Καθηλωτικές ιστορίες στη μικρή και στη μεγάλη οθόνη

Είναι δύσκολο να κατατάξει κανείς το «Μικρό ταρανδάκι», τη νέα μίνι σειρά του Netflix, η οποία σκαρφάλωσε κατευθείαν στο Νο 1 δημοφιλίας της πλατφόρμας τόσο στην Ελλάδα όσο και σε δεκάδες ακόμη χώρες. Αρχικά μοιάζει με παράξενο μείγμα θρίλερ και μαύρης κωμωδίας, κάτι σαν εκτεταμένο επεισόδιο του «Black Mirror»: ένας αυτοσχεδιαστικός κωμικός που παλεύει να βρει τη φωνή του και στο μεταξύ δουλεύει σε μπαρ αποκτά απροσδόκητα μια stalker. Είναι η Μάρθα, μια μυθομανής γυναίκα, η οποία μπαίνει στη ζωή του, τον ακολουθεί κατά πόδας και τον βομβαρδίζει με χιλιάδες μηνύματα λατρείας, ζηλοτυπίας και παλιάς, αγνής παράνοιας. Αυτή η κατάσταση θα φέρει επίσης στην επιφάνεια ένα ψυχικό τραύμα του παρελθόντος, όταν ο ίδιος είχε πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης.

Το πράγμα ωστόσο γίνεται περίπλοκο –ή ίσως πιο ξεκάθαρο– όταν μάθεις ότι η ιστορία αυτή είναι πέρα για πέρα αληθινή και όλα αυτά συνέβησαν στον ίδιο τον Ρίτσαρντ Γκαντ, δημιουργό και πρωταγωνιστή της σειράς. Εχοντας κάνει το ίδιο σε μια σειρά αυτοσχεδιαστικών σόου προ μερικών ετών, τώρα ο Γκαντ εκθέτει την εμπειρία του και στα σχεδόν 270 εκατομμύρια των συνδρομητών του Netflix παγκοσμίως.

Σίγουρα το «Μικρό ταρανδάκι» –έτσι συνήθιζε να τον αποκαλεί η stalker– δεν είναι η τυπική σειρά της πλατφόρμας. Η γλώσσα της είναι εντελώς ωμή, το χιούμορ εντελώς βρετανικό, η αμηχανία που προκαλεί αρκετές φορές στον θεατή άβολη και ταυτόχρονα... εθιστική. Κάτι σαν το επίσης πολύ επιτυχημένο «Sex Education», για το οποίο άλλωστε ο Γκαντ έχει γράψει και ένα επεισόδιο.

Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της σειράς είναι ότι οι χαρακτήρες της δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν σχηματικοί. Ακόμη και η ξεκάθαρα παρανοϊκή Μάρθα είναι στην πραγματικότητα ένα τρομερά μοναχικό άτομο, σπρωγμένο στο κοινωνικό περιθώριο, το οποίο αποζητά (με άρρωστο προφανώς τρόπο) την ανθρώπινη επαφή και την αγάπη.

Και ο ίδιος ο Γκαντ όμως, που στη σειρά λέγεται Ντόνι, μοιάζει να έχει ανάγκη από λίγη προσοχή και θαυμασμό έπειτα από τα απανωτά «χαστούκια» που του σερβίρει η καλλιτεχνική του καριέρα. Οι δυο τους θα αναπτύξουν (αρχικά) έναν αλλόκοτα τρυφερό δεσμό, σαν αντίδοτο στην αποξένωση και στη μοναχικότητα, δύο από τις πιο σοβαρές «ασθένειες» του σύγχρονου ανθρώπου.

Το μοτίβο του stalker βέβαια, του ατόμου δηλαδή που παρακολουθεί συστηματικά και παρενοχλεί με μηνύματα και κλήσεις κάποιο άλλο άτομο, έχει τη δική του ιστορία τόσο στη μικρή όσο και στη μεγάλη οθόνη – προσφέρει, εκτός των άλλων, σπουδαίο υλικό για θρίλερ.

Για να μείνουμε μόνο στην ερωτική διάσταση (διότι υπάρχει και η καταδίωξη για διαφορετικούς λόγους), η πιο γνωστή ταινία του είδους είναι ασφαλώς η «Ολέθρια σχέση» του Αντριαν Λιν. Η Γκλεν Κλόουζ είναι απλώς εκπληκτική στον ρόλο της γυναίκας που παθαίνει εμμονή με τον παντρεμένο χαρακτήρα του Μάικλ Ντάγκλας. Ο Λιν από την πλευρά του κινηματογραφεί υποδειγματικά την ένταση μεταξύ των χαρακτήρων, οδηγώντας τον θεατή στην πιο σκοτεινή πλευρά της ερωτικής επιθυμίας.

Αλλη μια επικίνδυνα εμμονική γυναίκα είναι η Ανι Γουίλκες της Κάθι Μπέιτς στο «Misery» του Ρομπ Ράινερ. Η Βρετανίδα ηθοποιός κέρδισε άξια το Οσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου ερμηνεύοντας μια παρανοϊκή φαν ενός διάσημου συγγραφέα, η οποία, αφού θα τον περιθάλψει έπειτα από ένα ατύχημα, τον βάζει να ξαναγράψει με το ζόρι το φινάλε του μυθιστορήματός του.

Περνώντας και στην πλευρά των ανδρών (κινηματογραφικών) stalkers, έχουμε το σχετικά πρόσφατο «Unsane» (2018) του Στίβεν Σόντερμπεργκ. Εκεί ο δεξιοτέχνης Αμερικανός σκηνοθέτης ασχολείται συγκεκριμένα με το φαινόμενο του gaslighting, βάζοντας έναν χειριστικό άνδρα (Τζόσουα Λέοναρντ) να φροντίζει ώστε το αντικείμενο του πόθου του (Κλερ Φόι) να νοσηλευθεί στην ψυχιατρική κλινική όπου δουλεύει ο ίδιος.

Από την «Ολέθρια σχέση» και το «Misery» στο «Μικρό ταρανδάκι» του Netflix, που εκτοξεύθηκε πολύ γρήγορα στην κορυφή της πλατφόρμας.