των δημοσκοπήσεων, που επέμεναν μέχρι την προτεραία των εκλογών να ανακοινώνουν «ντέρμπι» ή «καθαρό προβάδισμα του Κιλιτσντάρογλου». Παραείναι τελικά ασαφείς και αμφισβητήσιμης πιστότητας οι «στιγμιαίες φωτογραφίες» των γκάλοπ, και η δυνατότητα «βελτίωσης της εικόνας» που παρέχει η τεχνολογία είναι μεγάλος πειρασμός. Οικουμενικώς.