Διατηρώντας την αλυσίδα τροφοδοσίας
Ανησυχία για «σπασμένους κρίκους» από καραντίνες, αγορές πανικού και απαγόρευση εξαγωγών
Παρότι οι αποθήκες ανά τον πλανήτη είναι γεμάτες με κατεψυγμένο κρέας, τυριά και ρύζι, προκύπτει το εξής βασανιστικό ερώτημα: αφού η πανδημία του κορονοϊού έχει χτυπήσει τον κλάδο logistics, πώς όλες αυτές οι ποσότητες τροφίμων θα φθάσουν στους καταναλωτές;
Παρά τα αποθέματα, τα ράφια των σούπερ μάρκετ σε πολλά μέρη του πλανήτη είναι άδεια. Ο πανικός έχει κάνει τους ομίλους λιανικής και τους προμηθευτές τους να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην άνευ προηγουμένου αύξηση της ζήτησης. Ένα μόνο παράδειγμα των περιορισμών που εφαρμόζονται σε διεθνές επίπεδο είναι οι ουρές των φορτηγών που κατευθύνονται προς τους αποθηκευτικούς χώρους για να προμηθευτούν τα είδη πρώτης ανάγκης και να τα διοχετεύσουν εν συνεχεία στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Υπάρχει επίσης ο παράγοντας χρόνου καθώς τα τρόφιμα δεν θα αντέξουν να μείνουν πολύ χρόνο εκτεθειμένα στις αποθήκες, ενώ ακόμη ένας παράγοντας που δυσχεραίνει την κατάσταση είναι η κατάρρευση της αλυσίδας τροφοδοσίας στην Κίνα, με αποτέλεσμα να διοχετευθούν λιγότερα αγαθά στην Ασία, με βάση στοιχεία του Φεβρουαρίου, ενώ αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά άδεια κοντέινερ σε χώρες όπως ο Καναδάς.
Δίκτυο συντονισμού
Υπάρχει ένα περίπλοκο δίκτυο συντονισμού, στο πλαίσιο του οποίου όλα τα μέρη αποτελούν μέρος της αλυσίδας τροφοδοσίας τροφίμων: φορτηγά, τρένα, πλοία, εργαζόμενοι στα εργοστάσια. Και φαίνεται τελικά ότι το όλο δίκτυο είναι περισσότερο ευάλωτο απ' όσο φανταζόμασταν έως σήμερα, όπως εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών. Και το χειρότερο είναι ότι βρισκόμαστε μόνο στην αρχή: η εξάπλωση του κορονοϊού συνεχίζεται ραγδαία με αποτέλεσμα να δοκιμαστούν οι αντοχές και τα όρια του συστήματος διανομής τροφίμων τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Ήδη, το εργατικό προσωπικό έχει περιοριστεί κατά πολύ επειδή έχει νοσήσει από τον κορονοϊό αλλά και λόγω της παραμονής εργαζομένων στο σπίτι, καθώς πρέπει να φροντίσουν τα παιδιά τους τώρα που τα σχολεία έχουν κλείσει. Επίσης, έχουν αυξηθεί οι περιορισμοί στους μετανάστες, γεγονός που στερεί ένα μεγάλο μέρος εργατικού δυναμικού από τον συγκεκριμένο κλάδο. Το κλείσιμο λιμένων και οι περιορισμοί στο εμπόριο δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τη ροή προσφοράς.
Κρίση προσφοράς
«Δεν βιώνουμε κρίση προσφοράς σε επίπεδο διαθεσιμότητας. Μπορεί όμως κάλλιστα να υπάρξει κρίση προσφοράς σε επίπεδο logistics, δηλ. να μην μπορούν τα αγαθά να διακινηθούν από ένα σημείο προς ένα άλλο. Αυτό είναι κάτι νέο και πολύ δύσκολο στο να προβλεφθεί» αναφέρει ο Αμπντολρέζα Αμπάσιαν του FAO.
Αγρότες, ενώσεις λιανεμπορίου και οδηγοί φορτηγών σε χώρες μεταξύ των οποίων Βραζιλία, ΗΠΑ και Γαλλία, κρούουν τον κώ
δωνα του κινδύνου για μεγάλες διακοπές στην τροφοδοσία που μπορούν να δημιουργηθούν από τις καραντίνες και τον αποκλεισμό πόλεων, σε συνδυασμό με την κρίση στην αγορά εργασίας. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε Αυστραλία, Γερμανία και Καζακστάν ανησυχούν ιδιαίτερα από τις διακοπές σε επίπεδο τροφοδοσίας, τις αγορές πανικού, αλλά και τις δυσκολίες στον χώρο των logistics. Εάν προκληθεί κρίση στον χώρο τροφοδοσίας, τότε πιθανόν να υπάρξουν «πραγματικές ελλείψεις» σε φρούτα και λαχανικά, έχει ήδη προειδοποιήσει η υπουργός Γεωργίας της Γερμανίας, Τζούλια Κλέκνερ.
Εξάρτηση από εισαγωγές
Για τους καταναλωτές, μία τέτοια κατάληξη θα έχει συνέπειες, εάν και διαφορετικές για την κάθε χώρα. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, μπορεί οι καταναλωτές να μη βρίσκουν τις αγαπημένες ποικιλίες τους σε λαχανικά, όμως
τα είδη πρώτης ανάγκης θα είναι άφθονα. Σε χώρες όμως που εξαρτώνται από τις εισαγωγές τροφίμων η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη. Ακόμη μία επίπτωση θα είναι το γεγονός ότι σε όλα τα μέρη του πλανήτη οι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν πολύ περισσότερα χρήματα για να αγοράζουν τρόφιμα απ' ό,τι πλήρωναν μέχρι τώρα. Ήδη, παράγοντες του χώρου έχουν προειδοποιήσει ότι είναι αναπόφευκτη η αύξηση των τιμών ειδών διατροφής, με κίνδυνο να δημιουργηθεί μία πρωτόγνωρη κρίση. Αναφέρεται χαρακτηριστικά, τα προθεσμιακά συμβόλαια σίτου στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Σικάγο αυξήθηκαν περισσότερο από 6% την προηγούμενη εβδομάδα, στη μεγαλύτερη εβδομαδιαία αύξηση σε διάρκεια εννέα μηνών, ενώ οι τιμές ρυζιού στην Ταϊλάνδη, τον δεύτερο στον κόσμο μεγαλύτερο εξαγωγό δημητριακών, εκτινάχθηκαν στο
υψηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2013.
Αποθέματα δημητριακών
Παρ' όλα αυτά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παγκόσμια αποθέματα σίτου έως τα τέλη Ιουνίου αναμένεται να αυξηθούν στους 287,14 εκατ. τόνους από τους 277,57 εκατ. τόνους της αντίστοιχης περσινής περιόδου, σύμφωνα με προβλέψεις του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας. Αντίστοιχα, τα παγκόσμια αποθέματα ρυζιού προβλέπεται να αυξηθούν φέτος στους 182,3 εκατ. τόνους συγκριτικά με τους 175,3 εκατ. τόνους πέρυσι. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν 140 εκατ. τόνοι αραβοσίτου διαθέσιμοι στις ΗΠΑ για παρασκευή αιθανόλης, όμως μέρος της ποσότητας αυτής μπορεί να διατεθεί για τρόφιμα καθώς δεν θα χρειαστεί για καύσιμα, λόγω της απότομης πτώσης των τιμών πετρελαίου, επισημαίνει παράγοντας της εταιρείας εμπορίας IKON Commodities.