«Και στας έδρας δεν καθίζεις και τους Κρήτας»

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη

Αγιασμός, ορκωμοσία, χαλαρότης και αστεία. Κι όμως, υπήρξε ορκωμοσία που δεν ήταν καθόλου τυπική διαδικασία. Αυτή της 19ης Μαΐου 1912 των βουλευτών που εξελέγησαν στις εκλογές της 11ης Μαρτίου. Νικητής ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μα οι περιπέτειες δεν έχουν τέλος.

«Την ελευθέραν είσοδον μια προσταγή τη φράττει/Και στην κυρά την όμορφη και στην ασχημομούρα,/Αι σχέσεις λίαν ομαλαί μ’ όλα τα πέριξ κράτη/Και με την Κρήτη μοναχά τάχουμε λίγο σκούρα». (Γ. Σουρής)

Αντιπρόσωποι της υπό οθωμανική επικυριαρχία Κρητικής Πολιτείας, ενθαρρυμένοι από την παρουσία του συμπατριώτη τους στο τιμόνι της

Ελλάδας, φτάνουν στην Αθήνα αποφασισμένοι να πάρουν μέρος στις εργασίες της Βουλής, παρά τις προειδοποιήσεις του Βενιζέλου ότι δεν είναι ώρα για Ένωση με την Ελλάδα τώρα. Αυτός που πρωτοστάτησε στο Κρητικό ζήτημα, ξεστράτισε; Μάλλον το συναίσθημα άφησε, τη μεγάλη εικόνα κράτησε: το εθνικό συμφέρον. «Δεν είναι δίκαιον χάριν της επιμονής των Κρητών να ζημιωθή ούτω η Ελλάς».

Η Βουλή είναι περικυκλωμένη από στρατό και αστυνομία. Έλεγχος των εισερχομένων, συνεδρίαση με συνοπτικές διαδικασίες, αγιασμός, όρκος και εκλογή προέδρου του Σώματος. Τις εργασίες διακόπτει μία φωνή, το σύνθημα «Ζήτω η Κρήτη-Ζήτω η Ένωσις» δίνει γραμμή. Πολλοί χειροκροτούν τον άτακτο, αντιπρόσωπο Ρεθύμνης, Μιχαήλ Δασκαλάκη, μα ο Λευτεράκης του τα ‘πε ένα χεράκι. Και διατάζει να τον απομακρύνουν.

Έξω από το κτήριο γίνονται περισσότερα. Βίαιη απώθηση των Κρητών, τους οποίους ο κόσμος στα Χαυτεία επευφημεί. Ήρθαν οι συγγενείς. «Ζήτω η Ένωσις».

Ο Βενιζέλος δέχεται μια ολιγομελή επιτροπή και τους εξηγεί ότι είναι αδύνατον στην παρούσα φάση. Θέλει την ώρα της η δράση.

Δύσκολη φάση. Εξαιτίας της κυβερνητικής στάσης, παραιτείται ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Δημητρακόπουλος. «Μάννα που λιθοβολείς, τους μετά Χριστόν προφήτας/Και στας έδρας της Βουλής δεν καθίζεις και τους Κρήτας». Λαός και Τύπος με τους Κρήτες. Ο ηγέτης σταθμίζει δείκτες. Διεθνές περιβάλλον, συμμαχίες, βαλκανικές ιστορίες. Το πρόωρο σεφέρι με τους Οθωμανούς δεν συμφέρει.

Πέντε μήνες είναι αρκετοί. Οκτώβριο του 1912 γίνονται οι Κρήτες στη Βουλή δεκτοί. Αμέσως μετά, αρχίζουν οι νικηφόροι Βαλκανικοί.

[SID:12825205]