Πώς μεταβάλλεται ο ευρωπαϊκός τραπεζικός χάρτης

Υπερκορεσμό διακρίνει η ΕΚΤ, παρά τις τάσεις συγκέντρωσης και συρρίκνωσης μετά το 2008

Για κορεσμό στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης έκανε πρόσφατα λόγο ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι, τονίζοντας ότι η περιοχή διαθέτει υπερβολικά μεγάλο αριθμό τραπεζών και υποστηρίζοντας ότι η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στο τραπεζικό σύστημα ευθύνεται για τα χαμηλά κέρδη των τραπεζών και όχι η νομισματική πολιτική.

Η δήλωση αυτή αποκτά βαρύνουσα σημασία για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, που θεωρείται υπερκορεσμένο και μη κερδοφόρο, ειδικά στον σημερινό κόσμο των υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τραπεζών (ΕΒF), από το 2008 και ύστερα η απόδοση επί του μετοχικού κεφαλαίου -βασικός δείκτης της ελκυστικότητας του τραπεζικού κλάδου ως προς τους επενδυτές- στο τραπεζικό σύστημα της Ε.Ε. παρέμεινε χαμηλότερα από το 10,6% του 2007. Ως συνέπεια της κρίσης στην Ευρωζώνη, η αναλογία αυτή ήταν αρνητική τα έτη 2008 (-1,5%), 2011 (-0,2%) και 2012 (-0,9%).

Μετά τη μικρή ανάκαμψη του 2013 με μέση αναλογία 2,2%, ο μέσος όρος στην Ε.Ε. βελτιώθηκε περαιτέρω στο 4,8% στο δεύτερο ήμισυ του 2014. Παρ’ όλα αυτά, θεωρείται πολύ χα- μηλότερη από τα επίπεδα του 2007.Ο αριθμός των ευρωπαϊκών τραπεζών θεωρείται μεγάλος, παρότι, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών, συνεχίζεται η τάση συγκεντρωτισμού. Από το 2002 ο αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ε.Ε. μειώθηκαν κατά 2.177, σε 7.267, με βάση στοιχεία του 2014.

Οι χώρες που γνώρισαν τη μεγαλύτερη συρρίκνωση ήταν η Γαλλία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Δανία. Μόνο στην Εσθονία, στη Βρετανία, στο Λουξεμβούργο και στη Σλοβενία ο αριθμός των τραπεζών ήταν μεγαλύτερος το 2014 σε σχέση με ένα έτος νωρίτερα. Μαζί μειώνεται και ο αριθμός των εργαζομένων στον τραπεζικό τομέα από το 2009. Μέχρι τα τέλη του 2014, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, οι τράπεζες στην Ε.Ε. απασχολούσαν περί τα 2.889.320 εργαζομένους, περίπου 73.965 άτομα λιγότερα σε σχέση με το 2013. Οι πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ε.Ε. είναι και αυτές με τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων στον τραπεζικό κλάδο.

Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το 2009 έχουν κλείσει συνολικά 34.150 υποκαταστήματα τραπεζών στην Ε.Ε. Μό- νο το 2014 ο συνολικός αριθμός των υποκαταστημάτων μειώθηκε κατά 7.544, όταν από 211.861 περιορίστηκε σε 204.317. Η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε σε Ισπανία, Ιταλία και Πολωνία.

Ωστόσο, όσον αφορά τους ισολογισμούς των τραπεζών, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 2014 σηματοδοτήθηκε από αύξηση του συνολικού ενεργητικού που βρίσκεται στα χέρια των τραπεζών της Ε.Ε. έπειτα από δύο έτη συρρίκνωσης, φθάνοντας τα 43,4 τρισ. ευρώ. Αυτή, όμως, η θετική τάση μετριάστηκε από τις τράπεζες κάποιων χωρών που γνώρισαν σημαντική μείωση στο ενεργητικό τους το 2014, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία.

Αναφορικά με τις καταθέσεις, οι οποίες βρίσκονταν σε ανοδική πορεία από το 1998, μειώθηκαν ελαφρώς κατά 2,4% το 2013, για να επιστρέψουν όμως σε άνοδο 1% το 2014.

[SID:10536270]