Ασταθής άνοιξη, καλοκαίρι που αργεί
Ψυχρός ο φετινός Μάιος, με τις μισές ημέρες να είναι βροχερές σε πολλές περιοχές της χώρας
ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ Ενας Μάιος μουντός, αρκετά βροχερός και πιο κρύος από το συνηθισμένο μας αποχαιρέτησε, σε μια άνοιξη πιο ασταθή και από τη συνηθισμένη της αστάθεια. Οσο για το καλοκαίρι που ξεκινάει, τα πρώτα του βήματα φαίνεται πως θα είναι επίσης δροσερά, χωρίς να λείπουν και οι βροχούλες.
Ο Μάιος του 2023 ήταν πανελλαδικά ένας πιο κρύος μήνας σε σχέση με τις κλιματικές τιμές. Μάλιστα, όπως σημειώνει στην «Κ» ο Σταύρος Ντάφης, ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ήταν «ο πιο ψυχρός Μάιος από το 2010 για τα ανατολικά ηπειρωτικά και τη βόρεια Ελλάδα». Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που επεξεργάζεται το Αστεροσκοπείο, στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας οι μέσες θερμοκρασίες του μήνα διαμορφώθηκαν κάτω από τις κλιματικές τιμές των προηγούμενων ετών. «Η απόκλιση μάλιστα σε Μακεδονία, Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς κινήθηκε γύρω στους 2,5 βαθμούς Κελσίου κάτω από τις συνήθεις για την εποχή θερμοκρασίες», λέει στην «Κ» ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών και επιστημονικά υπεύθυνος για το meteo.gr.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε φέτος ο αριθμός των βροχερών ημερών. «Σε πολλές περιοχές της χώρας έβρεξε τις μισές ημέρες του Μαΐου. Δεν ήταν τόσο η ποσότητα του νερού που έπεσε, όσο η συχνότητα και η διαρκής επανάληψη βροχερών ημερών, ακόμη και με ψιλόβροχο», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος. «Μεγάλα ύψη βροχής έπεσαν στη βόρεια Ελλάδα, στα Δωδεκάνησα και την Κρήτη», σημειώνει ο κ. Ντάφης, «ενώ στις υπόλοιπες περιοχές ήταν κοντά στους μέσους όρους. Το πιο ιδιαίτερο φέτος ήταν πως πάνω από τις μισές μέρες ήταν βροχερές». Τα φαινόμενα ήταν πιο έντονα στην
ανατολική χώρα και τη βόρεια Ελλάδα, ενώ στη δυτική Ελλάδα τόσο οι θερμοκρασίες όσο και τα ύψη βροχής κινήθηκαν πολύ κοντά στον μέσο όρο.
«Ο Μάιος διαχρονικά έχει βροχές. Τα προηγούμενα χρόνια συναντάμε Μάιους με υψηλές βροχοπτώσεις το 2018, το 2012, το 2011. Δεν είναι κάτι ασυνήθιστο, ίσως φέτος να είχαμε πολλές μέρες με βροχερό καιρό», συμπληρώνει ο διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου.
Μάλιστα, όπως αναφέρει ο κ. Ντάφης σε ανάρτησή του στο meteo.gr, «οι φετινές βροχοπτώσεις της άνοιξης δεν είναι πρωτοφανείς σε ένταση ή διάρκεια. Τον Μάιο του 2018, για παράδειγμα, το μηνιαίο ύψος βροχής σε πολλούς μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού
Αστεροσκοπείου Αθηνών ήταν έως και 200% πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα».
«Ο Μάιος χαρακτηρίζεται από αστάθεια, έντονες βροχές, καταιγίδες, κεραυνούς, καιρικές διακυμάνσεις κ.λπ.», τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος, θυμίζοντας πως διαχρονικά υπάρχουν νεκροί τον τελευταίο μήνα της άνοιξης από κεραυνούς. Και φέτος τον Μάιο δεν έλειψαν οι καταιγίδες και οι κεραυνοί, ενώ μάλιστα υπήρξε κι ένας
νεκρός από κεραυνό στη Ρόδο τη Δευτέρα – ένας νεαρός τουρίστας που βρισκόταν στη θάλασσα. Στο μουντό σκηνικό του καιρού φέτος τον Μάιο έπαιξε ρόλο και η μεταφορά αφρικανικής σκόνης, όπως συμβαίνει συχνά αυτόν τον μήνα.
«Ο Μάιος είναι ο δεύτερος μήνας μετά τον Απρίλιο που σημειώθηκαν χαμηλότερες θερμοκρασίες από το κανονικό και περισσότερες βροχοπτώσεις. Είχε προηγηθεί, όμως, μια μεγάλη περίοδος, από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάρτιο στις περισσότερες περιοχές, που καταγράφηκαν οι αντίστροφες τάσεις: πιο θερμοί και πιο άνυδροι μήνες», σχολιάζει ο κ. Λαγουβάρδος.
Η καιρική αστάθεια του Μαΐου δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Από το δεύτερο δεκαπενθήμερο
του περασμένου μήνα ξεσπούν ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες στην Ισπανία, βάζοντας δραματικό τέλος σε μια μακρά περίοδο ξηρασίας, καθώς υπήρξαν 14 νεκροί. Στην Ιταλία επίσης σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις και καταιγίδες, που προκάλεσαν πλημμύρες, με 18 νεκρούς μέσα στον Μάιο. Και στην Τουρκία ο Μάιος ήταν βροχερός.
«Η ιδιομορφία της Ελλάδας ήταν πως αποτελούσε την ψυχρή γωνιά της Ευρώπης, καθώς στις άλλες χώρες της Μεσογείου oι θερμοκρασίες κινήθηκαν κοντά στα συνηθισμένα για την εποχή επίπεδα», σημειώνει ο κ. Ντάφης.
Βασική αιτία
Πού οφείλονται αυτά τα φαινόμενα; «Κύρια αιτία της φετινής παρατεταμένης αστάθειας στην ατμόσφαιρα πάνω από την περιοχή μας είναι η ύπαρξη πολύ υψηλών ατμοσφαιρικών πιέσεων στη βόρεια Ευρώπη. Οι ασυνήθιστες για την εποχή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και βαθιές υφέσεις βορειότερα της Ευρώπης, στην Αρκτική, συνέβαλαν στη δημιουργία αντικυκλώνων στη Βόρεια Ευρώπη που εμπόδισαν τη συνηθισμένη κίνηση των βαρομετρικών χαμηλών από τον Ατλαντικό προς την Κεντρική Ευρώπη», εξηγεί ο κ. Ντάφης.
«Σε συνδυασμό με έναν ισχυρό αεροχείμαρρο νότια της Ευρώπης, αυτή η ατμοσφαιρική κυκλοφορία πάνω από την περιοχή μας “εγκλώβισε” ψυχρές και ασταθείς αέριες μάζες, που οδήγησαν στην παρατεταμένη αστάθεια στη χώρα μας και γενικά στις μεσογειακές χώρες. Αυτό το ατμοσφαιρικό μοτίβο προβλέπεται να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι και την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου».
Σύμφωνα με τις βραχυπρόθεσμες αλλά και τις εποχικές προγνώσεις, το πρώτο μέρος του Ιουνίου θα έχει πιο βροχερό και πιο ψυχρό καιρό σε σχέση με τις κλιματικές τιμές. Ισως το φετινό καλοκαίρι αργήσει λίγο να ξεκινήσει.
Σύμφωνα με τις βραχυπρόθεσμες προγνώσεις, και το πρώτο μέρος του Ιουνίου αναμένονται βροχές και δροσιά.