Έκτακτη μίνι - σύνοδος Ευρωπαίων ηγετών για το προσφυγικό
Πρόσκληση σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Αυστρία, Βουλγαρία, Μάλτα και Ισπανία
Οπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ συγκάλεσε για την προσεχή Κυριακή έκτακτη σύνοδο των ηγετών 8 κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, με άμεση εμπλοκή στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, με στόχο την αναζήτηση ενός κοινού τόπου εν όψει της κρίσιμης συνόδου κορυφής της Ε.Ε., στις 28 και 29 Ιουνίου.
Στη συνάντηση αυτή, που θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του προέδρου της Κομισιόν, θα συμμετάσχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Μάλτας και της Ισπανίας. Η Αυστρία προσκλήθηκε διότι θα αναλάβει από την 1η Ιουλίου την προεδρία της Ε.Ε. Ενδέχεται πάντως μέχρι την Κυριακή o παραπάνω αριθμός χωρών να τροποποιηθεί.
Τις τελευταίες μέρες το προσφυγικό έχει εξελιχθεί σε μείζον εσωτερικό πολιτικό θέμα σε χώρες όπως η Γερμανία, ενώ απειλείται πλέον ευθέως και η Ε.Ε. εξαιτίας των διαφωνιών που υπάρχουν στους κόλπους της σε σχέση με τον λεγόμενο κανονισμό του Δουβλίνου για το άσυλο.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών, κυρίως μετά τη συνάντηση Μέρκελ-Μακρόν-Γιούνκερ, προχθές στο Μόναχο, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές γιατί θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις για την Ελλάδα, χώρα πρώτης εισόδου αιτούντων άσυλο.
Η συμφωνία του Μονάχου
Στο Μόναχο συμφωνήθηκαν στην ουσία τρεις ενέργειες, που θα έρθουν τώρα προς συζήτηση στη σύνοδο κορυφής της επόμενης βδομάδας.
Η πρώτη είναι να ενεργοποιηθεί εκ νέου ο κανονισμός του Δουβλίνου και να αποστέλλονται άμεσα στις χώρες πρώτης εισόδου οι υποψήφιοι πρόσφυγες που συλλαμβάνονται σε άλλα κράτη-μέλη.
Η δεύτερη προβλέπει τη δραστική αύξηση των μέτρων φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., μέσω της ενίσχυσης του Frontex και του αριθμού των συνοροφυλάκων-ακτοφυλάκων.
Η τρίτη ενέργεια είναι, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ, να δημιουργηθούν κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο εκτός κοινοτικής επικράτειας, ώστε να διαχωρίζονται οι περιπτώσεις των πραγματικών προσφύγων με τους οικονομικούς μετανάστες.
Η ελληνική εμπλοκή
Εδώ υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά άμεσα και την Ελλάδα, γιατί σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν που βρίσκεται στο τραπέζι η εκ νέου ενεργοποίηση του κανονισμού του Δουβλίνου συνοδεύεται από την επίδειξη αλληλεγγύης προς τις χώρες της πρώτης γραμμής, δηλαδή σε περιόδους μεγάλων προσφυγικών ροών, τα άλλα κράτημέλη να παίρνουν ένα μέρος των αιτούντων άσυλο στην επικράτειά τους. Ωστόσο, αυτό το σκέλος της πρότασης απορρίπτεται κατηγορηματικά από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία), στις οποίες έχουν προσχωρήσει οι Αυστριακοί και οι χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας, εταίροι της κ. Μέρκελ στη γερμανική κυβέρνηση.
Το γεγονός ότι στη συνάντηση της Κυριακής δεν έχουν προσκληθεί οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης σημαίνει ότι τουλάχιστον προς το παρόν εγκαταλείπεται η πρόταση της Κομισιόν για τις μετεγκαταστάσεις προσφύγων. Συνεπώς το βάρος θα πέσει στις χώρες της πρώτης γραμμής, οι οποίες θα αναλάβουν πλέον τη διαχείριση όλων των αιτούντων άσυλο στο έδαφός τους.
Ερωτηματικό παραμένει η στάση που θα κρατήσει η νέα ιταλική κυβέρνηση, η οποία προς το παρόν έχει κλείσει τα λιμάνια της σε πλοία μη κυβερνητικών οργανώσεων που συλλέγουν υποψήφιους πρόσφυγες στη θάλασσα.
Άγνωστο είναι μέχρι στιγμής το τι θα πράξει και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δεδομένου ότι οι τελικές αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα έχουν καίριο αντίκτυπο για τη χώρα μας προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Από την άλλη, η δημιουργία κέντρων υποδοχής σε τρίτες χώρες δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για παράδειγμα, στη Λιβύη, από την οποία προέρχεται ο κύριος όγκος των προσφύγων και οικονομικών μεταναστών της Κεντρικής Μεσογείου, στην ουσία δεν υπάρχει κράτος, ενώ η κυβέρνηση δεν ελέγχει αποτελεσματικά το σύνολο της επικράτειας.