Τα σενάρια και οι επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας των ΗΠΑ
Οι πρώτες κινήσεις Fed, υπουργείου Οικονομικών και τι θα γίνει με τα ομόλογα
Επικίνδυνα πλησιάζει η προθεσμία της 1ης Ιουνίου, την οποία έχει ορίσει το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ως καταληκτική για την τεχνική χρεοκοπία της χώρας. Κι όμως, οι συνομιλίες μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν ΜακKάρθι, σχετικά με την αύξηση του ορίου χρέους, αν και φέρεται να έχουν προχωρήσει, δεν έχουν ακόμη αποδώσει καρπούς. Συνεπώς, μία είναι η ερώτηση που ακούγεται στη Wall Street: τι θα γίνει εάν πράγματι συμβεί το αδιανόητο και οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε στάση πληρωμών;
Στους επενδυτικούς κύκλους επικρατούσε ανέκαθεν η εντύπωση ότι στην περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής των απαιτήσεων, το υπουργείο Οικονομικών θα έδινε προτεραιότητα στην αποπληρωμή τόκων και κεφαλαίου των κρατικών ομολόγων. Πρόκειται για μια αγορά με αποτίμηση 24 τρισ. δολαρίων, που λειτουργεί ως βαρόμετρο για το κόστος δανεισμού διεθνώς, ως εγγύηση στις χρηματαγορές και ως βασικό κομμάτι διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, το σενάριο αυτό δεν έχει υλοποιηθεί ποτέ στην πράξη, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται το κατά πόσον μπορεί να εφαρμοστεί.
Ορισμένοι θεωρούν ότι ο αντίκτυπος μπορεί να μην είναι τόσο δραματικός, διότι μετά την κρίση του 2011 η αγορά θέσπισε συγκεκριμένη διαδικασία στην περίπτωση που εξαντληθούν τα χρήματα. Ωστόσο, ο CEO της JPMorgan, Τζέιμς Ντάιμον, έχει προειδοποιήσει ότι ακόμη και πλησιάζοντας σε μια τέτοια κατάσταση υπάρχουν κίνδυνοι και απρόβλεπτες συνέπειες. Μάλιστα, η ομάδα Treasury Market Practices Group (TMPG), η οποία βοήθησε στη διαμόρφωση της έκτακτης διαδικασίας, προειδοποίησε ότι εάν καθυστερήσουν οι πληρωμές, τα αποτελέσματα θα είναι σοβαρά.
Σύμφωνα με το Bloomberg, υπάρχουν τα εξής πιθανά σενάρια εξέλιξης της κατάστασης:
Η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ θα πρέπει να προχωρήσει σε ενέσεις ρευστότητας στα χρηματιστήρια και ενδεχομένως να διακόψει το τρέχον πρόγραμμα ποσοτικής σύσφιγξης. Παράλληλα, στο πλαίσιο της διαδικασίας που αναφέρθηκε, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να ανακοινώσει μέχρι τις 10 το βράδυ ότι αδυνατεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της επόμενης ημέρας. Ετσι, η προθεσμία αποπληρωμής των απαιτήσεων της επόμενης ημέρας θα παραταθεί κατά ένα εικοσιτετράωρο.
Καθυστέρηση πληρωμών για μερικές ημέρες θα σημαίνει υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, όπως δήλωσε αναλυτής της Moody's. Βέβαια, οι επενδυτές δεν θα έχουν υποστεί ζημία (δηλαδή κούρεμα), κάτι σημαντικό, όπως δήλωσε ο ίδιος, υποθέτοντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα επισπευσθεί η σύναψη συμφωνίας για το χρέος.
Η καθυστέρηση πληρωμών σε συγκεκριμένους τίτλους δεν σημαίνει χρεοκοπία ευρείας κλίμακας, εξ ου και είναι πιθανό ότι τα άμεσα αποτελέσματα θα είναι σχετικά περιορισμένα. Ορισμένοι θεωρούν ότι δύσκολα θα απομακρυνθούν οι διαχειριστές funds από τα κρατικά ομόλογα, ενώ άλλοι φοβούνται για ντόμινο.
Ο μεγάλος κίνδυνος
Η TMPG έχει δηλώσει ότι ορισμένοι παράγοντες της αγοράς ίσως να μην μπορέσουν να ακολουθήσουν την έκτακτη διαδικασία και άλλοι να το κάνουν μόνον παρεμβαίνοντας σε μεγάλο βαθμό στις συναλλαγές, δημιουργώντας σοβαρούς λειτουργικούς κινδύνους. «Είναι αβέβαιο τι θα συμβεί στις αγορές σε πραγματικό χρόνο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τι θα γίνει στην τιμή» και την ελκυστικότητα των κρατικών ομολόγων, δήλωσε ο Ρόμπερτ Τόμι της Securities Industry and Financial Markets Association.
Το 2013 ο Πάουελ, τότε μέλος του Δ.Σ. της Fed, δήλωσε ότι «ο πραγματικός κίνδυνος είναι εκείνος μιας αποτυχημένης δημοπρασίας, δηλαδή της απώλειας της πρόσβασης στις αγορές με οποιοδήποτε κόστος». Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, δεν έχει ακόμη διασαφηνίσει τι θα συμβεί εάν εξαντληθούν τα χρήματα, αλλά «θα πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις εάν δεν ανέβει το όριο του χρέους», όπως έχει ήδη επισημάνει.
Καθυστέρηση πληρωμών για μερικές ημέρες θα σημαίνει υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ.