Τέλος εποχής σηματοδοτεί ο τερματισμός του QE
Τον Δεκέμβριο σταματά το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων
Το τέλος μιας άνευ προηγουμένου εποχής ποσοτικής χαλάρωσης προς το τέλος του έτους προανήγγειλε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) κατά τη χθεσινή της συνεδρίαση, προβαίνοντας στο μεγαλύτερο βήμα ως προς την άρση των μέτρων στήριξης που εισήγαγε πριν από μία δεκαετία για να αντιμετωπίσει τη χρηματοπιστωτική κρίση και μαζί την οικονομική επιβράδυνση της Ευρωζώνης.
Ωστόσο, με μία ιδιαίτερα εξισορροπιστική ανακοίνωση, η κεντρική τράπεζα προσπάθησε να υπογραμμίσει την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την οικονομία της Ευρωζώνης, σηματοδοτώντας ότι η κίνησή της δεν προοιωνίζεται πιο αυστηρή νομισματική πολιτική σε άμεσο χρονικό ορίζοντα και υπογραμμίζοντας ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν σε ιστορικά χαμηλά «τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2019 και σε κάθε περίπτωση όσο καιρό αυτό κριθεί αναγκαίο». Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες ως προς τον χρόνο αύξησης των επιτοκίων στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση, η οποία αυτή τη φορά πραγματοποιήθηκε εκτός Φραγκφούρτης, της έδρας της ΕΚΤ, στη Ρίγα της Λετονίας. «Δεν συζητήσαμε πότε θα αυξήσουμε τα επιτόκια. Η απόφαση αυτή ελήφθη υπό τις σημερινές συνθήκες της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης της Ευρωζώνης, που συνοδεύεται όμως από αυξημένη αβεβαιότητα», είπε χαρακτηριστικά. Ο γενικός χαρακτήρας της απόφασης της ΕΚΤ, εξήγησε ο κ. Ντράγκι, είναι «να επιδείξουμε υπομονή, σύνεση και σταθερότητα, μία θέση που τη στηρίζουν όλα τα μέλη του Δ.Σ.», γι’ αυτό και η απόφαση, όπως είπε, ήταν ομόφωνη.
Η ΕΚΤ υποβάθμισε τις προβλέψεις της για την οικονομία της Ευρωζώνης φέτος στο 2,1% από 2,4%, ενώ αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, κάνοντας λόγο για ποσοστό 1,7% από 1,4%, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών ενέργειας. «Πρόκειται για μία πολύ λεπτή ισορροπία -λίγο πιο αυστηρή γραμμή ως προς το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά πιο χαλαροί τόνοι για τα επιτόκια-, με αυτόν τον τρόπο ο Μάριο Ντράγκι ευελπιστεί ότι θα αποφύγει το επονομαζόμενο taper tantrum στις αγορές (μία απότομη άνοδο των ομολογιακών αποδόσεων)», δήλωσε ο Νέιλ Γουίλσον, αναλυτής της Markets.com. Παρότι βέβαια η πλήρη ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής θα χρειαστεί πολλά χρόνια, οι επενδυτές έχουν ήδη προεξοφλήσει το τέλος της εποχής του «εύκολου χρήματος» από τις κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη. Μία ημέρα νωρίτερα, η Φέντεραλ Ριζέρβ υιοθέτησε πιο αυστηρή γραμμή αποσύροντας από το ανακοινωθέν της τη δέσμευσή της για μέτρα στήριξης σε εποχή κρίσης.
Επιπλέον, η ΕΚΤ διαμήνυσε ότι ο μηνιαίος ρυθμός αγορών ενεργητικού θα περιοριστεί από τα 30 δισ. ευρώ στα 15 από τον Σεπτέμβριο έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2018, οπότε και οι αγορές θα τερματιστούν εντελώς. Θέτοντας συγκεκριμένη καταληκτική ημερομηνία για τα μέτρα στήριξης, η ΕΚΤ κάνει ένα πολύ πιο αποφασιστικό βήμα από τη Φέντεραλ Ριζέρβ όταν άρχισε να αποσύρει σταδιακά το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης τον Δεκέμβριο του 2013. Και αυτό, γιατί τότε η Fed δεν είχε δεσμευτεί σε μία καταληκτική ημερομηνία ή σε συγκεκριμένα βήματα πολιτικής. Το μεγαλύτερο εμπόδιο παραμένουν ωστόσο οι προοπτικές της οικονομίας στην Ευρωζώνη, οι οποίες επισκιάζονται αυτή τη στιγμή από την εμπορική διένεξη με τις ΗΠΑ, την αντισυστημική κυβέρνηση της Ιταλίας και τη μείωση της ζήτησης για εξαγωγές. Ωστόσο, οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι η εντολή τους είναι να επαναφέρουν τον πληθωρισμό κοντά στον στόχο και όχι να ενισχύσουν την ανάπτυξη ή να αντιμετωπίσουν την αναστάτωση των αγορών σε μία συγκεκριμένη χώρα.
O Μάριο Ντράγκι αναφέρθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, στα μέτρα προστατευτισμού του εμπορίου, λέγοντας ότι υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στην παγκόσμια οικονομία και το θεσμικό πλαίσιο που βοηθά στη συντήρηση της ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες. «Είναι περισσότερο επείγον από κάθε άλλη φορά, οι συζητήσεις για το εμπόριο να γίνουν εντός του υπάρχοντος πολυμερούς πλαισίου», είπε ο κ. Ντράγκι.