Ενα υπέροχο «τέρας» από την Ιαπωνία και η μνήμη του Αμστερνταμ
ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ
Οπως και να το κάνουμε, είναι λίγο αστείο να βλέπεις κοπέλες με βραδινές τουαλέτες και αγόρια με σμόκιν στις οκτώ το πρωί, να περιμένουν στην ουρά για να μπουν σε μια κινηματογραφική αίθουσα μαζί με τους υπόλοιπους αγουροξυπνημένους. Από την άλλη, η πρωινή προβολή στο επιβλητικό θέατρο Λουμιέρ είναι για κάποιους ίσως μοναδική ευκαιρία να φωτογραφηθούν στο κόκκινο χαλί των Καννών, παρόλο που δεν πρόκειται για πρεμιέρα και συνεπώς το επίσημο ένδυμα δεν είναι υποχρεωτικό.
Οι ώρες της ημέρας πραγματικά δεν φτάνουν για κάποιον που θέλει να παρακολουθήσει (απλώς) τα χαϊλάιτ των διαφόρων προγραμμάτων. Το διαγωνιστικό ξεκίνησε το απόγευμα της Τετάρτης με την καινούργια ταινία του Χιροκάζου Κόρε-Εντα, ο οποίος έχει γνωρίσει ήδη μια φορά τη δόξα στις Κάννες με τους υπέροχους «Κλέφτες καταστημάτων». Στο «Monster», ο Ιάπωνας κινηματογραφιστής συνθέτει έναν περίτεχνο καμβά που έχει στο κέντρο του τα παιδιά. Ενας πιτσιρίκος του δημοτικού
που έχει χάσει τον πατέρα του αντιμετωπίζει προβλήματα στο σχολείο. Η ανήσυχη μητέρα του προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει με τη βοήθεια ενός νεαρού δασκάλου, ενώ όσα μοιάζουν στην αρχή ξεκάθαρα αποκτούν σταδιακά νέες διαστάσεις.
Γενικώς ο Κόρε-Εντα χρησιμοποιεί εδώ μια σπονδυλωτή δομή, με διαφορετικές οπτικές, προκειμένου να αποκαλύψει αργά και μεθοδικά το σύνολο του μύθου
του. Τολμάει δε να βάλει στο επίκεντρο μικρά παιδιά, σε ένα φιλμ που εξετάζει πολλά θέματα (φιλία, σεξουαλική αφύπνιση, σχολικός εκφοβισμός, απώλεια) δίχως πάντως να μοιάζει φλύαρο ή παραφορτωμένο. Εδώ βλέπουμε τη ματιά των παιδιών σε αντιδιαστολή με εκείνη των μεγάλων, αλλά και το αντίστροφο, καθώς όλοι αναζητούν
κάποιου είδους λύτρωση (αυτό είναι ίσως και το «τέρας» του τίτλου), με την αθωότητα της νιότης να είναι, βέβαια, αυτή που έχει το «πλεονέκτημα».
Η επόμενη μεγάλη ουρά (υπό βροχή) έξω από τη σάλα Ντεμπισί μάς οδήγησε στην επίσημη πρεμιέρα του τμήματος «Ενα Κάποιο Βλέμμα». Εκεί το κοινό υποδέχτηκε
ο ίδιος ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Τιερί Φρεμό, αρχικά για να συστήσει την κριτική επιτροπή του προέδρου Μάικλ Σ. Ράιλι και στη συνέχεια να παρουσιάσει τους συντελεστές της ταινίας έναρξης, «Animal Kingdom» του Τομά Κελέ.
Σε έναν κόσμο όπου κάποιοι άνθρωποι μεταλλάσσονται αποκτώντας
χαρακτηριστικά ζώων, ο Ρομέν Ντουρίς, για τον οποίο έγινε κανονικός χαμός στην προβολή, υποδύεται έναν ανήσυχο πατέρα που μετακομίζει μαζί με τον έφηβο γιο του στις παρυφές ενός δάσους. Οταν ο νεαρός θα αρχίσει να παρουσιάζει και εκείνος σημάδια μετάλλαξης, οι δυο τους θα βρεθούν μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις, έχοντας για βοήθεια και μια νεαρή αστυνομικό (Αντέλ Εξαρχόπουλος). Αν και γαλλική παραγωγή, η ιστορία φαντασίας που διαβάζεται ως αλληγορία πάνω στην ενηλικίωση και στη διαφορετικότητα, είναι χολιγουντιανών προδιαγραφών, με τις εντυπωσιακές σκηνές, τα ειδικά εφέ, αλλά και τη σχετική ρηχότητα που αυτό συνεπάγεται.
Παλιά και νέα Γαλλία
Οσο για τη βραδινή προβολή, αυτή είχε ξανά διαγωνιστικό και συγκεκριμένα το πολυσυζητημένο «Le Retour» της Καθρίν Κορσινί, η οποία κατηγορήθηκε πριν από λίγο καιρό ότι περίπου... έδερνε (διαψεύσθηκε) τις πρωταγωνίστριές της στα γυρίσματα. Οι τελευταίες είναι νεαρές κοπέλες, Γαλλίδες με καταγωγή από την Αφρική, οι οποίες επιστρέφουν μαζί με τη μητέρα τους για ένα καλοκαίρι στην Κορσική όπου γεννήθηκαν. Μεσογειακός ήλιος, δύο φρέσκα πρόσωπα και μερικές εύστοχες αναφορές στην «παλιά» και στη «νέα» Γαλλία είναι τα ατού ενός μάλλον τυπικού φιλμ ενηλικίωσης. Ελπίζουμε τουλάχιστον να είναι όλοι υγιείς.
Το ρεκόρ, πάντως, για τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ταινία το κατέχει έως τώρα ο Στιβ Μακουίν. Ο βραβευμένος με Οσκαρ Βρετανός σκηνοθέτης υπογράφει εδώ ένα τετράωρο πρότζεκτ αφιερωμένο στο Αμστερνταμ, τότε και τώρα. Οπου τότε, η περίοδος της ναζιστικής κατοχής της πόλης και το πογκρόμ των Εβραίων, η οποία ιστορείται μέσα από έναν αφηγητή, ενώ ταυτόχρονα στην οθόνη βλέπουμε το σύγχρονο Αμστερνταμ, κυρίως κατά την περίοδο της καραντίνας. Οι έννοιες της συλλογικής μνήμης και της ελευθερίας μπλέκονται σε ένα επικό έργο που θέλει αντοχές, αλλά αξίζει τον κόπο. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στη γειτονική αίθουσα Λουμιέρ, ο Χάρισον Φορντ και το υπόλοιπο καστ του τελευταίου «Ιντιάνα Τζόουνς» καταφθάνει για την επίσημη πρεμιέρα. Οχήματα και πεζοί, εδώ και ώρες σε αναμονή, στέκονται προσοχή. Περισσότερα αύριο...
Στο «Monster», ο κινηματογραφιστής Χιροκάζου Κόρε-Εντα συνθέτει έναν περίτεχνο καμβά που έχει στο κέντρο του τα παιδιά.