Πιο κοντά οι έρευνες σε τρία «οικόπεδα» υδρογονανθράκων

Μονογραφή συμβάσεων για Κρήτη και Κυπαρισσιακό Κόλπο

Ένα ακόμη βήμα θα πραγματοποιηθεί σήμερα για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στα δύο θαλάσσια «οικόπεδα» δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς και στο υπεράκτιο μπλοκ 10 στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, με τη μονογραφή των σχετικών συμβάσεων.

Υπενθυμίζεται πως επιλεγείσα αιτούσα για τα δύο μπλοκ της Κρήτης είναι η κοινοπραξία των Total (40%, διαχειριστής), ExxonMobil (40%) και Ελληνικά Πετρέλαια (20%), ενώ για το «οικόπεδο» 10 τα ΕΛΠΕ.

Η μονογραφή θα γίνει από τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη, τον πρόεδρο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Ιωάννη Μπασιά, και εκπροσώπους των εταιρειών που έχουν επιλεγεί. Στη συνέχεια, μαζί με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) θα προωθηθούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προσυμβατικό έλεγχο. Θα ακολουθήσει η οριστική υπογραφή των συμβάσεων, οι οποίες αμέσως μετά θα κατατεθούν για κύρωση στη Βουλή.

Ο διεθνής διαγωνισμός για τα δύο μπλοκ στην Κρήτη προκηρύχθηκε στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, ενώ μετά την ανακήρυξη της κοινοπραξίας ως επιλεγείσας αιτούσας (με υπουργική απόφαση στις αρχές Ιουλίου) ακολούθησαν διαπραγματεύσεις των τριών εταιρειών με την ΕΔΕΥ και το ΥΠΕΝ για την οριστικοποίηση της σύμβασης παραχώρησης. Παράλληλα, τα Ελληνικά Πετρέλαια είχαν ανακηρυχθεί επιλεγέντες αιτούντες για το «οικόπεδο» 10 μέσω του διεθνούς διαγωνισμού του 2014 για την εκχώρηση 20 θαλάσσιων «οικοπέδων» από το Ιόνιο έως τη νότια Κρήτη, στο πλαίσιο του οποίου είχαν υποβάλει σχετική προσφορά.

Η αντίστοιχη σύμβαση οριστικοποιήθηκε επίσης πρόσφατα, έπειτα από τις διαπραγματεύσεις των ΕΛΠΕ και του υπουργείου.

Το μπλοκ του Ιουνίου

Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία με την Κρήτη και για το υπεράκτιο μπλοκ του Ιονίου, έπειτα από την απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στα τέλη Αυγούστου, για τον ορισμό της κοινοπραξίας των εταιρειών (Repsol 50%, διαχειριστής) και ΕΛΠΕ (50%) ως επιλεγείσης αιτούσης. Το επόμενο βήμα είναι να οριστικοποιηθεί η σύμβαση παραχώρησης ύστερα από τις διαπραγματεύσεις της κοινοπραξίας με την ΕΔΕΥ και το ΥΠΕΝ, ώστε να μονογραφεί από τους εμπλεκομένους και να πάρει τον ίδιο δρόμο που καταλήγει στην κύρωση από τη Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι ο διεθνής διαγωνισμός για τη συγκεκριμένη περιοχή έγινε παράλληλα με αυτόν της Κρήτης.

Στο πεδίο ανάπτυξης του τομέα των υδρογονανθράκων υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον ενεργειακών ομίλων παγκόσμιου βεληνεκούς, ενώ σύμφωνα με το ΥΠΕΝ ακολουθείται συγκεκριμένη στρατηγική για να αξιοποιηθούν όλες οι υπάρχουσες δυνατότητες, με μεθοδικότητα, σοβαρότητα, διαφάνεια και ιδιαίτερη μέριμνα για την αυστηρή προστασία του περιβάλλοντος. Οι δύο βασικές εξελίξεις που δίνουν το στίγμα είναι η σημαντική βελτίωση της τεχνολογίας εντοπισμού και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, με όρους πλήρους ασφάλειας για το περιβάλλον και τους εργαζομένους, καθώς και ο εντοπισμός μεγάλων κοιτασμάτων, στα νότια της χώρας (κοίτασμα Ζορ στην Αίγυπτο) και στα δυτικά (στην ιταλική ΑΟΖ). Η μονογραφή των συμβάσεων για τα «οικόπεδα» της Κρήτης και του μπλοκ 10 έρχεται σε μια εποχή όπου δρομολογούνται έρευνες για υδρογονάνθρακες σε αρκετές χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, με δεδομένο ότι ήδη οι συμβάσεις έξι παραχωρήσεων έχουν κυρωθεί από τη Βουλή («οικόπεδο» 2, Άρτα - Πρέβεζα, Βορειοδυτική Πελοπόννησος, Αιτωλοακαρνανία, Ιωάννινα, Πατραϊκός Κόλπος). Παράλληλα, έχει οριοθετηθεί η παραχώρηση στο Κατάκολο και το επόμενο διάστημα αναμένεται η έναρξη της εκμετάλλευσής της.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν η σπουδή για άμεσα αποτελέσματα οδήγησε στη μαζική προκήρυξη περιοχών, χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα, σήμερα η διαδικασία προχωρά βήμαβήμα, με την απόκτηση νέων σεισμικών δεδομένων και την εκ νέου επεξεργασία παλαιότερων σε επιλεγμένες περιοχές. Θα ακολουθήσει η σταδιακή επαναπροκήρυξη κι άλλων θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών. Συνολικά, οι 17 περιοχές, για τις οποίες δεν είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον στον διαγωνιστικό «γύρο» του 2014, θα επαναπροκηρυχθούν με νέα διάσταση και δομή.

Θεσμικό πλαίσιο

Το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει σημαντικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και το Δημόσιο, τόσο στη φάση της έρευνας όσο και σε πιθανή μελλοντική φάση εκμετάλλευσης κοιτασμάτων, αφού μεταξύ άλλων οι ανάδοχοι υποχρεούνται στην καταβολή τιμήματος ήδη από την υπογραφή της σύμβασης (signature bonus), ενώ κατά τις τρεις φάσεις της έρευνας (διαρκεί 7-8 χρόνια) καταβάλλεται στρεμματική αποζημίωση (surface fees).

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, αδιαπραγμάτευτη πολιτική της κυβέρνησης είναι να ισχύουν τα αυστηρότερα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής ως προς την υγεία και προστασία του ανθρώπινου δυναμικού, τη δημόσια ασφάλεια και τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος (ειδικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των παράκτιων περιοχών), αλλά και την αποφυγή τυχόν ζημίας σε βασικές οικονομικές δραστηριότητες του παράκτιου μετώπου, σε διαρκή διάλογο με την τοπική κοινωνία.