Από το 2005 αναδύθηκε το zeitgeist

Στις 29 Μαΐου 2005 οι Γάλλοι, σε ποσοστό 54%, απορρίπτουν την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Τρεις μέρες αργότερα, σε ανάλογο δημοψήφισμα στην Ολλανδία, το «όχι» σαρώνει με 61,6%.

«Δεν επιθυμούμε να είμαστε από τους χορηγούς μιας Ευρώπης που δείχνει να αποφασίζει μόνη της», ήταν λίγο πολύ το μήνυμα των Ολλανδών, που στην κάλπη βρήκαν ευκαιρία να απορρίψουν και την κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε, να εκφράσουν τη δυσπιστία τους έναν- τι του πολιτικού συστήματος εν γένει, αλλά και την ανησυχία τους για την αμφισβήτηση του κοινωνικού κράτους και τη μετανάστευση.

Δώδεκα χρόνια μετά, Γαλλία και Ολλανδία ξανασυναντιούνται στα στενά της ευρωπαϊκής Iστορίας. Η Ολλανδία μπορεί να μην έχει στην Ε.Ε. το ειδικό βάρος της Γαλλίας, όμως υπήρξε από τα ιδρυτικά της μέλη και είναι από τους μεγάλους χρηματοδότες του κοινοτικού προϋπολογισμού.

Η Ολλανδία μπορεί να μην πολυαπασχόλησε το 2005 την ειδησεογραφία, καθώς είχε να συναγωνιστεί τη Γαλλία. Ο «Πολωνός υδραυλικός» της περιώνυμης οδηγίας Μπολκεστάιν (πρώην επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ε.Ε. και επί πολλά έτη αρχηγός του ολλανδικού VVD, του κόμματος του Μαρκ Ρούτε) και η προοπτική της ένταξης της μουσουλμανικής Τουρκίας στην Ευ- ρώπη είχαν βάλει φωτιά στον σχετικό δημόσιο διάλογο.

Η Ολλανδία μπορεί να αντιμετωπιζόταν ως μια τακτοποιημένη ιστορία και οι εκλογές της δεν ενδιέφεραν παρά ελάχιστους στην ευρω-ιεραρχία, αλλά από το 2005 κυοφορούνταν το νέο zeitgeist. Kάτι κινούνταν, έστω κι αν η τεχνοκρατική πολιτική τάξη το αρνούνταν. Το σκεπτικό ήταν πως η οικονομική ανάκαμψη θα φέρει την εκλογική άνοιξη.

Έπειτα από τόσα χρόνια, με το Brexit και τον Τραμπ στα σαλόνια, οι αυταπάτες περιφέρονται στα αλώνια και ο Βίλντερς απειλεί με κανόνια. Από την ίδρυση του κόμματός του, το 2006, έχει ζήτηση και γίνεται συζήτηση στην Ολλανδία. Πλέον, ανησυχεί η ευρωπαϊκή Πολιτεία. Πολύ αργά ή όπως λένε οι Ολλανδοί «Mosterd na de maaltijd» (μουστάρδα μετά το γεύμα); [SID:10914019]