Γιατί πεθαίνει το μοντέλο «τουριστικός προορισμός»
Κοπεγχάγη, Άμστερνταμ και Βαρκελώνη βάζουν στόχο να είναι φιλόξενες και για τον τουρίστα και για τον κάτοικο
Ως ζωντανοί οργανισμοί που βρίσκονται σε διαρκή... κίνηση, εστιάζοντας σε συνεχείς αλλαγές και προσαρμογές, οργανώνονται μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, πολλές από τις οποίες ξεφεύγουν σταδιακά από επαναλαμβανόμενες στρατηγικές περί τουριστικού προορισμού, εφαρμόζοντας νέα «μοτίβα» με κεντρικό στόχο η πόλη να είναι φιλόξενη όχι μόνο για τον τουρίστα, αλλά και για τον μόνιμο κάτοικο.
Σε μια περίοδο που η πρωτεύουσα της χώρας, η Αθήνα, βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο, με την τουριστική δυναμική της να αυξάνεται διαρκώς, τα παραδείγματα από το εξωτερικό δείχνουν πιθανούς νέους δρόμους ώστε η πόλη να πάρει τα χαρακτηριστικά που έχει ανάγκη για να είναι ευχάριστη για τους κατοίκους και φιλόξενη για τους επισκέπτες.
«Κλειδί» για την επιτυχία σε όλες τις περιπτώσεις αποτελεί η ενεργή και συνεπής με τους στόχους που τίθενται συνεργασία ανάμεσα σε όλους τους φορείς, ώστε να επιτυγχάνεται η ολιστική προσέγγιση.
«Ορθοπεταλιές» για την Κοπεγχάγη
Ένα πολύ καλό παράδειγμα αποτέλεσε η παρουσίαση του «μοντέλου» της Κοπεγχάγης στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του ΣΕΤΕ. Μια πόλη που τώρα αναπτύσσεται τουριστικά, αφού μέχρι το 2022 θα έχει αυξήσει τον αριθμό των καταλυμάτων της κατά 46% (8.200 περισσότερα). Μια πόλη όμως που ήδη έχει ξεπεράσει πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα, όπως το κυκλοφοριακό, αφού περίπου το 62% των κατοίκων χρησιμοποιεί τα ποδήλατα για τις καθημερινές μετακινήσεις του.
H Signe Jungersted, διευθύντρια ανάπτυξης του Wonderful Copenhagen, του επίσημου οργανισμού διαχείρισης και προώθησης προορισμού στη μητροπολιτική ζώνη της πρωτεύουσας της Δανίας ανέπτυξε τη στρατηγική που ακολούθησε η Κοπεγχάγη προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που προέκυψαν από την αύξηση της τουριστικής κίνησης.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά για την καμπάνια που τρέχει μόλις τον τελευταίο 1,5 χρόνο, με τίτλο το τέλος του τουρισμού όπως τον ξέραμε, δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στο να γίνει αντιληπτό ότι κάτοικοι και τουρίστες δεν διαφέρουν και τόσο πολύ. Όλοι πηγαίνουν στα ίδια μέρη και χρησιμοποιούν τα ίδια μέσα. Απλά, όπως ανέφερε στην παρουσίαση, ο κάτοικος χρησιμοποιεί το ποδήλατο για να πάει στη δουλειά του, ενώ ο επισκέπτης το κάνει για την εμπειρία. Επίσης δίνουν, όπως τόνισε, μεγάλη σημασία στη γνώμη των κατοίκων, προκειμένου να μη ληφθούν αποφάσεις που θα προκαλέσουν δυσφορία στους κατοίκους.
«Ο τουρισμός δεν αλλάζει. Άλλαξε. Είμαστε στην εποχή της ψηφιοποίησης» και οι εξελίξεις αυτές δείχνουν και νέα πράγματα, όπως ότι οι επισκέπτες δεν είναι ένας συγκεκριμένος τύπος ανθρώπων. Είναι όλων των ειδών, όπως είναι και οι κάτοικοι.
Η νέα λέξη που ψάχνουν στη Κοπεγχάγη είναι η εντοπιότητα για όλους. Κατοίκους, επισκέπτες και επιχειρηματίες.
Διαχείριση φήμης για το Άμστερνταμ
Διαφορετική είναι η πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν στο Άμστερνταμ, πρωτεύουσα της Ολλανδίας. Η πόλη που αναπτυσσόταν αδιάλειπτά για περισσότερο από 10 χρόνια, το 2013 τράβηξε «φρένο».
Το πρώτο που κοιτάζουν να πετύχουν σήμερα είναι να κάνουν τους κατοίκους περήφανους για την πόλη τους. Να ανακαλύψουν την πόλη τους.
Όσον αφορά τους επισκέπτες, δίνουν έμφαση στην πόλη ως επιχειρηματικό και οικονομικό κέντρο, ακόμα και ως κέντρο σπουδών.
Η φήμη που κτίζεις είναι από τα βασικά εργαλεία, σύμφωνα με τη διευθύντρια στρατηγικής μάρκετινγκ της Amsterdam Partners, Geerte Udo. Μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο του ΣΕΤΕ, σημείωσε ότι πριν από 5 χρόνια, όταν πλέον η πόλη είχε φθάσει σε υψηλούς αριθμούς αφίξεων τουριστών, η προσπάθεια επικεντρώθηκε στη διαχείριση του προορισμού, αλλά και σε στοχευμένες ενέργειες, όπως η προσέλκυση επιχειρήσεων που θα ήθελαν να κάνουν έδρα τους το Άμστερνταμ. Η καμπάνια στοχεύει ακόμα σε καλύτερη ποιότητα επισκεπτών και στη σωστή κατανομή τους στον χώρο και στον χρόνο, ενώ σε επίπεδο επαγγελματικών συναντήσεων προωθείται η ενίσχυση της εικόνας της πόλης, η προσέλκυση και η διατήρηση επαγγελματιών. Προωθείται δε ως τόπος δημιουργικών ιδεών για νέες επιχειρήσεις.
«Αν θέλεις κεφάλαια πήγαινε στο Λονδίνο, αν προτιμάς το πολύ χαμηλό κόστος είναι ιδανικό το Βερολίνο, αλλά αν έχεις ιδέες ή αν θέλεις να βρεις καινοτόμες ιδέες έλα στο Άμστερνταμ» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, όπως τόνισε η διευθύντρια στρατηγικής μάρκετινγκ της Amsterdam Partners, η πόλη αντιμετωπίζει προβλήματα εξαιτίας των μεθυσμένων τουριστών ηλικίας 18-34, από τη Βρετανία και την Ολλανδία.
Με τις νέες καμπάνες στις δύο αυτές αγορές το Άμστερνταμ προβάλλεται ως η πόλη της ελευθερίας, της ελεύθερης επιλογής που είναι φιλόξενη για όλους, που θέτει όμως ως προϋπόθεση το σεβασμό και την καλή συμπεριφορά.
Μαζικός τουρισμός και Βαρκελώνη
Σε αλλαγές προβαίνει ακόμα ένας τουριστικός προορισμός με μεγάλη ζήτηση. Η Βαρκελώνη που μοιάζει σε πολλά σημεία με την Αθήνα ως προορισμός αντιμετωπίζει προβλήματα μαζικού τουρισμού τα τελευταία χρόνια. Πλέον βρίσκεται στη μέση της δημιουργίας μιας νέας εκστρατείας μάρκετινγκ που επικεντρώνεται στη βιωσιμότητα και στη μεγιστοποίηση της κοινωνικής απόδοσης της ταξιδιωτικής βιομηχανίας.
Σχεδιασμένη να κυκλοφορήσει το 2019, η νέα εκστρατεία θα εκπονηθεί στη βάση της συνεργασίας συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των εξειδικευμένων στην ψηφιοποίηση, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Μεταξύ των στόχων της νέας εκστρατείας είναι η αναδιάρθρωση της τουριστικής βιομηχανίας για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της πόλης, ενώ παράλληλα θα επιχειρηθεί να ενισχυθεί ο πολλαπλασιαστικός αντίκτυπος του τουρισμού σε ακόμα περισσότερους στρατηγικούς τομείς.
Η ανάπτυξη της καμπάνιας θα περάσει από πολλές φάσεις, όπως η «διάγνωση του προορισμού», η οποία θα διαρκέσει περίπου τρεις μήνες και θα περιλαμβάνει συνεδρίες, σεμινάρια και εργαστήρια.
Θα υπάρξει επίσης μια φάση «θέσης και στρατηγικής» που αναμένεται να διαρκέσει περίπου ένα μήνα. Και τέλος, το «επιχειρησιακό σχέδιο του μάρκετινγκ του τουρισμού» θα είναι το επίκεντρο περίπου δύο μηνών εργασίας.
Η δήμαρχος της Βαρκελώνης, Ada Colau, δήλωσε ότι το νέο πρόγραμμα μάρκετινγκ του τουρισμού «δεν αποτελεί απομονωμένη στρατηγική, αλλά μάλλον μέρος ευρύτερου οράματος», ενώ πρόσθεσε ότι «το πιο σημαντικό είναι να επιτύχουμε τη μέγιστη οικονομική και κοινωνική απόδοση για ολόκληρη την πόλη».
Η νέα στρατηγική μάρκετινγκ αποτελεί μέρος του Στρατηγικού Σχεδίου Τουρισμού 2020 για τη Βαρκελώνη, ένα έγγραφο που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο με στόχο τη διαχείριση του προορισμού εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά του.