Η χρονιά του... δράκου
Το 2016 βάλθηκε με το καλημέρα να αποδείξει τη φήμη του ως έτους αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία και αναταραχής για τις αγορές. Πριν ακόμη χωνέψουμε τις πρωτοχρονιάτικες προειδοποιήσεις των ειδικών για τις «πολλαπλές απειλές», που έχει κληροδοτήσει η περασμένη χρονιά στη φετινή, αναγκαστήκαμε να στρέψουμε το βλέμμα σε μία από τις μεγαλύτερες: τον ασθενή κινεζικό δράκο.
Η φετινή πρώτη συνεδρίαση ήταν η χειρότερη όλων των εποχών για το Χρηματιστήριο της Σαγκάης, με τον Σύνθετο Δείκτη να κάνει «βουτιά» 7%. Οι αρχές πάτησαν τον διακόπτη ασφαλείας, αλλά οι ρευστοποιήσεις συνεχίστηκαν σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Στη Wall Street το άνοιγμα της συνεδρίασης βρήκε τον Dow Jones να υποχωρεί 450 μονάδες, στο πιο επώδυνο ξεκίνημα χρονιάς των τελευταίων 84 ετών. Αναπόφευκτο να ξυπνήσουν μνήμες από την παγκόσμια κρίση του 2008.
Ούτε οι τονωτικές ενέσεις, στη μορφή στοχευμένων επενδύσεων, από την κινεζική κυβέρνηση, ούτε το μαγικό φίλτρο της χαλαρής νομισματικής πολιτικής από την κεντρική τράπεζα έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα. Ο δράκος δεν έχει βέβαια ακόμη σταματήσει εντελώς να πετά, αλλά έχει κατεβάσει εμφανώς ταχύτητα, με το σενάριο της απότομης και δη ανώμαλης προσγείωσης να μοιάζει ολοένα πιο πιθανό. Τι θα συμβεί σε μία τέτοια περίπτωση; Εάν κρίνουμε από τη χθεσινή αντίδραση των επενδυτών, οι τριγμοί θα είναι ισχυροί και μένει να φανεί πόσο βαθιές θα είναι οι ρωγμές που θα αφήσουν.
Τα προβλήματα της Κίνας τρομάζουν. Θα ήταν, όμως, ψέμα να πούμε ότι εκπλήσσουν. Είναι γνωστό πως το μοντέλο που την κρατούσε επί δύο δεκαετίες σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης (με τεράστιες εισοδηματικές ανισότητες και βαρύτατη επιβάρυνση του περιβάλλοντος) δεν είναι βιώσιμο. Το Πεκίνο επιχειρεί μια στροφή σε μια οικονομία που δεν θα εξαρτάται αποκλειστικά από τα έργα υποδομών, τη μεταποίηση και τις εξαγωγές, αλλά θα στηρίζεται επίσης στις υπηρεσίες και την εσωτερική κατανάλωση. Πίστευε ότι η μετάβαση αυτή μπορεί να έρθει ομαλά. Δεν είχε υπολογίσει το βάρος δύο άλλων μεγάλων προβλημάτων: της ταχείας αποθέρμανσης της αγοράς στέγης και του χρέους των τοπικών κυβερνήσεων, που έχει σπάσει το φράγμα των 3 τρισ. δολαρίων και βαίνει διογκούμενο.
Στο κινεζικό ημερολόγιο παραμένουμε από τον περασμένο Φεβρουάριο στη χρονιά του προβάτου, το οποίο αποδείχθηκε... λύκος. Σε έναν μήνα οι Κινέζοι θα υποδεχθούν το νέο σεληνιακό έτος - αυτό του πιθήκου, που συμβολίζει την εξυπνάδα, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία στο εάν φέρνει τύχη. Τυχερό ή μη, το 2016 συνολικά για την παγκόσμια οικονομία θα είναι μάλλον η χρονιά... του δράκου. Και το ερώτημα είναι εάν το Πεκίνο και οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη θα μπορέσουν να σβήσουν τις φωτιές που ο δράκος άρχισε ήδη να πετάει.
[SID:9943458]