Σε 4 στάδια η κατάργηση ομοφωνίας στα φορολογικά
Πρόταση της Κομισιόν με κατευθυντήριες γραμμές στα μέλη
Χάρτη πορείας για τη σταδιακή κατάργηση της ομοφωνίας στη λήψη των αποφάσεων σε ορισμένους τομείς της φορολογικής πολιτικής πρότεινε χθες η Κομισιόν, καλώντας τα κράτη-μέλη να ξεκινήσουν μια πολιτική συζήτηση προς αυτήν την κατεύθυνση. Σύμφωνα με την Κομισιόν, εφαρμόζοντας την ειδική πλειοψηφία, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να καταλήγουν σε ταχύτερες, αποτελεσματικότερες και πιο δημοκρατικές συμβιβαστικές αποφάσεις επί φορολογικών θεμάτων, αξιοποιώντας το πλήρες δυναμικό αυτού του τομέα πολιτικής. Επίσης, στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, οι αποφάσεις που αφορούν τη φορολογία θα λαμβάνονται βάσει συγκεκριμένων παρατηρήσεων που υποβάλλει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να εκπροσωπούνται καλύτερα οι απόψεις των πολιτών και να ενισχύεται η υποχρέωση λογοδοσίας.
Δικαιώματα
Η Επιτροπή δεν προτείνει καμία αλλαγή στις αρμοδιότητες της Ε.Ε. στον τομέα της φορολογίας ή στα δικαιώματα των κρατώνμελών να φορολογούν τα φυσικά πρόσωπα ή τις επιχειρήσεις κατά το δοκούν. Αντίθετα, στόχος της είναι να δώσει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να ασκούν αποτελεσματικότερα την ήδη κοινή κυριαρχία τους με τρόπο που θα συμβάλει στην ταχύτερη αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. Όπως τονίζει, εξαιτίας του κανόνα της ομοφωνίας ορισμένες σημαντικές προτάσεις (φορολόγηση των κολοσσών της ψηφιακής τεχνολογίας, μόνιμο καθεστώς ΦΠΑ, φορολόγηση ενέργειας) για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και τη δίκαιη φορολόγηση εντός της ενιαίας αγοράς παραμένουν σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, η καθυστέρηση της λήψης απόφασης για το μόνιμο καθεστώς ΦΠΑ στοιχίζει στα κράτη-μέλη απώλεια φορολογικών εσόδων από φοροδιαφυγή της τάξης των 140 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 40 δισ. ευρώ αφορούν το ενδοκοινοτικό εμπόριο.
Ειδική πλειοψηφία
Με την ανακοίνωση που ενέκρινε χθες η Επιτροπή ζητεί από τους ηγέτες της Ε.Ε., το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να εξετάσουν το ενδεχόμενο βαθμιαίας, σε τέσσερα στάδια, καθιέρωσης της λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία, όπως ορίζεται παρακάτω:
Στάδιο 1: Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν για τη μετάβαση στη λήψη αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία όσον αφορά μέτρα βελτίωσης της συνεργασίας και της αμοιβαίας συνδρομής με στόχο την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής, καθώς και διοικητικές πρωτοβουλίες για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε., π.χ. εναρμονισμένες υποχρεώσεις για την παροχή στοιχείων. Τα μέτρα αυτά είναι συνήθως ευπρόσδεκτα από όλα τα κράτημέλη, παρεμποδίζονται όμως για λόγους που δεν έχουν σχέση με τα εκάστοτε ζητήματα.
Στάδιο 2: Θα καθιερωθεί η ειδική πλειοψηφία ως χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση μέτρων στο πλαίσιο των οποίων η φορολογία στηρίζει άλλους στόχους πολιτικής, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η προστασία του περιβάλλοντος ή η βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Στάδιο 3: Η ειδική πλειοψηφία θα μπορούσε να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό ήδη εναρμονισμένων κανόνων της Ε.Ε., όπως των κανόνων για τον ΦΠΑ και για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Η ταχύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε αυτούς τους τομείς θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να παρακολουθούν τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις και τις αλλαγές της αγοράς προς όφελος τόσο των χωρών της Ε.Ε. όσο και των επιχειρήσεων.
Στάδιο 4: Θα καταστήσει δυνατή τη μετάβαση στην ειδική πλειοψηφία για σημαντικές νομικές πράξεις στον τομέα της φορολογίας, όπως η κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) και ένα νέο σύστημα για τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας, που θα πρέπει να θεσπιστούν επειγόντως για να διασφαλίσουν μια δίκαιη και ανταγωνιστική φορολογία στην Ε.Ε. Ειδικότερα, η ΚΕΒΦΕ εξακολουθεί να σημειώνει πρόοδο με πολύ αργούς ρυθμούς λόγω της λήψης αποφάσεων με ομοφωνία.
«Ρήτρα γέφυρας»
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η νομική βάση θα μπορούσε να βασιστεί στο άρθρο 48 παράγραφος 7 της Συνθήκης, που αναφέρεται στη λεγόμενη «ρήτρα γέφυρας», η οποία δίνει τη δυνατότητα μετάβασης στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία, χωρίς να χρειάζεται τροποποίηση της Συνθήκης.
«Οι όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιημένες οικονομίες μας χρειάζονται σύγχρονα και φιλόδοξα φορολογικά συστήματα» σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος υποστηρίζει, όπως τονίζει, σθεναρά τη λήψη απόφασης με ειδική πλειοψηφία και έναν ισχυρότερο ρόλο για την Ευρωβουλή σχετικά με το κοινό μέλλον της φορολογίας στην Ε.Ε.
Από την πλευρά του ο επίτροπος για θέματα φορολογίας, Πιερ Μοσκοβισί, υπογράμμισε ότι ο κανόνας της ομοφωνίας στον τομέα της φορολογίας φαίνεται όλο και περισσότερο αναχρονιστικός από πολιτική άποψη, προβληματικός από νομική άποψη και αντιπαραγωγικός από οικονομική άποψη. «Αντιλαμβάνομαι πολύ καλά ότι πρόκειται για ευαίσθητο ζήτημα, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίσει να το συζητάμε, ας ξεκινήσουμε λοιπόν αυτή τη συζήτηση σήμερα» κατέληξε ο Γάλλος επίτροπος.