47-50 δισ. η παραοικονομία
Μεγέθυνση της σκιώδους οικονομίας στα χρόνια της κρίσης
Από 47 έως 50 δισ. ευρώ ετησίως υπολογίζεται η σκιώδης οικονομία στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Μέτρησης Παραοικονομίας του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο συνεδρίου για την παραοικονομία που συνδιοργανώνουν το ΠΑΜΑΚ με το Κέντρο Αριστείας Jean Monnet, η παραδοσιακά ελαστική φορολογική συνείδηση των Ελλήνων επιδεινώθηκε στα χρόνια των μνημονίων και συνεχίζει να χειροτερεύει, με αποτέλεσμα η σκιώδης οικονομία να διευρύνεται συνεχώς, ξεπερνώντας πλέον το 1/4 του ΑΕΠ και φθάνοντας μεταξύ 47 και 50 δισ. τον χρόνο, βάσει ΑΕΠ 2017. Μάλιστα, όπως εξήγησε ο καθηγητής του ΠΑΜΑΚ Βασίλειος Βλάχος, η σκιώδης οικονομία δεν μειώθηκε αναλογικά μετά το 2013 λόγω της κρίσης, όπως προκύπτει από τη μέθοδο MIMIC του ειδικευμένου καθηγητή σε θέματα σκιώδους οικονομίας Φρίντριχ Σνάιντερ, καθώς -πάντα κατά τον κ. Βλάχο- η μέθοδος αυτή δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις σημαντικές δυσαναλογίες μεγεθών και ποιοτικών χαρακτηριστικών μεταξύ των οικονομιών των ευρωπαϊκών χωρών. Σύμφωνα με τα ευρήματα του Παρατηρητηρίου, στη βάση 15.000 ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν την περίοδο 2011-2016, την ελαστικότερη φορολογική ηθική εμφανίζουν οι άνεργοι με 70,2%, μια κατηγορία που, ωστόσο, έχει εξ αντικειμένου μειωμένη βαρύτητα στο συνολικό αποτέλεσμα. Ακολουθούν κατά σειρά ο ιδιωτικός τομέας με 65,3%, οι ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς προσωπικό με 64,9% και οι φοιτητές με 62,5%. Έκπληξη προκαλεί το χαμηλό (σ.σ.: σε σχέση με την κοινή πεποίθηση) ποσοστό που εμφανίζουν οι αγρότες, με ποσοστό 43,9%, ενώ αντίθετα αξιοσημείωτα είναι τα ποσοστά των δημοσίων υπαλλήλων με 51,9%, των συνταξιούχων με 59,3% και των ελεύθερων επαγγελματιών με προσωπικό με 58,7%.