Το κόστος είναι μεγάλο, αλλά η ασφάλεια δεν καλύπτει ούτε 1 ευρώ
Η Σοφία κατέψυξε τα ωάριά της στα 38 της. Είχε μόλις χωρίσει όταν ξεκινούσε η πανδημία και η ξαφνική απομόνωση την τρόμαξε. «Καλά έκανα και το έκανα, γιατί τώρα κοντεύω 42 και δεν έχω ακόμη παιδάκι – πάνω από όλα ήθελα να έχω την επιλογή», λέει στην «Κ».
Η Νίκη κατέψυξε τα ωάριά της στα 27 της. «Είχα πάει για έναν τυπικό έλεγχο στον γυναικολόγο και στην αίθουσα αναμονής βρήκα ένα φυλλάδιο που αφορούσε την ωοληψία», αναφέρει. Οταν είδε τον γιατρό της, και αφότου του είπε πως βρίσκεται σε μια σχέση που δεν προχωρούσε σοβαρά και ότι δεν είχε σκοπό τα επόμενα 2-3 χρόνια να κάνει παιδί, της είπε ότι είναι το καλύτερο δώρο που θα μπορούσε να κάνει στον εαυτό της. Γυρνώντας στο σπίτι της, άκουσε τον πατέρα της να μιλάει στο τηλέφωνο με μια φίλη, η οποία έκανε για έκτη φορά εξωσωματική. «Του είπε ότι αν ήξερε πως θα ήταν τόσο δύσκολο, θα είχε αποθηκεύσει τα ωάριά της νωρίτερα», λέει στην «Κ». Το αποφάσισε εκείνη τη στιγμή. Τον επόμενο μήνα, έκανε τη διαδικασία. Τώρα πληρώνει περίπου 200 ευρώ τον χρόνο για την αποθήκευσή τους. «Με 17 ευρώ τον μήνα έχω το κεφάλι μου ήσυχο», σημειώνει η 31χρονη σήμερα Νίκη. Για όλη τη διαδικασία, είχε τότε πληρώσει γύρω στις 2.000 ευρώ, τα οποία ναι μεν αποκαλεί «ποσό αστείο γι' αυτό που σου προσφέρει», αλλά ταυτόχρονα τονίζει ότι η ασφάλεια δεν κάλυπτε ούτε 1 ευρώ. «Στην Ελλάδα κλαιγόμαστε για την υπογεννητικότητα, αλλά μια κοπέλα που παίρνει 800 ευρώ, πώς να πάει να κάνει κάτι τέτοιο; Τα φάρμακα και οι ενέσεις μόνο κόστιζαν 500 ευρώ», σχολιάζει.
Δεν είναι προτεραιότητα
«Είναι πρόβλημα ότι ο ΕΟΠΥΥ δεν δικαιολογεί το κόστος των φαρμάκων που χρειάζονται για την κρυοσυντήρηση, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ 300 και 700 ευρώ», λέει ο κ. Μακράκης, «γιατί δεν το θεωρεί προτεραιότητα». Προσπαθούν εδώ και χρόνια να αλλάξουν τη γνώμη των πολιτικών πάνω στο θέμα, προσθέτει, τονίζοντας πως ο τωρινός υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης είναι «αρκετά θετικός». «Μια φίλη μου το κάνει τώρα στο Παρίσι και είναι δωρεάν», δηλώνει στην «Κ» μια 33χρονη η οποία ολοκλήρωσε τη διαδικασία πριν από μερικούς μήνες. Της κόστισε συνολικά γύρω στις 4.500 ευρώ, αναφέρει. Το σκέφτηκε για πρώτη φορά όταν έκλεισε τα 30, αλλά όταν το είχε συζητήσει με τους γονείς της τότε –μια και δεν μπορούσε εκείνη την περίοδο να επωμιστεί όλο το κόστος– τους φάνηκε πρωτόγνωρο. «Και κάπως αχρείαστο, ότι δεν θα έχω πρόβλημα να κάνω παιδί», εξηγεί. Αλλά όταν το συζήτησε ξανά μαζί τους, περίπου τρία χρόνια αργότερα, η αντιμετώπιση ήταν πολύ διαφορετική, γιατί η διαδικασία είχε στο μεταξύ γίνει πιο γνωστή και γιατί και η ίδια ένιωσε πως είναι σε καλύτερη ηλικία για να το κάνει. «Είπα πως θα το κάνω ως δώρο στον εαυτό μου», αναφέρει.
Πίστευε πως έπρεπε να είναι ήρεμη όταν θα γινόταν η λήψη των ωαρίων – «αισθανόμουν ότι θα επηρεάσει όλη τη διαδικασία». Τώρα νιώθει ακόμη πιο ήρεμη που το έχει κάνει. «Σου δίνει ελευθερία και ανακούφιση, είμαστε τυχερές που το έχουμε ως επιλογή, στο παρελθόν δεν υπήρχε», επισημαίνει, παρότι μετά παρατήρησε αλλαγές στον μεταβολισμό της και έξαρση ακμής.
«Ηταν πολύ όμορφη και η αντιμετώπιση των γύρω μου, μου έλεγαν ότι είμαι θαρραλέα και “μπράβο που το πήρες απόφαση”». Λίγες εβδομάδες αργότερα, δύο συνάδελφοί της στη δουλειά αποφάσισαν να ξεκινήσουν κι εκείνες τη διαδικασία.
«Η μέση ηλικία των γυναικών που μένουν για πρώτη φορά έγκυοι είναι πλέον 31,5 στην Ελλάδα, και λόγω οικονομικής δυσχέρειας, πολλές φορές κάνουν ένα παιδί, οπότε πολλές γυναίκες έχουν αρχίσει να καταψύχουν τα ωάρια τους», λέει στην «Κ» ο Απόστολος Αθανασιάδης, καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας και Εμβρυομητρικής Ιατρικής, και διευθυντής της Γ΄ Μαιευτικής - Γυναικολογικής κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 29,4 έτη. Το 2015, ο μέσος όρος που μια γυναίκα γινόταν για πρώτη φορά μητέρα στην Ελλάδα ήταν στα 30,2 έτη, ενώ το 2008, ήταν 28,8.
«Κλαιγόμαστε για την υπογεννητικότητα, αλλά μια κοπέλα που παίρνει 800 ευρώ, πώς να πάει να κάνει κάτι τέτοιο; Τα φάρμακα και οι ενέσεις μόνο κόστιζαν 500 ευρώ».
Η νομοθεσία
Σύμφωνα με τον κ. Μακράκη, με βάση την καινούργια νομοθεσία, μια γυναίκα μπορεί να κρυοσυντηρήσει τα ωάριά της για όσο χρονικό διάστημα θέλει, αλλά πρέπει κάθε πενταετία να ανανεώνει την επιθυμία της για τη συνέχιση της κατάψυξης, ενώ μπορεί να χρησιμοποιήσει τα ωάρια μέχρι την ηλικία των 54 ετών. «Πιο πολλές γυναίκες έρχονται πλέον για κατάψυξη», σημειώνει στην «Κ», «τουλάχιστον το 5% των κύκλων της εξωσωματικής αφορά κοινωνική κατάψυξη», δηλαδή κατάψυξη ωαρίων για μη ιατρικούς λόγους.