Ρόλος-κλειδί για κυβέρνηση στα μικρά κόμματα
Ρόλο-κλειδί για την επόμενη μέρα θα έχουν τα λεγόμενα μικρά κόμματα τα οποία αυξάνουν την εκλογική τους επιρροή τα τελευταία χρόνια, με τα παραδοσιακά μεγάλα μέχρι πρότινος κόμματα να έχουν συρρικνωθεί. Πριν από τριάντα χρόνια οι μεγάλοι κομματικοί σχηματισμοί, που προέρχονται από τα σημαντικά ιδεολογικά ρεύματα που επηρέασαν τις τύχες της Ευρώπης (Σοσιαλδημοκράτες, Χριστιανοδημοκράτες, Φιλελεύθεροι) μοιράζονταν το 80% περίπου των ψήφων, ενώ σήμερα συγκεντρώνουν μετά βίας 30%. Ο κατακερματισμός αυτός καθιστά όλο και πιο δύσκολο τον σχηματισμό κυ- βερνητικού συνασπισμού. Στην ιδιαιτερότητα ωστόσο του ολλανδικού εκλογικού συστήματος, που επιτρέπει σε ένα κόμμα ακόμη και με ποσοστό 0,67% να εξασφαλίσει μία έδρα στη νέα Βουλή, ελπίζεται να υπάρξει φραγμός στον δρόμο προς την εξουσία του Βίλντερς, αφού κανένα κόμμα δεν δηλώνει διατεθειμένο να συνεργαστεί μαζί του. Μετά τις εκλογές, οι 150 εκλεγμένοι βουλευτές θα συναντηθούν στις 23 Μαρτίου. Πρώτο τους μέλημα είναι να ορίσουν έναν «διερευνητή» του οποίου η αποστολή είναι να διερευνήσει τα κόμματα και τους ηγέτες τους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Αυ- τό κρίνεται απολύτως απαραίτητο καθώς κανένα κόμμα δεν μπορεί να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία των 76 βουλευτών. Μόλις «σχηματισθεί» ο εν δυνάμει συνασπισμός, ο διερευνητής ορίζει έναν εντολοδόχο, συνήθως τον ηγέτη του κόμματος εκείνου που έχει αποσπάσει τις περισσότερες ψήφους. Συνολικά οι διαπραγματεύσεις αυτές μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες, έως ότου διορισθεί επίσημα η κυβέρνηση. Οι 150 Ολλανδοί βουλευτές εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το σύστημα αυτό έχει πολλές ιδιαιτερότητες:
Υπάρχει μόνο μία εκλογική περιφέρεια, ολόκληρη η χώρα. Οι βουλευτές εκλέγονται σε εθνικό επίπεδο.
Το όριο θεωρητικά για την εξασφάλιση μίας έδρας είναι εξαιρετικά χαμηλό: ένα ποσοστό 0,67% είναι αρκετό για να εκπροσωπηθεί κάποιος στη Βουλή, γεγονός που ανοίγει την πόρτα σε πολλά κόμματα.
Παρά το αναλογικό σύστημα, οι ψηφοφόροι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ποιον βουλευτή θα ψηφίσουν. Κάθε κόμμα προτείνει μία λίστα υποψηφίων. Στις χθεσινές ολλανδικές εκλογές κατήλθαν 28 πολιτικά κόμματα.