Επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία
Mε δύο εκθέσεις της για την Ελλάδα, τη 2η αξιολόγηση μετά το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας, αλλά και τις συστάσεις της στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσγειώνει σήμερα το εκλογικό σκηνικό της Αθήνας στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, που επιβάλλει σφιχτή δημοσιονομική πολιτική και επίσπευση των μεταρρυθμίσεων.
Παρότι και οι δύο εκθέσεις εντάσσονται πλέον στο πλαίσιο της «κανονικότητας», καθώς το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο αφορά όλες τις χώρες της Ε.Ε. και οι αξιολογήσεις γίνονται για όλες όσες εντάχθηκαν σε προγράμματα στήριξης, έχουν την ιδιαίτερη σημασία τους για την Ελλάδα, ως η πλέον υπερχρεωμένη χώρα της Ε.Ε. Οι συστάσεις της Κομισιόν, όπως αναμένουν στο υπουργείο Οικονομικών, θα προετοιμάζουν το έδαφος για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, καλώντας σε επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, που θα καθιστούν βιώσιμο το χρέος. Αυτό μεταφράζεται σε πρωτογενή πλεονάσματα 2%-2,5% του ΑΕΠ, από το 2024 και μετά, αρκετά κοντά στους στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο τέλος Απριλίου. Δεδομένου ότι η Κομισιόν στις εαρινές της προβλέψεις, προ 10ημέρου, εκτιμούσε ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα φέτος θα είναι 1,9% του ΑΕΠ (από 0,1% του ΑΕΠ το 2022), το μέγεθος της προσαρμογής που θα χρειαστεί να γίνει το 2024 δεν είναι μεγάλο. Ωστόσο, η κυβέρνηση είχε θέσει ως στόχο το πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ, παρότι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας προέβλεπε 1,1% του ΑΕΠ, έτσι ώστε να έχει περιθώρια για κάποια ακόμη μέτρα στήριξης έως το τέλος του χρόνου. Στο πρόγραμμα σημειώνεται ότι η εκτίμηση για πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ «δεν λαμβάνει υπόψη της απρόβλεπτες δαπάνες ή μετεκλογικά μέτρα που μπορεί να προκύψουν στη διάρκεια της χρονιάς».
Απόσυρση μέτρων
Η Επιτροπή, αναμένεται να καλέσει σήμερα τα κράτη-μέλη, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, να αποσύρουν σταδιακά τα μέτρα στήριξης έναντι της ενεργειακής ακρίβειας, δεδομένου ότι οι τιμές της ενέργειας έχουν υποχωρήσει. Σε περίπτωση που θα χρειαστεί νέα στήριξη, αυτή θα πρέπει να απευθύνεται μόνο στους οικονομικά ασθενείς, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Κομισιόν. Ο στόχος της, άλλωστε, είναι να υποβοηθηθεί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην καταπολέμηση του πληθωρισμού και αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να εξουδετερώνονται οι υψηλές τιμές των καυσίμων με κρατικές παρεμβάσεις, γιατί έτσι δεν δίνεται κίνητρο στους καταναλωτές να εξοικονομήσουν ενέργεια. Μόνο η στήριξη σε εισοδηματική βάση και όχι η οριζόντια μπορεί να δικαιολογηθεί και αυτή μόνο αν οι τιμές αυξηθούν και πάλι, σύμφωνα με το σκεπτικό των Βρυξελλών. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα ήταν η χώρα με την τρίτη μεγαλύτερη στήριξη έναντι της ενεργειακής ακρίβειας τον περασμένο χρόνο, με δαπάνη 2,3% του ΑΕΠ, που διατέθηκε οριζόντια, έναντι μόνο 0,4% του ΑΕΠ περίπου που θα χρειαζόταν για να στηρίξει τους ευάλωτους.
Σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις, στις οποίες αναμένεται να αναφερθεί η 2η αξιολόγηση, θα επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι ο στόχος για μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους δεν επετεύχθη, καθώς στα νοσοκομεία συνεχίζουν να συσσωρεύονται εκκρεμότητες προς τους προμηθευτές τους. Αντίθετα, θα σημειώνει ότι στις συντάξεις τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις. Επίσης, θα σημειώνει ότι σημαντικός αριθμός αναδιαρθρώσεων γίνονται στο πλαίσιο του εξωδικαστικού, αλλά αυτός είναι ένα μικρό μέρος των ληξιπρόθεσμων δανείων.
Οι συστάσεις της Ε.Ε. προετοιμάζουν το έδαφος για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και πρωτογενή πλεονάσματα 2%-2,5% του ΑΕΠ, από το 2024.