Πνευματική ελευθερία με μόρφωση - πολιτισμό
Η Κατερίνα Καμπανέλλη μιλά για το «Σιλωάμ»
«Διαπραγματεύεται απόλυτα διαχρονικές έννοιες» επισημαίνει η κόρη του σπουδαίου μας συγγραφέα Ιάκωβου Καμπανέλλη (1921 - 2011), Κατερίνα Καμπανέλλη, μιλώντας για τον πατέρα της και για τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται στα δύο έργα του, που συνθέτουν την παράσταση «Σιλωάμ», η οποία ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιώργου Γιανναράκου, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη (Ακαδημίας 3), κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9.15 μ.μ.
Μιλήστε μας για τα δύο έργα, που συνθέτουν την παράσταση.
«Τα μονόπρακτα “Σιλωάμ” και “Ο κρυφός Ήλιος” είναι δύο από τα πρώτα έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Μαζί με το τρίπρακτο “Άνθρωποι και ημέρες”, ίσως το πρώτο έργο που έγραψε, αποτελούν, πιστεύω, μια τριλογία, βασισμένη στην τρομακτική εμπειρία του από τον εγκλεισμό του στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως και εξοντώσεως Μαουτχάουζεν. Το χειρόγραφο του “Σιλωάμ”, το οποίο βρήκα το 2012 σε μια κούτα, μαζί με άλλα ανέκδοτα κι άγνωστα έργα, είναι η πρώτη γραφή του μονόπρακτου “Η οδός”, επίσης άπαικτο. Το έργο διαδραματίζεται στο “νοσοκομείο” του Μαουτχάουζεν. Ο “Κρυφός Ήλιος” είχε χαθεί, κι ο πατέρας μου ήταν πεπεισμένος ότι δεν θα τον ξαναβρεί, μέχρι που το ανακάλυψε τυχαία ο καθηγητής κ. Γιώργος Πεφάνης, στην αποθήκη του σπιτιού μας, γύρω στο 2000, και το συμπεριέλαβε στην έκδοση “Παράβασις”».
Τι σκιαγραφεί ο συγγραφέας μέσα από αυτά;
«Και στα δύο μονόπρακτα, οι χαρακτήρες, έγκλειστοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, είναι απελπισμένοι, τρομαγμένοι, τρομοκρατημένοι, στα έσχατα σημεία της ανθρώπινης ύπαρξης. Στο “Σιλωάμ”, αναζητούν ανήμποροι κι απεγνωσμένοι την ελευθερία. Στον “Κρυφό Ήλιο”, γυρεύουν τον προδότη, μέσα από ψυχολογικά παιχνίδια. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης περιγράφει ανθρώπους μέσα σε ένα περιβάλλον ασφυκτικής φυλακής και μεγάλων διλημμάτων».
Ποια στοιχεία τα καθιστούν διαχρονικά και ιδιαίτερα επίκαιρα;
«Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης διαπραγματεύεται απόλυτα διαχρο- Η Κατερίνα Καμπανέλλη νικές έννοιες, όπως η ελευθερία, η προδοσία, η συνείδηση, η κρίση της ανθρώπινης ύπαρξης, έννοιες που προβληματίζουν πάντα τον άνθρωπο. Δημιουργεί αιώνιους χαρακτήρες, φτάνοντας βαθιά μέσα στην ανθρώπινη φύση, μελετώντας τις αντιδράσεις τους, τις αποφάσεις τους και τις πράξεις τους, που, τελικά, είναι αυτά που διαμορφώνουν τον Άνθρωπο και το μέλλον του στην κοινωνία. Κι όλα αυτά τα γράφει σε μια αρκετά νεαρή ηλικία και καταλαβαίνουμε πόσο τεράστια επιρροή είχε και στη δική του διαμόρφωση η εμπειρία του στο στρατόπεδο».
Πώς προσεγγίζει σκηνοθετικά τα έργα ο Γιώργος Γιανναράκος;
«Ο Γιώργος Γιανναράκος είδε με σεβασμό τα κείμενα και τα τίμησε με τη σκηνοθετική του προσέγγιση. Τον γνωρίζω πολλά χρόνια και του έχω μεγάλη εμπιστοσύνη. Κατανόησε βαθιά τα έργα, επέλεξε έναν εξαιρετικό θίασο και πολύ εκλεκτούς συνεργάτες. Έχω θαυμάσει τα σκηνικά και τα κοστούμια της Λαλούλας Χρυσικοπούλου, άκουσα υπέροχη μουσική από τον Κώστα Μαντζώρο, ο Αργύρης Θέος φτιάχνει ατμόσφαιρα με τους φωτισμούς του. Συγκλονίζουν, σε ρόλους δύσκολους, ο Γ. Γιαννούτσος, ο Δ. Κανέλλος, ο Ερ. Λίτσης, ο Ευθ. Ξυπολυτάς, ο Λευτ. Παπακώστας, ο Κ. Φαλελάκης. Η παράσταση, στο δεύτερο μέρος, θα έχει μια έκπληξη, που κι εγώ ακόμη δεν τη γνωρίζω με λεπτομέρειες. Πιστεύω πως το αποτέλεσμα θα είναι πέραν των προσδοκιών μου».
Τι χρειαζόμαστε στη δύσκολη φάση που περνά η Ελλάδα;
«Θα μου επιτρέψετε να μην αναφέρω το τι χρειαζόμαστε για να σωθούμε, γιατί, μάλλον, θα φανώ ουτοπική. Μπορώ, όμως, να πω κάτι το οποίο επαναλάμβανε κι ο πατέρας μου σε κάθε ευκαιρία, κάτι που θα μας βοηθήσει σαν άτομα, κι έτσι θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο: μόρφωση και πολιτισμός. Να διαβάζουμε βιβλία, να πηγαίνουμε θέατρο σε καλές παραστάσεις, κινηματογράφο, σε συναυλίες ποιοτικής μουσικής. Με τη μόρφωση και τον πολιτισμό ελευθερώνεται το πνεύμα και η ψυχή, κι αυτό μας κάνει καλύτερους ανθρώπους και πιο δυνατούς, ώστε να ξεπερνάμε κάθε δυσκολία». [SID:10592301]