«Πράσινη» η νέα βιομηχανική επανάσταση που αλλάζει την Ευρώπη
Επενδύσεις για δίκαιη μετάβαση και καινοτομία με στόχο τις μηδενικές εκπομπές έως το 2050
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες άνοιξαν χθες το δρόμο για τη νέα βιομηχανική επανάσταση της Ευρώπης, μέσω της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία θα ξεκινήσει να υλοποιείται τους επόμενους μήνες και θα ολοκληρωθεί με την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας, δηλαδή μηδενικές εκπομπές άνθρακα, το αργότερο μέχρι το 2050.
Όπως τονίζεται στα συμπεράσματα της συνόδου, ο μελλοντικός μηχανισμός δίκαιης μετάβασης θα παράσχει προσαρμοσμένη στήριξη στις περιφέρειες και στους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την εξαγγελία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι οι μελλοντικές προτάσεις της θα έχουν στόχο τη διευκόλυνση επενδύσεων ύψους 100 δισ. ευρώ μέσω του μηχανισμού δίκαιης μετάβασης. Η χρηματοδότηση των προσπαθειών μετασχηματισμού πρέπει
να συνεχιστεί και μετά το 2030.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα θα δημιουργήσει σημαντικές ευκαιρίες, όπως δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη, για νέα επιχειρηματικά μοντέλα και αγορές, για νέες θέσεις εργασίας και τεχνολογική ανάπτυξη. Οι μακρόπνοες πολιτικές για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία θα παίξουν καίριο ρόλο.
1 τρισ. ευρώ από την ΕΤΕπ
Ειδικότερα, η επίτευξη του στόχου του 2050 θα απαιτήσει σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικροτεί και υποστηρίζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ότι προτίθεται να στηρίξει επενδύσεις ύψους 1 τρισ. ευρώ στη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα την περίοδο 2021-2030. Υπογραμμίζει ότι το επόμενο ΠΔΠ θα συμβάλει σημαντικά στη δράση για το κλίμα. Το πρόγραμμα InvestEU, που θα διαδεχθεί από
το 2021 το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ έχει σημαντικό ρόλο στη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων για τη μετάβαση.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι για την επίτευξη του στόχου της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα απαιτηθούν μέχρι το 2030
ετήσιες επενδύσεις ύψους 260 δισ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 1,5% του ΑΕΠ του 2018. Για την επένδυση αυτή θα χρειαστεί κινητοποίηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 25% του ΠΔΠ, δηλαδή περίπου 250 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, θα πρέπει να αφιερωθεί στη δράση για το κλίμα, ενώ περαιτέρω στήριξη με τη βοήθεια και μόχλευσης στις αγορές θα παράσχουν η ΕΤΕπ και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για το Κλίμα.
Εκπλήρωση του στόχου κλιματικής ουδετερότητας
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρει ότι όλη η σχετική νομοθεσία και οι πολιτικές της Ε.Ε. πρέπει να παρουσιάζουν συνέπεια στη συμβολή τους προς την εκπλήρωση του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας με ταυτόχρονη εξασφάλιση ισότιμων όρων.
Στο πλαίσιο αυτό καλεί την Επιτροπή να εξετάσει αν απαιτείται προσαρμογή των υφιστάμενων κανόνων, μεταξύ άλλων των κανόνων σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις. Καλεί επίσης την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με τον περιβαλλοντικό και κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
Μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα
Η Κομισιόν, έπειτα από εντολή των ηγετών, θα προτείνει πιθανότατα τον επόμενο μήνα μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα όσον αφορά τους κλάδους υψηλής έντασης άνθρακα. Σε περίπτωση που τα εισαγόμενα προϊόντα προέρχονται από τρίτες χώρες που δεν καταβάλλουν ανάλογες με την Ε.Ε. προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τότε στα εν λόγω προϊόντα θα επιβάλλονται πρόσθετοι φόροι.
Η Κομισιόν αναμένεται να υποβάλει το καλοκαίρι πρόταση για έναν ενδιάμεσο στόχο το 2030, όπου θα προβλέπει η μείωση των εκπομπών από 50%55% σε σχέση με τις εκπομπές του 1990.