Προστασία των εγκύων από τις ομαδικές απολύσεις
«Ασπίδα» από την αρχή της εγκυμοσύνης ως το τέλος της άδειας μητρότητας - Ποιες περιπτώσεις εξαιρούνται
Οαποτελούν ι ομαδικές απολύσεις δεν
πάντοτε «εξαιρετική περίπτωση» κατά την οποία επιτρέπεται η απόλυση εγκύου εργαζομένης, σύμφωνα με την εισήγηση της γενικής εισαγγελέως του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Eleanor Sharpston. Όταν γίνονται ομαδικές απολύσεις, η απόλυση εγκύων εργαζομένων επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις που δεν συνδέονται με την εγκυμοσύνη και εφόσον δεν υπάρχει καμία εύλογη δυνατότητα τοποθέτησής τους σε άλλη κατάλληλη θέση. Η γενική εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως αναφέρεται στην πολυσέλιδη εισήγησή της, εκτιμά ότι η οδηγία για τη μητρότητα προστατεύει τις γυναίκες εργαζόμενες «από την αρχή της εγκυμοσύνης τους ως το τέλος της άδειας μητρότητας», ακόμη και αν δεν έχουν πληροφορήσει τον εργοδότη τους για την κατάστασή τους. Η εξαίρεση βάσει της οποίας επιτρέπεται η απόλυση εγκύων εργαζομένων εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις που δεν συνδέονται με την εγκυμοσύνη. Επίσης στο σκεπτικό επισημαίνεται ότι η οδηγία της Ε.Ε. που διέπει τις ομαδικές απολύσεις, τις προσδιορίζει ως «απολύσεις που πραγματοποιούνται από έναν εργοδότη για έναν ή περισσότερους λόγους, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το πρόσωπο των εργαζομένων». Η υπόθεση αφορούσε προδικαστικό ερώτημα του Ανώτερου Δικαστηρίου της Καταλονίας προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για απόλυση εγκύου που εργαζόταν στην ισπανική εταιρεία Bankia S.A.
Το σκεπτικό της εισήγησης
Στην εισήγηση της η Γενική Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτιμά ότι για την εκδίκαση της υπόθεσης οι πιθανές επιλογές είναι οι εξής δύο: 1. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης, «Σύμφωνα με την πρώτη, η απαγόρευση απολύσεως δεν ισχύει εφόσον και για όσο χρόνο η εργαζόμενη δεν πληροφορεί τον εργοδότη της για την εγκυμοσύνη της. Η ερμηνεία αυτή (την οποία υποστηρίζει η Bankia) είναι ευνοϊκή για τον εργοδότη. Ο εργοδότης μπορεί να απολύσει έγκυο εργαζομένη, εκτός εάν έχει ενημερωθεί ή πληροφορηθεί με οιονδήποτε τρόπο (29) για την εγκυμοσύνη. Η λύση αυτή ερείδεται στις λέξεις “εργαζόμενες [γυναίκες], κατά την έννοια του άρθρου 2” και δεν προτάσσει την ευρύτερη προστασία των εγκύων εργαζομένων. Με μια τέτοια ερμηνεία προστατεύεται η έγκυος εργαζόμενη η οποία προνόησε (ή ευτύχησε) να πληροφορήσει τον εργοδότη της για την κατάστασή της προτού εκείνος την απολύσει (ή καταγγείλει τη σύμβασή της στο πλαίσιο ομαδικών απολύσεων). Εάν δεν γνωρίζει ακόμα ότι είναι έγκυος ή δεν έχει ακόμη πληροφορήσει τον εργοδότη της για το γεγονός αυτό όταν η απόλυσή της τεθεί σε ισχύ, δεν προστατεύεται». 2. Όμως, όπως τονίζει η γενική εισαγγελέας, η δεύτερη «εναλλακτική επιλογή είναι να προταχθεί η προστασία των γυναικών εργαζομένων για “διάστημα εκτεινόμενο από την αρχή της εγκυμοσύνης τους ως το τέλος της άδειας μητρότητας”, ακόμη και αν δεν έχουν πληροφορήσει τον εργοδότη τους για την κατάστασή τους. Η ερμηνεία αυτή (την οποία, κατά την αντίληψή μου, θεωρεί ορθή η Επιτροπή) ευνοεί την έγκυο εργαζομένη. Φρονώ ότι είναι και η ορθότερη». [SID:11334621]