Κίνδυνος μακροπρόθεσμης υποβάθμισης των ΗΠΑ
Μια στάση πληρωμών του αμερικανικού κράτους, ακόμη και λίγες ώρες μέσα στην επόμενη εβδομάδα, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για το μέλλον της χώρας.
Οι τρεις μεγάλοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, S&P Global Ratings, Moody's και Fitch Ratings, παίζουν σημαντικό ρόλο ως προς το πόσο επιζήμιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις. Δεδομένου ότι οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι σημαντικές, οι οίκοι αυτοί εκτιμούν πως τελικά θα υπάρξει συμφωνία προτού μείνει η κυβέρνηση από μετρητά. Στην αντίθετη περίπτωση, όμως, και οι τρεις θα υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ και ενδεχομένως δεν θα την επαναφέρουν στο πρότερο επίπεδό της, ακόμη κι αν επιτευχθεί συμφωνία λίγο μετά τη στάση πληρωμών.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν ποτέ αθετήσει ηθελημένα τις πληρωμές του χρέους τους στη σύγχρονη εποχή, αλλά ο οίκος Moody's προειδοποιεί ότι ακόμη και μια σύντομη στάση πληρωμών θα εμφανίσει πλέον ως πολιτικό θέατρο τις διαπραγματεύσεις για το όριο δανεισμού και θα υπονομεύσει την αξιοπιστία της αμερικανικής κυβέρνησης.
Ο Γουίλιαμ Φόστερ, κορυφαίος αναλυτής του οίκου, υπογραμμίζει πως «πρέπει αυτή η πραγματικότητα να αντανακλάται στη βαθμολογία των ΗΠΑ». Κατά τη Moody's, αν η Ουάσιγκτον δεν καταβάλει έναν τόκο, η πιστοληπτική της αξιολόγηση θα υποβαθμιστεί κατά μία βαθμίδα. Για να ανακτήσει η υπερδύναμη την προηγούμενη αξιολόγησή της, σύμφωνα με τον κ. Φόστερ, πρέπει οι πολιτικοί της είτε να αλλάξουν ουσιαστικά το όριο του δανεισμού είτε να το καταργήσουν.
Σύμφωνα πάντα με τον εν λόγω αναλυτή, για τις ΗΠΑ ένα αδιέξοδο που οδηγεί σε στάση πληρωμών «δεν συνάδει με την υψηλότερη βαθμολογία πιστοληπτικής ικανότητας». Αν, όμως, καταργηθεί ο σχετικός κανόνας ή αλλάξει έτσι ώστε να μην αποτελεί κίνδυνο για στάση πληρωμών, τότε μπορεί να αναθεωρηθεί το προφίλ αξιοπιστίας της υπερδύναμης και να ανακτήσει τη βαθμολογία Αaa.
Ο οίκος S&P υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα το 2011, όταν οι συνομιλίες για το όριο του δανεισμού περιήλθαν σε αδιέξοδο, μολονότι την τελευταία στιγμή επετεύχθη συμφωνία και απεφεύχθη η στάση πληρωμών. Εκτοτε ο οίκος διατήρησε αμετάβλητη αυτή τη βαθμολογία των ΗΠΑ σε ένα επίπεδο ελαφρώς κατώτερο από το ανώτατο και συγκεκριμένα στο ΑΑ+.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Τζον Τσάμπερς, μέλος της ομάδας της S&P που υποβάθμισε τότε τις ΗΠΑ, «η τρέχουσα κατάσταση στην Ουάσιγκτον δικαιώνει την απόφασή μας να μειώσουμε τη βαθμολογία των ΗΠΑ και να τη διατηρήσουμε σε αυτό το μειωμένο επίπεδο». Αν κάποιος από τους άλλους δύο οίκους, είτε η Fitch είτε η Moody's, κάνει το ίδιο, τότε οι ΗΠΑ δεν θα ανήκουν πλέον στη μικρή ομάδα χωρών με την υψηλότερη βαθμολογία πιστοληπτικής ικανότητας. Εν ολίγοις, οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε κατώτερη κατηγορία από εκείνη της Γερμανίας, της Σιγκαπούρης και του Καναδά.
Μπορεί, άλλωστε, να πληγεί το γόητρο των ΗΠΑ ακόμη και χωρίς στάση πληρωμών. ΟΙ ΗΠΑ επωφελούνται από τον κεντρικό ρόλο τους στην παγκόσμια οικονομία, γι' αυτό και το δολάριο κυριαρχεί στο παγκόσμιο εμπόριο, ενώ το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης είναι το υψηλότερο στον κόσμο.
Οποιαδήποτε αμφιβολία για τη φερεγγυότητα της υπερδύναμης θα μπορούσε να ανησυχήσει τους επενδυτές και τις κυβερνήσεις που είναι πιστωτές του αμερικανικού κράτους και να υπονομεύσει τη δυνατότητά του να χρηματοδοτείται αντλώντας δανεισμό με όρους ευνοϊκούς, όπως στο παρελθόν. Δεν αποκλείεται ακόμη και να υποβαθμιστεί η διεθνής θέση της υπερδύναμης.
Η στάση των οίκων αξιολόγησης σε μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών του αμερικανικού κράτους.