Τα κύρια οικονομικά χαρακτηριστικά της όμορης χώρας

Η χώρα μας είναι ο 3ος εμπορικός εταίρος της πΓΔΜ - Ελλειμματικό κατά 1,8 δισ. ευρώ το εμπορικό ισοζύγιο

Χώρα περίπου 2,07 εκατομμύριων κατοίκων με Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της τάξεως των 10,1 δισ. ευρώ (με βάση τα στοιχεία του 2017) είναι η πΓΔΜ, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας λόγω της υπογραφής της συμφωνίας με την Ελλάδα.

Με κατά κεφαλή ΑΕΠ μόλις 4.853 ευρώ και μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης για το 2017, έχει τιθασεύσει τον πληθωρισμό ο οποίος κινείται στο επίπεδο του 1,4%, αλλά αντιμετωπίζει οξύτατο πρόβλημα με την ανεργία, καθώς το ποσοστό διαμορφώθηκε πέρυσι στο 22,4%, δηλαδή σε υψηλότερο επίπεδο ακόμη και σε σύγκριση με την Ελλάδα.

Το εμπορικό της ισοζύγιο είναι ελλειμματικό κατά περίπου 1,817 δισ. ευρώ, γεγονός για το οποίο «ευθύνεται» σε ένα βαθμό και η Ελλάδα. Η χώρα μας είναι ο 3ος εμπορικός εταίρος της πΓΔΜ, καθώς οι εισαγωγές από την Ελλάδα ανέρχονται στα 546 εκατ. ευρώ σε αντίθεση με τις εξαγωγές της πΓΔΜ, οι οποίες είναι μόλις 180 εκατ. ευρώ. Οι στενές οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα αναδεικνύονται μέσα και από άλλες στατιστικές: Οι διασυνοριακές διελεύσεις των κατοίκων της πΓΔΜ προς την Ελλάδα ανήλθαν σε 1,07 εκατομμύριο το 2017, αριθμός πολύ μεγάλος αναλογικά με τον πληθυσμό της χώρας. Επίσης, η Ελλάδα, εκτός από 3ος εμπορικός εταίρος, είναι και η 3η χώρα στις άμεσες ξένες επενδύσεις.

Το μέγεθος

Την πλήρη εικόνα της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η οικονομία της πΓΔΜ αποτυπώνει ο φετινός επιχειρηματικός οδηγός για την πΓΔΜ που συνέταξε το γραφείο Συνδέσμου της Ελλάδας στη χώρα. Η φράση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι το ΑΕΠ της γειτονικής χώρας είναι μικρότερο ακόμη και από το μαξιλάρι ασφαλείας που θα έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα για να είναι καλυμμένη εν όψει της εξόδου στις αγορές μετά τον Αύγουστο συμπυκνώνει την πραγματικότητα. Το 2015, το μέγεθος της οικονομίας της πΓΔΜ έφτανε στα 9,1 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) και ύστερα από δύο χρόνια ανάπτυξης (3,9% το 2015 και 2,9% το 2016) έφτασε να διαμορφώνεται στα 10,1 δισ. ευρώ το 2017.

Σε κρίσιμα οικονομικά μεγέθη, η εικόνα της πΓΔΜ έχει ως εξής:

Εξωτερικό εμπόριο: Οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν στα 5 δισ. ευρώ το 2017 ύστερα από ετήσια αύξηση 15,7%. Οι εισαγωγές, από την άλλη, αυξήθηκαν κατά 11,8% και διαμορφώθηκαν στα 6,824 δισ. ευρώ, με το εμπορικό ισοζύγιο να είναι αρνητικό κατά 1,817 δισ. ευρώ έναντι 1,777 δισ. ευρώ πέρυσι. Οι εμπορικές συναλλαγές με την Ελλάδα δείχνουν ότι η χώρα μας υπερέχει αισθητά. Μάλιστα, το υπέρ Ελλάδας εμπορικό πλεόνασμα διευρύνθηκε τα τελευταία χρόνια και από τα 300,9 εκατ. ευρώ το 2015 έφτασε στα 366,1 εκατ. ευρώ το 2017. Οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν από τα 451 εκατ. ευρώ το 2015 στα 546 εκατ. ευρώ το 2017, ενώ οι ελληνικές εισαγωγές διαμορφώθηκαν από τα 150 εκατ. ευρώ το 2015 στα 180 εκατ. ευρώ το 2017. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 3η θέση μεταξύ των προμηθευτών της πΓΔΜ, καλύπτοντας περίπου το 8% των εισαγωγών της (από 7,4% το 2016). Εξάγουμε πετρελαιοειδή, σίδηρο, χάλυβα, κλωστοϋφαντουργικά, ηλεκτρική ενέργεια, φρούτα και λαχανικά. Αντίθετα, εισάγουμε ακατέργαστα καπνά, προϊόντα σιδήρου και χάλυβα, όπως επίσης και ενδύματα. Όπως αναφέρει και η έκθεση, οι εισαγωγές ενδυμάτων οφείλονται σε «εισαγωγή προϊόντων παθητικής τελειοποίησης κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων στην πΓΔΜ, τα οποία εξάγονται στην Ελλάδα για να τελειοποιηθούν και να επανεξαχθούν, εν συνεχεία, στις αγορές του εξωτερικού».

Τουρισμός: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της πΓΔΜ, ο αριθμός των διελεύσεων πολιτών της χώρας από τις συνοριακές διόδους με την Ελλάδα, το 2017, διαμορφώθηκε ως εξής: Εύζωνοι (Bogorodica): 696.869 (από 652.522 το 2016), Νίκη (Medjitlija): 250.499 (από 218.620 το 2016) και Δοϊράνη (Dojran): 125.514 (από 103.419 το 2016). Το σύνολο των διελεύσεων πολιτών της πΓΔΜ από τις ως άνω συνοριακές διόδους ανήλθε σε 1.072.882, από 974.561 το 2016. Πραγματοποιούνται κυρίως μονοήμερα ή ολιγοήμερα ταξίδια με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, όπως και καλοκαιρινές επισκέψεις στις ακτές της Βορείου Ελλάδας (Χαλκιδική και Πιερία).

Μισθοί: Ο μέσος καθαρός μισθός ανέρχεται σήμερα στα 391 ευρώ, με την κυβέρνηση να προχωρά πρόσφατα στην αύξηση του βασικού μισθού από τα 165 ευρώ, που ήταν τον Σεπτέμβριο του 2017, στα 200 ευρώ. Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης υπολογίζονται με συντελεστή 27% και βαραίνουν εξ ολοκλήρου τον εργαζόμενο.

Φορολογία: Από το 2008 ισχύει ενιαίος φορολογικός συντελεστής φυσικών προσώπων, κερδών επιχειρήσεων και μερισμάτων ο οποίος διαμορφώνεται στο 10%, ενώ στα αδιανέμητα κέρδη ή τα επανεπενδυόμενα δεν επιβάλλεται φόρος. Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, τώρα συζητείται το ενδεχόμενο να θεσπιστεί και συντελεστής 18% για όσους έχουν κέρδη ή εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ τον μήνα, κάτι όμως που συναντά αντιδράσεις. Ο ΦΠΑ στην πΓΔΜ υπολογίζεται με συντελεστή 18% με εξαίρεση μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες (π.χ. τρόφιμα, φάρμακα, λιπάσματα, εισιτήρια, ξενοδοχεία, εκδόσεις, ιατρικός εξοπλισμός, ύδρευση) που υπάγονται στο 5%.