Κάποιες φορές τα «σκυλιά» και γαβγίζουν και δαγκώνουν
Ξέραμε εξαρχής ότι ο «μήνας του μέλιτος» ή, αλλιώς, το ιντερλούδιο ηρεμίας με την Τουρκία δεν θα κρατούσε για πάντα. Ηταν μια προσεκτική αλλά και προσωρινή συμφωνία, που λήγει μετά τις εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία. Τώρα βλέπουμε την Αγκυρα να επανέρχεται σιγά σιγά σε μια επιθετική ρητορική. Ο Ερντογάν, εφόσον εκλεγεί όπως όλα δείχνουν, θα βρεθεί την επόμενη ημέρα σε εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση, με ένα χάσμα να τον χωρίζει με τη Δύση και πιο στενούς δεσμούς με τον Πούτιν. Θα βρεθεί, όμως, και παντρεμένος για τα καλά με εθνικιστές και το βαθύ κράτος.
Οι εκτιμήσεις για το τι θα κάνει διίστανται. Οι αισιόδοξοι προβλέπουν ότι, υπό την πίεση των αγορών, θα επιδιώξει την επίτευξη κάποιας «κατανόησης» με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Θα είναι και οι δύο πανίσχυροι, με φρέσκια εντολή. Οι απαισιόδοξοι φοβούνται πως όσο θα πιέζεται εσωτερικά, τόσο πιο ακραίος και πιο εθνικιστής θα γίνεται. Ανησυχούν ότι η εσωτερική πίεση θα εξαχθεί, είτε στην Κύπρο είτε στην Ελλάδα.
Στα δικά μου μάτια η επανεκλογή Ερντογάν μπορεί να συμφέρει την Ελλάδα, γιατί η ανοχή σε τυχόν τουρκικές προκλήσεις ή ακραίες ενέργειες θα είναι μηδαμινή από την πλευρά των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Χρειάζεται, όμως, προσοχή. Οι ξένοι αναλυτές που διαβάζουν αυτό το επιχείρημα μπορεί να το διαβάσουν λάθος. Να νομίζουν, δηλαδή, ότι δεν μας ανησυχεί ο Ερντογάν και ότι έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα πως η συμπεριφορά του παραπέμπει στη γνωστή φράση «σκυλί που γαβγίζει δεν δαγκώνει». Δεν είναι όμως έτσι. Θυμηθείτε πόσο κοντά σε μια πολεμική σύγκρουση βρεθήκαμε το 2020. Αν ο κυβερνήτης της φρεγάτας «Λήμνος» δεν είχε επιδείξει παροιμιώδη ψυχραιμία, η έκβαση του επεισοδίου θα ήταν διαφορετική. Το «σκυλί» και γαβγίζει και δαγκώνει, και αυτό είναι καλό να μην το ξεχνάμε ούτε εμείς ούτε εκείνοι που καταλαβαίνουν λάθος την εκτίμηση ότι «καλύτερα ο διάολος που ξέρεις» κ.λπ.
Το πιθανότερο σενάριο είναι ένας Ερντογάν που θα καλεί δημοσίως την Ελλάδα να «καθίσει στο τραπέζι για όλα». Τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Αυτή η τακτική έχει πολλές παγίδες καθώς λίγοι, εκτός Ελλάδος, αντιλαμβάνονται πόσο ανισοβαρής είναι η ατζέντα που θέτει η Τουρκία. Στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν μιλήσαμε καθόλου για την Τουρκία και για εξωτερική πολιτική. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μας προκύψει ως μεγάλο θέμα μέσα στο καλοκαίρι ή λίγο αργότερα. Δεν χρειάζεται ασφαλώς να κινδυνολογεί κάποιος, γιατί κινδυνεύει να γίνει πρωταγωνιστής της άλλης ιστορίας, του λύκου με τα πρόβατα... Ούτε όμως και να εφησυχάζει, γιατί, ναι, υπάρχουν πολλά «σκυλιά» που γαβγίζουν πολύ, αλλά δεν δαγκώνουν. Υπάρχουν, ωστόσο, και αυτά που παραδοσιακά όταν γαβγίζουν πολύ σε προειδοποιούν πως κάποια στιγμή μπορεί και να δαγκώσουν.