«Παράθυρο» για δανειολήπτες με ρήτρα σε ελβετικό φράγκο

Απόλυτη δικαιοδοσία στον εθνικό δικαστή να κρίνει ανά περίπτωση αν οι συμβάσεις είναι καταχρηστικές ή όχι

Το παράθυρο αλλά όχι την πόρτα ανοίγει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στους δανειολήπτες με δάνεια ελβετικού φράγκου προκειμένου να βρουν λύση στο οξύ πρόβλημά τους.

Η απόφαση αυτή δίνει την απόλυτη δικαιοδοσία στον εθνικό δικαστή να κρίνει ανά περίπτωση αν η σύμβαση που σύναψε για το δάνειό του ο κάθε δανειολήπτης με το πιστωτικό ίδρυμα είναι ή όχι καταχρηστική.

Το θέμα στη χώρα μας απασχολεί περίπου 70.000 δανειολήπτες που έχουν στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Αντικρουόμενες δικαστικές αποφάσεις

Οι δικαστικές αποφάσεις συχνά αυτοαναιρούνται, ενώ για το θέμα δεν φαίνεται να μπορεί να πραγματοποιηθεί νομοθετική ρύθμιση που να συμπεριλαμβάνει όλες τις παραμέτρους.

Τα δεδομένα δεν είναι απλά ούτε για τις τράπεζες ούτε για τους δανειολήπτες των οποίων το χρέος έχει πολλαπλασιαστεί στις περισσότερες περιπτώσεις.

Τα δικαστήρια καλούνται να δώσουν απαντήσεις σε αιτιάσεις όπως:

Υπήρξε πλήρης και επαρκής ενημέρωση των δανειοληπτών για τους κινδύνους που ενείχε η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα λόγω αλλαγής της συναλλαγματικής ισοτιμίας;

Η τράπεζα εφάρμοσε μηχανισμούς αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου;

Τα συγκεκριμένα δάνεια ήταν επενδυτικά προϊόντα και ως εκ τούτου προϋπέθεταν ειδικές γνώσεις;

Η αποπληρωμή της δόσης πρέπει να γίνεται με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του ελβετικού φράγκου την ημέρα καταβολής της δόσης;

Το Εφετείο Αθηνών έκανε πρόσφατα δεκτή έφεση τράπεζας κατά προηγούμενης πρωτόδικης απόφασης που είχε εκδοθεί εις βάρος της, απαντώντας τελικώς υπέρ του πιστωτικού ιδρύματος στα παραπάνω επίδικα ερωτήματα.

Λίγο καιρό νωρίτερα το Εφετείο Πειραιά είχε κρίνει ότι η παροχή δανείου σε ελβετικό νόμισμα αποτελεί επενδυτικό προϊόν. Η απόφαση αυτή είχε δημιουργήσει την πεποίθηση στους δανειολήπτες ότι τα δάνεια θα υπολογιστούν εκ νέου με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης και όχι με την τρέχουσα.

Είναι φανερό πως η δικαστική κρίση διαφέρει ανά περίπτωση, όπως επίσης είναι βέβαιο ότι όλες οι περιπτώσεις δεν είναι ίδιες. Όπως σημειώνουν έγκυρες τραπεζικές πηγές, πολλοί δανειολήπτες κατέφυγαν στο ελβετικό φράγκο εκτιμώντας πως θα κερδίσουν από την υποχώρηση της ισοτιμίας του. Άρα ήξεραν ταυτοχρόνως πως υπήρχε και κίνδυνος.

Δεν είναι καθόλου απλό να απαντηθεί αν και κατά πόσον ένα τέτοιο δάνειο αποτελεί συγχρόνως και επενδυτικό προϊόν.

Στην παρούσα φάση οι τράπεζες ρυθμίζουν τα συγκεκριμένα δάνεια ως εξής:

H ρύθμιση προβλέπει «split and freeze». Δηλαδή το δάνειο «σπάει» στα δύο και το ένα τμήμα εξυπηρετείται κανονικά, ενώ το άλλο «παγώνει».

Με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης θα είναι συνεπής στην εξυπηρέτηση του δανείου, στη λήξη θα διαγραφεί όλο ή μεγάλο τμήμα του «παγωμένου» δανείου.

Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή εφαρμόζουν «κούρεμα» ανάλογο με την αύξηση του άληκτου κεφαλαίου του δανείου λόγω της αλλαγής της ισοτιμίας πάντα υπό προϋποθέσεις.