Προεκλογική εφορία
Μέσα στον ορυμαγδό των εκτιμήσεων για τις επερχόμενες εκλογές, εμφανίστηκε μια είδηση που –τουλάχιστον στους παλαιότερους– μοιάζει εξωπραγματική. «Μπορεί να γλιτώνουν το “λουκέτο”, αλλά θα βρεθούν αντιμέτωποι με τσουχτερά πρόστιμα 15 επαγγελματικοί κλάδοι στους οποίους εντοπίζονται από τις Αρχές φορολογικές παραβάσεις», έγραφε χθες (24.5.2023) η «Καθημερινή».
Πρόστιμα, και δη τσουχτερά, εν μέσω προεκλογικής περιόδου; Πού και πότε ακούστηκε (στα ελληνικά) αυτό; Ολοι ξέρουμε ότι λίγο πριν προκηρυχθούν οι εκλογές –που είναι πάντα στη διακριτική ευχέρεια κάθε πρωθυπουργού– οι έφοροι κατέβαζαν τα μολύβια. Παλιά, το μόνο που δεν έγραφαν οι ΔΟΥ απέξω είναι «κλειστόν λόγω εκλογών». Λειτουργούσε ο «πολιτικός κύκλος της ελληνικής οικονομίας», που έγραφε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Γεώργιος Παγουλάτος.
Σε όλες τις εκλογικές χρονιές της μεταπολίτευσης το έλλειμμα αυξανόταν (πλην του 1996 που παρέμεινε σταθερό). Η αύξηση του ελλείμματος στις εκλογικές χρονιές ήταν μεταξύ 6% του ΑΕΠ (1981) και 0,5% (1993). Αυτή καθαυτή η χρεοκοπία του ελληνικού κράτους είχε πρωταρχικό αίτιο την εξωφρενική αύξηση των δαπανών, αλλά υπήρχε και η μείωση των εσόδων. Κατά το προεκλογικό annus horribilis της ελληνικής οικονομίας, οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης εκτινάχθηκαν στα 125 δισ. ευρώ, αλλά τα έσοδα μειώθηκαν στα 87 δισ. ευρώ. Αν θέλουμε να συγκρίνουμε με τους εταίρους, τα έσοδα του ελληνικού κράτους ήταν το 38% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος των 15 ευρωπαϊκών χωρών ήταν 44,7%.
Το «μακρινό» 2014 γράφαμε ότι «στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ξέρουν (όπως το ξέρουμε κι εμείς από πρώτο χέρι) ότι η τεράστια φοροδιαφυγή είναι πρωτίστως αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων και πιέσεων στον φορολογικό μηχανισμό (...) Κάθε φορά που γίνονται εκλογές οι κυβερνήσεις κλείνουν το μάτι στους φοροφυγάδες (που δεν είναι μόνο οι “μεγάλοι”, όπως θέλουν οι αριστεροί μύθοι και θρύλοι) και τα έσοδα του Δημοσίου πέφτουν. Γι' αυτό και μια από τις βασικές –και πολύ λογικές– απαιτήσεις του μνημονίου ήταν η δημιουργία της ανεξάρτητης από πολιτικές πιέσεις Γ.Γ. Εσόδων, με επικεφαλής κάποιον που θα έχει πενταετή θητεία, έτσι ώστε το κράτος να λειτουργεί και να μαζεύει φόρους, γίνονται δεν γίνονται εκλογές...» (6.6.2014).
Οσο κι αν φανεί παράδοξο, τα πιο δύσκολα (για το πολιτικό σύστημα) μέτρα του μνημονίου, όπως η ανεξαρτητοποίηση των φορολογικών αρχών, τα πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν μπορεί να το πει πουθενά, ούτε καν στους ψηφοφόρους του. Ετσι βρισκόμαστε στην ευτυχή για την οικονομία συγκυρία να δουλεύει το κράτος (ή έστω οι εφορίες) σε προεκλογική περίοδο.