Επιβεβλημένο το «κράτος δικαίου» στο ασφαλιστικό
Η αγορά τάσσεται υπέρ του ανταποδοτικού συνταξιοδοτικού συστήματος έναντι του διανεμητικού
Η«βόμβα» του ασφαλιστικού ήταν μια από τις παραμέτρους που πυροδότησε τη χρεοκοπία της χώρας, καθώς το κράτος αναγκαζόταν να δανείζεται επί δεκαετίες για να πληρώνει συντάξεις, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι επιτακτική η ανάγκη συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, προκειμένου να σχεδιαστεί ένα βιώσιμο σύστημα που θα εγγυάται δίκαιη σύνταξη για όλους τους ασφαλισμένους.
Τα παραπάνω αποτέλεσαν συμπεράσματα συζήτησης για το μέλλον του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα, κατά το 2ο Συνέδριο της «Ναυτεμπορικής» για το Ασφαλιστικό (7 Μαρτίου 2018, στο Royal Olympic).
Ο Στέλιος Παπαπέτρου, δημοσιογράφος της εφημερίδας «Η Ναυτεμπορική», που συντόνισε τη συζήτηση, κάνοντας μια αναδρομή στη διαχείριση του ασφαλιστικού από τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, σχολίασε ότι από το 1992 μέχρι την υπογραφή του πρώτου μνημονίου έγιναν 128 νομοθετικές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό. Επιπλέον 6-7 έγιναν τα πέντε τελευταία χρόνια, ενώ οι περικοπές των συντάξεων από τον Μάιο του 2010 φθάνουν τις 25 και υπάρχει μία ακόμη για το 2019, που αποτελεί δέσμευση στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της τρίτης αξιολόγησης.
Όλα τα μεγάλα θέματα που συνθέτουν το ασφαλιστικό ζήτημα εδώ και δεκαετίες ανέδειξαν οι κ. Δημήτρης Μαζαράκης, διευθύνων σύμβουλος & αντιπρόεδρος Δ.Σ. MetLife ΑΕΑΖ, πρόεδρος Δ.Σ. MetLife ΑΕΔΑΚ και πρόεδρος Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) και Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος, όμιλος Eurolife ERB Ασφαλιστική και αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ).
Δημιουργικός διάλογος
Ειδικότερα, ο κ. Δημήτρης Μαζαράκης ανέφερε: «Στην τελευταία γενική συνέλευση μας δόθηκε η δυνατότητα να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο τη συνεισφορά της ιδιωτικής ασφάλισης στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας… Αυτό που θέλουμε είναι ένας δημιουργικός διάλογος... κυβέρνηση και αντιπολίτευση να αναγνωρίσουν τη σημασία του κλάδου μας, διότι δέχτηκε υψηλές πιέσεις σε όλα τα επίπεδα και άντεξε, ενώ είναι πιο ώριμος και έτοιμος από ποτέ για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να συμβάλλει στην προσπάθεια για καθαρή έξοδο από την κρίση και απόκτηση της πατρότητας των μεταρρυθμίσεων…
Οι θέσεις μας ως αγορά έχουν ως εξής: Πρώτον στην υγεία (όπου η ιδιωτική δαπάνη είναι πάνω από 40%-41%, διπλάσια από το μέσο όρο της Ε.Ε., με μόνο 10% να αφορά την ιδιωτική ασφάλιση) πρέπει να δοθούν κίνητρα έτσι ώστε μέρος όσων πληρώνει από την τσέπη του ο πολίτης, να πηγαίνουν στην ιδιωτική ασφάλιση υγείας. Προτείνουμε τρία βήματα: 1) αναδιοργάνωση του ΕΣΥ για να γίνει πιο παραγωγικό, 2) σύμπραξη ΕΣΥ, δημόσιων νοσοκομείων και ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών ώστε ο ανταγωνισμός να δώσει καλύτερες και χαμηλότερου κόστους υπηρεσίες στους πολίτες και να δημιουργήσει έσοδα για το Δημόσιο, 3) εφαρμογή και στη χώρα μας των DRGs, των κλινικών πρωτοκόλλων, και θέσπιση κινήτρων ή τουλάχιστον άρση αντικινήτρων».
Εν κατακλείδι, ο κ. Μαζαράκης τόνισε με νόημα ότι το κρυφό αναλογιστικό χρέος, αυτό που δεν αποτυπώνεται στο χρέος της χώρας μας, είναι πάνω από 700 δισ. ευρώ σε ονομαστικές αξίες και πάνω από 400 δισ. ευρώ σε παρούσες αξίες, ενώ το δημόσιο χρέος είναι 320 δισ. ευρώ!
Τελείωσαν τα ψέματα
Από την πλευρά του ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου επισήμανε πως: «…Το να μιλάμε μεταξύ μας είναι χρήσιμο... Το θέμα όμως είναι πώς θα καταλάβει ο κόσμος… Τελείωσαν τα ψέματα. Ζούμε στην εποχή που η αναστροφή της δημογραφικής πυραμίδας έφερε αυτά τα 400 ή 700 δισ. ευρώ από κάτω από το χαλί επάνω στο χαλί... Πριν από 10-12 χρόνια η Eurolife είχε τρέξει μία έρευνα αγοράς, στο πλαίσιο της οποίας διαπίστωσε ότι για τον απλό πολίτη σύνταξη σημαίνει κράτος. Ο κόσμος νόμιζε ότι έδινε λεφτά σε ένα σύστημα ανταποδοτικό, ενώ ήταν διανεμητικό. Ο προβληματισμός για τον πολίτη είναι: αν είχα δώσει τα λεφτά μου σε μία ιδιωτική εταιρεία πόσα θα είχα. Εκτός εάν η ιδιωτική αυτή εταιρεία δεν υπήρχε πια. Κι εδώ μπαίνει το θέμα: αξιοπιστία και η διαφορά που έχει κάνει το Solvency ΙΙ.
Επιπροσθέτως, σχετικά με το διανεμητικό σύστημα, όταν αυτός που διανέμει παίρνει και ψήφους, είναι μεγάλος ο πειρασμός…
…Ακούω πολλές φορές από πολιτικούς όλων των αποχρώσεων να λένε ο πρώτος πυλώνας είναι κρατικός, ο δεύτερος πυλώνας είναι η επαγγελματική ασφάλιση και ο τρίτος πυλώνας είναι ιδιωτικός. Για μία μερίδα του κόσμου ο τρίτος πυλώνας είναι για τους πλουσίους. Οι φτωχοί δεν μπορούν να αυτασφαλιστούν. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο λάθος… Βεβαίως στον τρίτο πυλώνα χρειαζόμαστε κίνητρα, έτσι ώστε ο νέος να βάλει λεφτά στην άκρη. Στο δεύτερο πυλώνα όμως είναι η συζήτηση κι έχει να κάνει με την αλληλεγγύη μεταξύ επαγγελματικών ομάδων. Τι σημαίνει αυτό; Φτιάχνεις ένα πλαίσιο με μία εποπτεία για pension funds. Υπάρχει κρατικό pension fund. Αλλά υπάρχει και ανοιχτή αγορά για ιδιωτικά pension funds. Και ο κόσμος ας επιλέξει…».
Συντάξεις vs ασφαλιστικού
«Η κατάσταση στις συντάξεις ευθύνεται για τη χρεοκοπία», τόνισε ο Πλάτων Τήνιος, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς, εξηγώντας ότι από το 1992 το κράτος αντί να αυξάνει τις εισφορές αύξανε την επιχορήγηση του ασφαλιστικού συστήματος. Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΑΟ, τα χρέη των ταμείων ανέρχονται σε 31,5 δισ. ευρώ.
«Η έξοδος από τα μνημόνια αρχίζει και αυτή προκαταβολικά με άλλο ένα ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε το 2017 για να εφαρμοστεί το 2019. Επομένως, πάλι λαμβάνονται μέτρα τα οποία αντί να μειώνουν αυξάνουν την ασφαλιστική δαπάνη, που φθάνει γύρω στο 19% του ΑΕΠ, το υψηλότερο στην ΕΕ και πιθανότατα στον κόσμο…», πρόσθεσε και ανέφερε ενδεικτικά ότι «τον Ιούνιο του 2015 υπήρχαν λεφτά στον κρατικό κορβανά, να πληρωθεί ή το IMF ή οι συντάξεις. Η ελληνική κυβέρνηση (όπως και κάθε κυβέρνηση) προτίμησε να ικανοποιήσει την ηθική υποχρέωση και άφησε τη νομική υποχρέωση στην μπάντα… Τι θα σκεφτεί όμως κάποιος υποψήφιος επενδυτής; Θα σκεφτεί ότι αυτή είναι μία πολύ επικίνδυνη χώρα να βάλω τα λεφτά μου. Επομένως το ασφαλιστικό έτσι όπως είναι υπονομεύει την οικονομική δραστηριότητα».
Ο κ. Τήνιος τάχθηκε υπέρ του συστήματος πολλαπλών πυλώνων και πρότεινε θαρραλέα μείωση εισφορών, η οποία θα συμβαδίζει με μία αντίστοιχη μείωση συντάξεων, καθώς και προσέγγιση της σύνταξης με όρους ανταποδοτικότητας.
Ανάγκη συναίνεσης
Για την ανάγκη συναίνεσης έκανε λόγο ο Νίκος Χαλκιόπουλος, αντιπρόεδρος Δ.Σ. & γενικός διευθυντής Χαρτοφυλακίου, Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ. «…Το ασφαλιστικό είναι πράγματι βόμβα 400 ή 700 δισ. ευρώ, ανάλογα με το αν υπολογίζονται προεξοφλήσεις, αν έχουμε όλα τα assumptions όλα αυτά δημιουργούν τεράστιες αποκλίσεις στους λογαριασμούς. Πιστεύω ακράδαντα ότι εφόσον δεν έχουμε την απαιτούμενη συναίνεση από τον ελληνικό πολιτικό κόσμο και πολύ περισσότερο από την ελληνική κοινωνία δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε το θέμα», τόνισε για να προσθέσει ότι αυτή τη στιγμή χρειάζεται μακροχρόνιος σχεδιασμός άνω των 30 ετών, με εκπαίδευση του κοινού στην αποταμίευση.