Τρομάζει το αρνητικό ρεκόρ παγκόσμιου χρέους προς ΑΕΠ

Στα 253 τρισ. δολ. ο συνολικός δανεισμός στο 9μηνο του 2019

Το τεράστιο χρέος του πλανήτη κατάρριψε ακόμη ένα ρεκόρ όσον αφορά τη σχέση χρέους/ΑΕΠ πριν ακόμη ολοκληρωθεί το 2019. Το παγκόσμιο χρέος, που συμπεριλαμβάνει τον δανεισμό από νοικοκυριά, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, αυξήθηκε κατά 9 τρισ. δολάρια στα 253 τρισ. δολάρια στη διάρκεια του εννεαμήνου του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF). Η εξέλιξη αυτή οδηγεί την αναλογία χρέους προς ΑΕΠ στο 322%, ξεπερνώντας το προηγούμενο ιστορικό ρεκόρ του 2016 και πυροδοτεί έντονες ανησυχίες για περαιτέρω διόγκωσή του, όταν θα ανακοινωθούν τα στοιχεία ολόκληρου του 2019.

Οι ανεπτυγμένες

Περισσότερο από το ήμισυ αυτού του τεράστιου χρέους συσσωρεύθηκε στις ανεπτυγμένες αγορές, όπως ΗΠΑ και Ευρώπη, οδηγώντας τη δική τους αναλογία χρέους προς ΑΕΠ στο 383%. Στις αναδυόμενες αγορές τα επίπεδα του χρέους είναι χαμηλότερα και υπολογίζονται γύρω στα 72 τρισ. δολάρια, παρότι έχουν αυξηθεί ταχύτερα τα τελευταία έτη. Για παράδειγμα, η αναλογία χρέους/ΑΕΠ της Κίνας προσεγγίζει το 310%, το υψηλότερο επίπεδο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Παρά τις προσπάθειες των κινεζικών επιχειρήσεων να μειώσουν τον δανεισμό τους το 2017 και το 2018, τα επίπεδα του χρέους τους αυξήθηκαν ξανά πέρυσι και

προβλέπεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο φέτος.

Δυσοίωνες εκτιμήσεις

Με οδηγό τα χαμηλά επιτόκια και τις ιδιαίτερα χαλαρές χρηματοοικονομικές συνθήκες, το IIF εκτιμά ότι το παγκόσμιο χρέος θα υπερβεί τα 257 τρισ. δολάρια στο πρώτο τρίμηνο του 2020, κυρίως λόγω της συσσώρευσης του χρέους από τον μη χρηματοοικονομικό κλάδο. Τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια σε διάφορες χώρες του πλανήτη κατέστησαν πιο εύκολο και πιο ελκυστικό τον δανεισμό για τους μεμονωμένους επενδυτές, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα να διογκωθεί το συνολικό χρέος. Η Φέντεραλ Ριζέρβ στις ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια τρεις φορές στη διάρκεια του 2019, ενώ στην Ευρωζώνη τα επιτόκια βρίσκονται ακόμη σε προ της χρηματοοικονομικής κρίσης χαμηλά.

Ωστόσο, παρά τις ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού, ο κίνδυνος αναχρηματοδότησης είναι τεράστιος. Συνολικά κοινοπρακτικά δάνεια και ομόλογα αξίας 19 τρισ. δολαρίων θα λήξουν εντός του 2020 και είναι αδύνατον όλο αυτό το χρέος να αναχρηματοδοτηθεί ή να αποπληρωθεί. Κατά συνέπεια είναι πολύ αυξημένος ο κίνδυνος αθέτησης ή στάσης πληρωμών για τους μεμονωμένους επενδυτές, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις σε περίπτωση που υπάρξει νέα οικονομική κρίση.

Ιδιαίτερα επικίνδυνη θεωρείται από πολλούς οικονομολόγους η συσσώρευση χρέους από κινεζικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά, καθώς υποστηρίζουν ότι τα επιτόκια δανεισμού στην Κίνα αυξάνονται με ταχύ

τατο ρυθμό, σε μια εξέλιξη που πλέον θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σειρά χρηματοοικονομικών προβλημάτων στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι επειδή το μεγαλύτερο χρέος της Κίνας είναι κρατικό, είναι και διαχειρίσιμο.

Ακόμη ένα θέμα που επισημαίνει το IIF είναι οι ανάγκες χρηματοδότησης για την ανάληψη δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής. Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών προϋποθέτουν επενδύσεις σε προγράμματα υποδομών ύψους 42 τρισ. δολαρίων έως το 2030, όμως οι χώρες με περιορισμένη δυνατότητα χρηματοδότησης αναμένεται να αντιμετωπίσουν σοβαρές προκλήσεις στην επίτευξη αυτών των αναγκών.

Η Moody’s για Ευρωζώνη

Αρνητική προοπτική έδωσε η Moody’s για το κρατικό χρέος της Ευρωζώνης για το 2020, υποβαθμίζοντάς την από σταθερή που είχε δώσει για πέρυσι. Ο οίκος επικαλέστηκε το επιδεινούμενο παγκόσμιο περιβάλλον, επισημαίνοντας ότι οι οικονομίες της Ευρωζώνης είναι ευάλωτες στον αυξανόμενο προστατευτισμό και στους γεωπολιτικούς κινδύνους, ενώ έθεσε ερωτηματικά για την ικανότητά τους να διαχειριστούν οικονομικές κρίσεις. Παρότι η ετήσια αποτίμησή της δεν αποτελεί επίσημη αξιολόγηση, καταδεικνύει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές στο να επενδύσουν σε κρατικό χρέος της Ευρωζώνης το 2020.