Αιχμαλωσίες
« Αιχμαλωσία». Για τον Ανδρέα Λοβέρδο η αποχή του ΠΑΣΟΚ από τις κυβερνητικές ευθύνες δεν είναι µια αγρανάπαυση – ένας ασφαλής τρόπος για να αποφεύγει το κόµµα το κόστος και να µπορεί υγιεινώς να κλωσήσει το κεφάλαιό του στην αντιπολίτευση. Αντιθέτως. Η αποχή από τον στίβο της διακυβέρνησης είναι για τον παλαιό βουλευτή «αιχµαλωσία».
Γιατί; ∆ιότι, όπως εξήγησε, όσο το ΠΑΣΟΚ δεν κυβερνά, επιτρέπει τη λεηλασία των στελεχών του, που στρατολογούνται από τους αντιπάλους. Των στελεχών που, ακόµη κι όταν είναι νεότεροι από τη χρυσή εποχή του κόµµατος, είναι γαλουχηµένοι για να πράττουν. Οχι για να απέχουν.
Πρόκειται για µια αντίληψη του κοµµατικού συµφέροντος ριζικά διαφορετική από εκείνη που εκπροσώπησαν και εφάρµοσαν οι ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ, από το 2015, που βρίσκεται εκτός εξουσίας.
Σύμφωνα µε µια άποψη, η αποχή δεν είναι µόνο αντίθετη στη διαπαιδαγώγηση των στελεχών. Είναι ξένη και προς την κουλτούρα της πασοκικής βάσης, που είναι προσανατολισµένη στη χρήσιµη ψήφο. Στην ψήφο ως πράξη αλλαγής – όχι ως δήλωση δυσφορίας ή σκέτη διακήρυξη αυτονοµίας.
Η συζήτηση αυτή –για το αν το ΠΑΣΟΚ, ανεξαρτήτως του µεγέθους του, οφείλει να πολιτεύεται σαν κόµµα εξουσίας– είναι πλέον παράκαιρη. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις εκλογές, θεωρείται απίθανο ότι η επόµενη κυβέρνηση θα έχει ως συνιστώσα της το ΠΑΣΟΚ. Οχι επειδή αποκλείουν αυτό το ενδεχόµενο τα δηµοσκοπικά δεδοµένα. Αλλά επειδή η στρατηγική του µοιάζει να έχει καταστρωθεί για την αποφυγή, όχι για την ανάληψη της ευθύνης.
Αντιπολιτευτικά το ΠΑΣΟΚ δεν έχει υστερήσει. Η αντιπολίτευσή του όµως προς τη µητσοτακική διακυβέρνηση δεν βρίσκει διέξοδο σε µια βιώσιµη πρόταση για την επόµενη ηµέρα. ∆εν προσφέρεται το κόµµα για να αντιρροπίσει τις τάσεις της εξουσίας που καταγγέλλει. Προσφέρεται µόνο για να τις καταγγέλλει.
Αυτή τη στάση εκµεταλλεύεται και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο τελευταίο του διάβηµα πριν από τις κάλπες. «Καίει» προληπτικά το σενάριο συνεργασίας µε το ΠΑΣΟΚ, χρεώνοντας από τώρα την ευθύνη στον Ανδρουλάκη, και ταυτίζοντας τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ µε τον ΣΥΡΙΖΑ. Αντί να καταφέρει η αντιπολίτευση να ενωθεί σε ένα αντιδεξιό, αντιµητσοτακικό µέτωπο, δοκιµάζει ο Μητσοτάκης να την τσουβαλιάσει ως «αχταρµά» ακυβερνησίας.
Μετά την εκλογική ετυµηγορία θα φανεί αν η Ν.∆. κατάφερε να µονοπωλήσει τη χρήσιµη ψήφο – ή αν έχουν δίκιο όσοι τώρα υπολογίζουν ότι η δεξαµενή της αντικυβερνητικής διαµαρτυρίας αρκεί για να τους δώσει ένα «ισχυρό διψήφιο».
Αν πάντως ο Μητσοτάκης επιβληθεί ως µόνη εναλλακτική, δεν θα τα έχει καταφέρει µόνος του. Θα τον έχουν πριµοδοτήσει και οι αδρανείς εναλλακτικές. Οι «αιχµάλωτες» του µικροµεγαλισµού.
Μπορεί το μικρό ΠΑΣΟΚ να πολιτεύεται ως κόμμα εξουσίας;