Εκτός λιβυκού παιγνίου

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη

Στην Κυρηναϊκή έλαβε χώρα η πρώτη υπερπόντια πολεμική επιχείρηση της αμερικανικής ιστορίας, πριν από 215 χρόνια: η μάχη της Ντέρνα μεταξύ Αμερικανών πεζοναυτών, υπό τον Γουίλιαμ Ίτον, και πειρατών, υπό τον πασά της Τρίπολης, Γιουσιούφ Καραμανλή, που λυμαίνονταν τις ακτές της Β. Αφρικής.

Πρόβλημα αυτοί οι ηγεμόνες εκ Λιβύης. Πρόβλημα και τότε, τον 19ο αιώνα, όταν η κατάληψη του λιμανιού από τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους δεν σήμαινε ότι είχαν κερδίσει και τον πόλεμο. Πόνταραν στην εξέγερση του πληθυσμού υπέρ

του Χάμετ (αδελφού του Γιουσούφ Καραμανλή), αλλά διαψεύστηκαν, καθώς η Τρίπολη απείχε 1.500 χιλιόμετρα ερήμου, δεν διέθεταν χερσαίες δυνάμεις για τη συνέχεια των επιχειρήσεων, και το μισθοφορικό σώμα που στρατολόγησε ο Ίτον παρουσίαζε σημεία διάλυσης.

Πώς έληξε η επιχείρηση; Με συνθήκη, κατόπιν διαπραγματεύσεων με τον πασά, που διασφάλιζε τα αμερικανικά συμφέροντα.

Σήμερα, δεν είναι οι Αμερικανοί που τρέχουν στην επισφαλή περιοχή, αν και στη Διάσκεψη του Βερολίνου την προσεχή Κυριακή έχουν προσκληθεί. Σ’ αυτή τη συνάντηση, με προσκλήσεις, ο Τούρκος θα παρευρεθεί. Δεν το λες και διπλωματική απομόνωση, όπως επαναλαμβάνει μονότονα η Αθήνα. Με εργαλείο τα δύο μνημόνια συνεργασίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης και την (περαιτέρω) στρατιωτική ενίσχυση της κυβέρνησης Σαράζ, εφόσον αυτό ζητηθεί -επικαλούμενος και το οθωμανικό παρελθόν της Λιβύης- έχει κερδίσει μια θέση στο τραπέζι.

Η Ελλάδα, που έχει άμεσο ενδιαφέρον -όχι μόνο λόγω θαλασσίων ζωνών και ερντογανικών βρυχηθμών, αλλά και λόγω προσφυγικού, όπου φαίνεται ότι οι ευρωπαϊκές λύσεις θα μας αφήσουν μόνους με τις προκλήσεις-, δεν θα είναι στο τραπέζι, αν και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως είχε καταθέσει αίτημα συμμετοχής. Η Ελλάδα δεν θα είναι στο τραπέζι και το ραδιόφωνο θα παίζει ότι «η εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να είναι αποσπασματική».