Η γεωγραφία του επιχειρείν

Πτώση τζίρου και κατακερματισμό καταδεικνύει η έρευνα διάρθρωσης για το 2016

Πτωτικά για 3η διαδοχική χρονιά κινήθηκε το 2016 ο κύκλος εργασιών του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας. Η ετήσια έρευνα διάρθρωσης επιχειρήσεων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αποκαλύπτει ότι ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα υποχώρησε το 2016 στα 225 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας μείωση της τάξης του 4,3% συγκριτικά με το 2015, έτος κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών ανήλθε στα 236 δισ. ευρώ.

Πτώση, της τάξης του 1%, είχε καταγράψει η ΕΛΣΤΑΤ και το 2015 συγκριτικά με το 2014, έτος κατά το οποίο ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας -και εργοδότης 2,366 εκατομμυρίων ατόμων με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία- μοιράστηκε εισπράξεις 238,6 δισ. ευρώ.

Κύριο χαρακτηριστικό του ελληνικού επιχειρείν, όπως αποτυπώνεται μέσα από την ετήσια έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ, είναι ο κατακερματισμός. Συνολικά, στην Ελλάδα δραστηριοποιήθηκαν το 2016 793.946 επιχειρήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων δραστηριοποιούνται στον χώρο του χονδρικού εμπορίου. Οι «μεγάλοι εργοδότες»-εταιρείες που απασχολούν πάνω από 250 άτομα προσωπικό είναι μετρημένες: μόλις 395 επιχειρήσεις από το σύνολο των 793.946 απασχολούν περισσότερα από 250 άτομα προσωπικό, ενώ ο μέσος αριθμός απασχολούμενων ανά επιχείρηση περιορίζεται στον πολύ χαμηλό αριθμό των περίπου 3 ατόμων.

Οι κλάδοι με τον μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων ήταν:

1. Το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο με 255.503 επιχειρήσεις σε σύνολο 793.946, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 32,2% του συνολικού αριθμού των εταιρειών της χώρας. O κλάδος του χονδρικού εμπορίου κατείχε και το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο του κύκλου εργασιών καθώς τα 102,1 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στο 45,2% του συνολικού κύκλου εργασιών. Επίσης, σε όρους προστιθέμενης αξίας, το χονδρικό και λιανικό εμπόριο συνεισέφερε με 10,4 δισ. ευρώ ή το 23% της συνολικής προστιθέμενης αξίας. Ο κλάδος του χονδρικού και του λιανικού εμπορίου ήταν και αυτός που δαπάνησε το μεγαλύτερο ποσό για το κόστος προσωπικού. Η δαπάνη έφτασε στα 8,2 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 28,2% του συνολικού ποσού της δαπάνης προσωπικού.

2. Ο κλάδος των επιστημονικών και τεχνικών υπηρεσιών με 152.320 επιχειρήσεις οι οποίες αποτελούν το 19,2% του συνολικού αριθμού. Αν και με μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, ο συγκεκριμένος κλάδος έχει πολύ μικρή συμμετοχή στον συνολικό κύκλο εργασιών (μόλις 3,3% με 7,559 δισ. ευρώ), ενώ στο 6,2% διαμορφώνεται το μερίδιο στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (με 2,804 δισ. ευρώ). Όσο για τον αριθμό των απασχολούμενων, φτάνει στα 249.317 άτομα, με τον αριθμό να αντιπροσωπεύει το 10,5% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων. 3. Ακολουθούν οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης με 118.052 επιχειρήσεις και ποσοστό 14,9%. Το μερίδιο στον συνολικό κύκλο εργασιών είναι μόλις 4,5% ή 10,209 δισ. ευρώ, ενώ πολύ σημαντική είναι η συμμετοχή στην απασχόληση καθώς τα 488.149 άτομα που απασχολούνται αντιπροσωπεύουν το 20,6% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων. Μετά τον κλάδο του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, ο τομέας της εστίασης και της παροχής καταλύματος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος σε όρους απασχόλησης.

Ο κλάδος της μεταποίησης «μετράει» 61.862 επιχειρήσεις ή το 7,8% του συνολικού αριθμού. Βέβαια, η συμμετοχή σε επίπεδο κύκλου εργασιών είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μετά το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, με το ποσοστό να ανέρχεται στο 20,7% και το απόλυτο μέγεθος στα 46,792 δισ. ευρώ. Η μεταποίηση απασχολεί 311.369 άτομα με το ποσοστό επί του συνόλου να ανέρχεται στο 13,2%. Η μεταποίηση συνεισφέρει τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία, καθώς τα 10,4 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύουν το 23% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας.

Μεγέθη επιχειρήσεων

Με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων, προκύπτει ότι για το έτος 2016 οι κλάδοι με τις περισσότερες μικρές επιχειρήσεις (από 0 έως 9 απασχολούμενα άτομα προσωπικό) ήταν το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 249.186 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 41,8 δισ. ευρώ, οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες με 151.080 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 4,3 δισ. ευρώ και οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης με 107.920 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 3,3 δισ. ευρώ.

Στην τάξη των επιχειρήσεων που αριθμούν από 10 έως 19 απασχολούμενα άτομα το μεγαλύτερο πλήθος καταγράφει ο κλάδος των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης με 6.590 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 1,5 δισ. ευρώ, ακολουθεί το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 4.026 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 10,0 δισ. ευρώ και εν συνεχεία η μεταποίηση με 2.293 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 2,8 δισ. ευρώ.

Οι κλάδοι με τις περισσότερες επιχειρήσεις που διαθέτουν 20 έως 49 άτομα απασχολούμενο προσωπικό είναι οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης που αριθμούν 2.814 μονάδες με κύκλο εργασιών που ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ, το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 1.637 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 12,5 δισ. ευρώ και η μεταποίηση με 1.218 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 4,3 δισ. ευρώ.

Στην κατηγορία των επιχειρήσεων που αριθμούν από 50 έως 249 απασχολούμενα άτομα το μεγαλύτερο πλήθος καταγράφει ο κλάδος των υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης με 681 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 2,5 δισ. ευρώ, ακολουθεί η μεταποίηση με 660 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 11,2 δισ. ευρώ και εν συνεχεία το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 569 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 18,4 δισ. ευρώ.

Στην τάξη των μεγάλων επιχειρήσεων (με 250 ή περισσότερα απασχολούμενα άτομα) το μεγαλύτερο πλήθος παρουσιάζει ο κλάδος της μεταποίησης με 113 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 22,6 δισ. ευρώ, ακολουθούμενος από τον κλάδο χονδρικού και λιανικού εμπορίου με 85 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 19,3 δισ. ευρώ και εν συνεχεία ο κλάδος μεταφοράς-αποθήκευσης με 56 επιχειρήσεις και κύκλο εργασιών 4,1 δισ. ευρώ.