Πώς ανακατεύεται η τράπουλα
Στην επικαιρότητα συνωθούνταν τις μέρες που πέρασαν πολλά και επιδραστικά - άλλα πιο επιφανειακά, άλλα βαθύτερα. Για παράδειγμα, η «ανασχηματισμολογία» που τροφοδοτήθηκε πλέον απευθείας από το Μαξίμου με διαδοχικές διαρροές, χρησμούς και διαψεύσεις/διευκρινίσεις και έχει δημιουργήσει «πάγωμα» σε μια κυβερνητική ομάδα η οποία είχε χτίσει για τον εαυτό της μια εικόνα επένδυσης στην αποτελεσματικότητα.
Αυτό, δύσκολα θα το κατέγραφε κανείς στις εξελίξεις βάθους. Παραμένοντας όμως κοντά κοντά σ’ εμάς, η καθίζηση των φορολογικών εσόδων τον Μάιο -με υποχώρηση 33,5%, που ήδη έκανε τον υφυπουργό Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρο Σκυλακάκη να επεξηγήσει την πτώση «παίρνοντας επάνω του» την αναφορά στη δύσκολη προοπτική και του Ιουνίου που τρέχει αλλά και επικαλούμενος την κρισιμότητα του γ’ 3μήνου της χρονιάς- έδειξε να ανεβαίνει μια σαφής νευρικότητα. Πηγαίνοντας, τώρα, σε ακόμη πιο ουσιαστικά θέματα, διαπιστώνει κανείς ότι η Μεγάλη Λευκή Ελπίδα που έσπευσε να θεωρηθεί/προβληθεί από την κυβέρνηση η προσέλευση της Ελλάδας στο υπό διαπραγμάτευση Ταμείο Ανάκαμψης, παρουσιάζει ένα τριπλό μειονέκτημα. Πρώτον, χρειάζεται η διαπραγμάτευση να συμβιβάσει όχι απλώς τις «χώρες ανάγκης» (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα ας πούμε), τις χώρες πρωτοβουλίας (Γερμανία και Γαλλία), τις «χώρες δισταγμών» (Βίζεγκραντ, Βαλτικές) και τις «χώρες λιτότητας» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Φινλανδία και βλέπουμε), αλλά και το ίδιο το γύμνασμα του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ με τον μακροπρόθεσμο Προϋπολογισμό της Ε.Ε. Δεύτερον, χρειάζεται να κινητοποιηθούν έγκαιρα οι πόροι που θα χρηματοδοτήσουν το Ταμείο - και αυτά τα πράγματα θέλουν τον δικό τους χρόνο. Τρίτον, η συζήτηση αυτή (όπως παρατηρούσαν, με διαφορετική πείρα ο καθένας, στα «ΝΕΑ» ο Αλέκος Κρητικός και ο Τάκης Ιωακειμίδης) εγείρει εξαιρετικά σοβαρά ζητήματα του θεσμικού αύριο της Ε.Ε. Όπως καταδείχθηκε και στην Κορυφή της 18ης /19ης Ιουνίου, αλλά και στις προγραμματικές θέσεις της Γερμανικής Προεδρίας διά της καγκελαρίου Μέρκελ, οι αποφασιστικοί συντελεστές της ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης ετοιμάζονται για μια διαδρομή απαιτητική. Και… μακρά. Διόλου τυχαία ανατέθηκε στον Σαρλ Μισέλ -πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- να συγκεράσει τις διαφωνίες σε πρόταση συμβιβασμού παραμερίζοντας «de facto» την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προσοχή τώρα! Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα, ίσως και συναρπαστικά, δεν υπόσχονται χρήμα, κροτούν σε μέλλον κοντινό, σε ωφέλιμο χρό
νο. Αλλά προϋπόθεση για να κινηθούμε εμείς γρήγορα είναι (να πώς κλείνει ο κύκλος!) η επιτυχία του κυοφορούμενου ανασχηματισμού. Από τον οποίο, άλλωστε, εξαρτάται και η επανισορρόπηση της Κοινωνικής Ασφάλισης, τώρα -τώρα!- που θα έχουμε και την απόφαση ΣτΕ για τα διαβόητα αναδρομικά. Αλλά και η μετεξέλιξη στον καίριο χώρο του Τουρισμού, πέρα από τα ηλιοβασιλέματα Σαντορίνης.
Θα τα δούμε, θα τα βλέπουμε όλα αυτά στη συνέχεια. Επειδή όμως αιχμηρό σχόλιο αναγνώστη από τα κλιμάκια εξουσίας μάς εγκαλούσε για παρελθοντολογία με το σημείωμα της 18/6 σ’ αυτές τις σελίδες - την αυτοκριτική της Έκθεσης Αλμούνια/ESM για τα Προγράμματα διάσωσης/στήριξης της Ελλάδας την εποχή των μνημονίων, να δώσουμε σήμερα -ως κατακλείδα- τις συστάσεις προς τον ESM για μελλοντικά Προγράμματα. Όχι, δεν σχετίζεται άμεσα αυτό το περιβάλλον με τη Μεγάλη Λευκή Ελπίδα του Ταμείου Ανάκαμψης. Αλλά… για διαβάστε και σκεφθείτε λίγο καλύτερα! Λοιπόν:
Πώς θα μπορούσαν να καθορίζονται καλύτερα στρατηγικοί στόχοι των Προγραμμάτων, με μακροπρόθεσμη λογική; Με την ανάλυση των βασικών προβλημάτων που επιδιώκεται να αντιμετωπισθούν ΑΛΛΑ «συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων της κοινωνικής πραγματικότητας», καθώς και με ανάλυση των κινδύνων που μπορεί να παρουσιαστούν. Και τούτο «πέρα από τη μακροοικονομική προσέγγιση». Πώς θα μπορούσε να κατευθύνεται [καλύτερα] ο σχεδιασμός των Προγραμμάτων; Θα χρειαστεί να στηθεί η κατάλληλη δομή σχεδιασμού, με σαφείς προτεραιότητες, ΑΛΛΑ ΚΑΙ με το λαμβάνεται υπόψη « η ικανότητα εφαρμογής [των Προγραμμάτων] από την ενδιαφερόμενη χώρα» και η σωστή χρονική διαδοχή των μεταρρυθμίσεων.
Πώς μπορεί ο ESM, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ να συντονίζουν [καλύτερα] τη σχεδίαση και την εφαρμογή των Προγραμμάτων; Σύμφωνα με την Έκθεση Αλμούνια, οι Θεσμοί «θα πρέπει να συντονίζουν εκ των προτέρων τις αναλύσεις τους και να ευθυγραμμίζουν όσο το δυνατόν τις αρχικές παραδοχές τους». Έτσι, συνεχίζεται, «θα αποφεύγονται αχρείαστες καθυστερήσεις». Πέραν τούτου, ο ίδιος ο ESM -που άλλωστε την παρήγγειλε την αξιολόγηση αυτή…- χρειάζεται να έχει εφεξής ισχυρότερους μηχανισμούς ώστε να βλέπει τις αδυναμίες που προκύπτουν, να ενδυναμώνει τις σχέσεις με τις Αρχές των ενδιαφερομένων χωρών, ΑΛΛΑ ΚΑΙ με τις πολιτικές δυνάμεις [πληθυντικός] καθώς και την κοινωνία των πολιτών. Και τούτο προκειμένου να ενισχυθεί η διάσωση της ιδιοκτησίας/ownership των Προγραμμάτων και να υπάρχει συνεργασία. Ενδιαφέρουσες συστάσεις στην ενδοευρωπαϊκή συζήτηση για το επιχειρούμενο, συνολικά, ανακάτεμα της τράπουλας.
Πώς μπορεί ο ESM, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ να συντονίζουν [καλύτερα] τη σχεδίαση και την εφαρμογή των Προγραμμάτων; Σύμφωνα με την Έκθεση Αλμούνια, οι Θεσμοί «θα πρέπει να συντονίζουν εκ των προτέρων τις αναλύσεις τους και να ευθυγραμμίζουν όσο το δυνατόν τις αρχικές παραδοχές τους».