Καρδιοχτύπια στο στρατηγείο των Πανελλαδικών

Το έντονο άγχος των μελών της επιτροπής που επιλέγει τα θέματα, η ολονύχτια διαδικασία και ο ερωτευμένος καθηγητής

ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ

Αναπαυτικές καρέκλες, ένας pop art καναπές, πίνακες στους τοίχους, ένα μικρό κουζινάκι, ψυγείο. Σάντουιτς, τυροπιτάκια, κρουασάν, αναψυκτικά, γιαούρτια και εκείνα τα εξαιρετικά μηλοπιτάκια πέρυσι. Καθηγητές που θέλουν να επιβάλουν τα θέματά τους, άλλοι ευθυνόφοβοι, ορισμένοι καλά προετοιμασμένοι. Αγχος, κρίσεις πανικού, λιποθυμίες και ένας γιατρός επί ποδός. Και ευτράπελα όπως εκείνο με τον ερωτευμένο καθηγητή. Ψηφίδες που συνιστούν τον ιδιαίτερο κόσμο του «στρατηγείου των Πανελλαδικών», που, όπως κάθε χρόνο, οργανώνεται στο υπουργείο Παιδείας για να υποδεχθεί τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (ΚΕΕ). Των Πανελλαδικών Εξετάσεων που ξεκινούν σήμερα, και σχεδόν κάθε ελληνική οικογένεια τις αντιμετωπίζει ως ιστορική στιγμή, καθώς αποτελούν το σημαντικότερο βήμα του παιδιού προς το πανεπιστήμιο.

«Πρόκειται για μπουντρούμι – πολυτελείας βέβαια, αλλά μπουντρούμι», λέει στην «Κ» καθηγητής που έχει μακρά εμπειρία από συμμετοχές στην ΚEΕ. Πουθενά παράθυρο, ηχομόνωση, τα κινητά τηλέφωνα απαγορεύονται, και άρα το Ιντερνετ. Μόνη έξοδος διαφυγής, η μικρή πόρτα που βγάζει στον κήπο του υπουργείου Παιδείας, «ίσως για λίγο αέρα και ένα τσιγάρο», όπως λέει ο συνομιλητής μας. Περίπου 100 μέλη της

ΚΕΕ εμπλέκονται κάθε χρόνο στην επιλογή των θεμάτων των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Η ΚΕΕ αποτελείται από 22 τακτικά μέλη και τις εισηγητικές επιτροπές για κάθε εξεταζόμενο μάθημα, καθώς και τους διοικητικούς. Πρόκειται για καθηγητές πανεπιστημίου, συμβούλους εκπαίδευσης και καθηγητές λυκείων. Βέβαια, ούτε λόγος για επώνυμες δηλώσεις, αφού είναι ρητοί οι κανόνες για διασφάλιση

του απορρήτου για προφανείς λόγους, έστω κι αν κάποιοι μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων «εξαργυρώνουν» τη συμμετοχή τους ανεβάζοντας το «κασέ» τους στην αγορά των ιδιαίτερων φροντιστηρίων. Δεν είναι δα και λίγο κάποιος να επιλεγεί να βρίσκεται στην καρδιά των αποφάσεων των Πανελλαδικών και να γνωρίζει τη φιλοσοφία των θεμάτων από πρώτο χέρι.

Χθες, γύρω στις 7 το απόγευμα, πέρασαν το κατώφλι του υπουργείου οι πρώτοι φιλόλογοι για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Είχαν ειδοποιηθεί ότι τελικά

τους επέλεξαν για την ΚEΕ στις αρχές της εβδομάδας. Ο χώρος του «στρατηγείου» είναι ισόγειος και πριν εισέλθουν αφήνουν έξω κάθε ηλεκτρονική συσκευή. Αλλωστε, υπάρχουν και οι «κόφτες» για τα κινητά. Εξ ου και το ευτράπελο προ ετών, όταν άνδρας, μέλος της ΚΕΕ, αρνήθηκε πεισματικά να αποχωριστεί το κινητό του. Η αιτία ήταν ότι δεν άντεχε να μην επικοινωνεί για 24 ώρες με τη «νεοαποκτηθείσα» φίλη του. Τελικά συμβιβάστηκε ζητώντας η κυρία να βρίσκεται στον χώρο του υπουργείου.

Στην είσοδο του κλειστού χώρου υπάρχουν αστυνομικοί, η πόρτα βαριά και ανοίγει με κουδούνι. Μετά την κύρια πόρτα εισόδου βρίσκονται όλα τα μηχανήματα και οι θέσεις των διοικητικών υπαλλήλων. Προχωρώντας προς τα μέσα, δεξιά κι αριστερά βρίσκονται μικρά δωμάτια, στα οποία εργάζονται οι επιτροπές για τη σύνταξη των θεμάτων. Υπάρχουν επίσης βιβλιοθήκες με βιβλία για την επιλογή θεμάτων (π.χ. στην Εκθεση), φωτοτυπικά, πίνακες στους τοίχους, ένας μπουφές στη μια πλευρά του διαδρόμου για καφέ, τσάι, χυμούς, σάντουιτς, φρούτα, γλυκά. Στο τέλος του διαδρόμου βρίσκεται η μεγάλη αίθουσα, στην οποία συγκεντρώνεται η ΚΕΕ για να ακούσει την εισήγηση κάθε ομάδας για κάθε μάθημα και να επικυρώσει το τελικό διαγώνισμα ή να διορθώσει ερωτήσεις, στη διατύπωση και

στο περιεχόμενο. Αν η Επιτροπή δεν δώσει την τελική έγκριση, τίποτα δεν προχωράει.

Οι εισηγητές των θεμάτων έχουν μαζί τους βιβλία, άρθρα, προσωπικές σημειώσεις και όποιο υλικό μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή θεμάτων. Ωστόσο, η απουσία Ιντερνετ δυσκολεύει το έργο τους.

Μετά την πρώτη γνωριμία με τα νέα μέλη της, η ομάδα που θα επιλέξει τα θέματα του μαθήματος το οποίο εξετάζεται την επόμενη ημέρα –τρεις καθηγητές λυκείου που διδάσκουν το μάθημα, ένας σχολικός σύμβουλος κι ένας πανεπιστημιακός του σχετικού κλάδου– αρχίζει τη συζήτηση. Μεταξύ 11 και 12 τη νύχτα, το διαγώνισμα έχει πάρει την πρώτη του μορφή, και αυτό είναι καλός λόγος για το πρώτο διάλειμμα. Κατόπιν η εισηγητική ομάδα ξαναπιάνει δουλειά ώστε να ολοκληρώσει το διαγώνισμα. Στη συνέχεια αυτό δακτυλογραφείται για να υπάρχει η πρώτη εκδοχή προς επεξεργασία.

Ο «λύτης»

Γύρω στις 2 π.μ. καταφθάνει ο «λύτης». Ο «λύτης» θεσμοθετήθηκε το 1994 μετά την παταγώδη αποτυχία στη Φυσική λόγω της τεράστιας δυσκολίας των θεμάτων το 1993. Eτσι, από το 1994 ένας καθηγητής λυκείου καλείται να μπει στη θέση των υποψηφίων λίγο πριν φθάσουν τα θέματα στα χέρια τους. Δηλαδή, να τα λύσει. Μάλιστα, στα θεωρούμενα πιο

δύσκολα θέματα μπορεί να κληθούν δύο «λύτες». Ο «λύτης» λέει τη γνώμη του στην ΚΕΕ, μετά την παρουσίαση του θέματος από την εισηγητική επιτροπή. «Εάν κάτι δεν αρέσει στην ΚΕΕ, τότε η εισηγητική ομάδα αποχωρεί για να επεξεργαστεί εκ νέου το θέμα. Και τότε ανεβαίνουν οι σφυγμοί, αφού θέλουμε να τελειώσουμε γρήγορα, ενώ αρχίζει να μας επηρεάζει και η κόπωση. Οι αλλαγές θα πρέπει

να γίνουν με πολύ μεγάλη προσοχή, γιατί τότε μπορεί να γίνει το λάθος», λέει ο συνομιλητής μας.

Γύρω στις 5 π.μ. γίνεται η τελική δακτυλογράφηση του διαγωνίσματος –δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, π.χ. υπάρχουν σχήματα– και ακολουθεί η παράδοσή του προς αποστολή στα εξεταστικά κέντρα.

Αφού αρχίσουν οι εξετάσεις, γύρω στις 8 π.μ., τα μέλη της εισηγητικής επιτροπής ξεκινούν τη σύνταξη των ενδεικτικών απαντήσεων για τους καθηγητές που θα διορθώσουν τα γραπτά στα βαθμολογικά κέντρα αλλά και όσους θα

εξετάσουν υποψηφίους προφορικά. Ταυτόχρονα, τα μέλη της ΚΕΕ περιμένουν τυχόν απορίες των υποψηφίων από τα εξεταστικά κέντρα. Εφόσον έχει συμπληρωθεί ο χρόνος δυνατής αποχώρησης των υποψηφίων, συνήθως γύρω στις 11 π.μ., αποχωρεί η ομάδα των καθηγητών από το υπ. Παιδείας.

«Θα µας κράξουν»

«Θυμάμαι ένα σύμβουλο που είχε άγχος για την αντίδραση των γονιών και του κλάδου στα θέματα. “Θα μας κράξουν, δεν ξαναέρχομαι εδώ”, μονολογούσε συνέχεια, και εμείς φοβόμασταν μήπως πάθει κρίση πανικού», λέει ο καθηγητής με αρκετές συμμετοχές σε ΚΕΕ. «Αν έπαθε κανείς κρίση πανικού στα τόσα χρόνια; Θυμάμαι δύο καθηγητές είχαν διαφωνήσει έντονα για ένα θέμα. Είχαν και οι δύο προτείνει διαφορετικό. Προφανώς επιλέχθηκε το θέμα τού ενός. Εκείνος, μόλις ηρέμησε και επεξεργάστηκε την αμφισβήτηση που είχε δεχθεί το θέμα που πρότεινε, συνειδητοποίησε το βάρος της απόφασής του. Αρχισε να σφίγγεται το στομάχι του, τον έπιασε άγχος γιατί πρότεινε δύσκολο θέμα. Ολα αυτά εξελίχθηκαν σε ελαφριά κρίση πανικού», θυμάται ο συνομιλητής μας και τονίζει: «Αναλογιστείτε τι βάρος φέρουμε: Σε πιάνει μεγάλο άγχος όταν είναι 3-4 τη νύχτα, οι υποψήφιοι κοιμούνται και ξέρεις ότι από τα θέματά σου κρίνεται η τύχη τους...».

Αρνηση παράδοσης του κινητού για... αισθηματικούς λόγους, έντονη διαφωνία και μια ελαφριά κρίση πανικού με φόντο τον μπουφέ.

«Εάν κάτι δεν αρέσει στην ΚΕΕ, η εισηγητική ομάδα αποχωρεί για να επεξεργαστεί εκ νέου το θέμα. Και τότε ανεβαίνουν οι σφυγμοί...».