Τα χαμηλά επιτόκια απειλούν τα συνταξιοδοτικά ταμεία
Πληθαίνουν οι φωνές για αλλαγή των ρυθμιστικών κανόνων στην Ε.Ε.
Από το 2012 έως σήμερα έχουν γίνει πολλές αλλαγές σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής με αντίκτυπο όχι μόνο στον τραπεζικό κλάδο, αλλά και στον χώρο των συνταξιοδοτικών ταμείων. Με τα επιτόκια να βρίσκονται σήμερα όχι μόνο σε μηδενικά αλλά και σε επίπεδα κάτω από το μηδέν, ακόμη και το πανίσχυρο συνταξιοδοτικό ταμείο της Δανίας με ενεργητικό αξίας 440 δισ. δολαρίων θεωρεί ότι το σημερινό χρηματοοικονομικό περιβάλλον έχει γίνει τόσο ανησυχητικό που ίσως να ήρθε η ώρα για να αλλάξουν κάποιοι ρυθμιστικοί κανόνες στην Ευρώπη.
Ο Χένρι Μανκ, κορυφαίος σύμβουλος στην Insurance & Pension Denmark, μία ομπρέλα οργανισμών, εξηγεί ότι ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζονται σήμερα το παθητικό και οι υποχρεώσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων «θα μπορούσε να προκαλέσει μία αρνητική σπείρα γεγονότων», που αναγκάζει τελικά τα ταμεία να συνεχίζουν να αγοράζουν ενεργητικό χαμηλού ρίσκου, οδηγώντας τις αποδόσεις σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα και μεγαλώνοντας συνεχώς το βάρος των υποχρεώσεών τους.
Αυξανόμενες υποχρεώσεις
Η παραπάνω προειδοποίηση λαμβάνει χώρα τη στιγμή που τα συνταξιοδοτικά ταμεία της Ευρώπης παλεύουν να παρουσιάσουν και να αντλήσουν τα κέρδη τα οποία έχουν τεράστια ανάγκη προκειμένου να καλύψουν τις αυξανόμενες υποχρεώσεις τους. Στη Δανία, ορισμένα ταμεία για να μπορέσουν να φθάσουν ένα κέρδος της τάξης του 4,5% θα πρέπει να επενδύουν σε μετοχές έτσι ούτως ώστε να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για να υπολογίζουν τις υποχρεώσεις τους, τα συνταξιοδοτικά ταμεία χρησιμοποιούν μία περίπλοκη μαθηματική φόρμουλα που έχει οριστεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΙΟΡΑ). Η φόρμουλα αυτή έχει ως στόχο να θωρακίζει τα ταμεία από έντονες διακυμάνσεις της αγοράς που θα μπορούσαν να διογκώσουν τεχνητά ή να δημιουργήσουν «τρύπες» στους ισολογισμούς τους. Όμως, με τα αρνητικά επιτόκια σήμερα η φόρμουλα αυτή της EIOPA είναι πολύ πιθανόν να μη λειτουργεί όπως αναμενόταν, γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές φωνές που ζητούν την αλλαγή της.
Το πλαίσιο της Ε.Ε.
Ήδη η Κομισιόν έχει αρχίσει να επανεξετάζει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ασφαλιστικές εταιρείες -το Solvency II- με σκοπό να προτείνει βελτιώσεις έως τα τέλη του επόμενου έτους. H Insurance Europe που αντιπροσωπεύει τις Εθνικές Ασφαλιστικές Ενώσεις έχει ζητήσει από την Κομισιόν να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αποτίμησης του κινδύνου και κατ’ επέκταση του ενεργητικού τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα συνταξιοδοτικά ταμεία σε ό,τι αφορά την αγορά πιο ριψοκίνδυνου ενεργητικού. Η Ολλανδία, η οποία κατατάσσεται από τη Mercer μαζί με τη Δανία μεταξύ των χωρών με τους αποτελεσματικότερους παρόχους συντάξεων, έχει ήδη διαμαρτυρηθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για τους κινδύνους που διατρέχει.
Ήδη, η ΕΙΟΡΑ είχε εκπονήσει στις αρχές του φετινού καλοκαιριού έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην οποία υπογράμμιζε ότι το παρατεταμένο περιβάλλον χαμηλής απόδοσης των επιτοκίων παραμένει ο βασικός κίνδυνος τόσο για τον κλάδο των ασφαλιστικών εταιρειών όσο και για τον τομέα των συνταξιοδοτικών ταμείων και συνεχίζει να ασκεί πιέσεις στις τομείς της κερδοφορίας και φερεγγυότητας.